Kanser üzerine çalışmalar yapan Yrd. Doç. Dr. Salih Gencer, hastalığın erken tanı ve tedavisinde etkili olabilecek yeni bir yöntem buldu. Kanserin vücuttaki diğer hücrelere nasıl yayıldığını tespit eden Gencer, bu keşfiyle ABD’de önemli bir ödül aldı. Gencer, araştırmasını KARAR’a anlattı.
ÖZEL HABER / EREN TAŞAR
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Salih Gencer, ABD’de düzenlenen ve Nobel ödüllü Aziz Sancar’ın da aralarında bulunduğu dünyanın önde gelen 14 bin akademisyenin katıldığı Deneysel Biyoloji Kongresi’nden büyük bir ödülle döndü. Son altı yıldır ABD’deki Güney Carolina Tıp Üniversitesi’nde kanser üzerine çalışmalar yapan Gencer, metastatik yani vücutta kanserli hücrelerin bulundukları doku dışında başka bölgelere sıçramasıyla oluşan kanserlerin erken tanı ve tedavisinde yeni bir tedavi stratejisi ortaya koydu. Gencer, yaptığı çalışmalarıyla bilim dünyasına sağladığı katkılardan dolayı Amerikan Patoloji Araştırmacıları Derneği (ASIP) Genç Öğretim Üyesi Ödülü’nü kazandı. Türkiye’de bu ödülü alan ilk akademisyen olan Gencer, araştırmalarını KARAR’a anlattı.
SİSTEMİ 6 YILDA ÇÖZDÜ
Kanser olup da yaşamını yitiren hastaların yüzde 90’ının metastaz yüzünden öldüğünü belirten Gencer, metastazın mekanizmasını anlamaya yönelik çalışmalar yaptığını söyledi. Öncelikle kanserin neden başka bir dokuya sıçradığı ve bunu nasıl gerçekleştirdiği gibi sorulara cevap bulmayı amaçladığını ifade eden Gencer, “Hücre içinde binlerce sinyal yolakları var. Yolaklar hücrede karmaşık kablolarının olduğu kompleks bir ağ gibiydi. Her yolağın işlevinin ne olduğunu anlamaya çalıştım. Teker teker hepsini inceledim. Bu incelemeler yaklaşık altı yılımı aldı. Sonunda hücredeki sinyal yolağının yeni bir mekanizmayla nasıl düzenlendiğini ve sinyal yolağında görev alan yeni molekülleri ortaya çıkardık. Bu moleküllerin ileriye yönelik pek çok kanser türünde hedef moleküller olabileceği ve ilaç gibi tedavide kullanılabileceğine yönelik bulgular elde ettik” dedi.
BİLİM, PARA KADAR DEĞER GÖRMÜYOR
Türkiye’de bilimin yeterince değer görmediğinden yakınan Yrd. Doç. Dr. Salih Gencer, “Ülkemizde maalesef bilim para kadar değer görmüyor. Üniversitelerde okuyan öğrencilerimiz diplomayı iş bulmak için para kazanmak için istiyor. Okurken kendini geliştirse, bilime adasa, insanlık için bir şeyler yapsalar paranın da işin de kendiliğinden geldiğini görecekler. Kalkınmış ülkelerde para her zaman bilimi takip eder” diye konuştu.
HAKEM PROJEMİ ÇALMAK İSTEDİ
Bilim dünyasında bazı keşiflerin kötü niyetli kişiler tarafından engellenmeye çalışıldığını veya çalınabildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Salih Gencer, başından geçen bir olayı şöyle anlattı: “Ödül aldığım projemin yayımlanması için bilimsel çalışmaların yer aldığı Nature dergisine gönderdim. 150 yıllık dünyaca ünlü bu dergi sadece en üst düzey bilimsel çalışmalara yer verdiği için gönderdiğim projenin üç kişilik bir hakem heyeti tarafından onaylanması gerekiyordu. Normalde onaylama süreci yaklaşık bir ay sürüyor. Fakat benim projemin onaylanma süreci iki ayı geçti. Dergiye telefon açıp neden hala bir sonuç alamadığımızı sorduk. Dergi bize üç kişilik hakem heyetinin görüşlerini gönderdi. Hakemlerden ikisi çok olumlu beyanda bulunurken üçüncü hakem kötü bir üslupla projemin berbat olduğunu söylemişti. Daha sonra öğrendik ki çalışmamı kötüleyen hakem, kendi laboratuvarında benim projemi geliştirmeye çalışmış!”
