ABD’de yaşayan bir kişi, 18 yıl boyunca kendine yılan zehri enjekte ederek bağışıklık kazandı. Bu deneyim, bilim insanlarının çok sayıda yılan türüne karşı etkili bir panzehir geliştirmesine ilham kaynağı oldu.
ABD’nin Wisconsin eyaletinde ikamet eden Tim Friede, tam 18 yıl boyunca kendine yılan zehri enjekte ederek ve bazı zehirli yılanlara bilinçli olarak kendisini ısırtarak bağışıklık kazandı. Bu sıra dışı deneyim, bilim insanlarına yeni nesil, çoklu türlere karşı etkili bir panzehir geliştirme yolunda ilham verdi.
Tim Friede, çocukluk yıllarından beri sürüngenlere ve zehirli canlılara duyduğu ilgiyi bir adım öteye taşıyarak kendisini bu tehlikeli deneyin öznesi yaptı. BBC’nin aktardığına göre, Friede’nin bağışıklık sistemi incelenerek geliştirilen antivenom şu ana dek yalnızca laboratuvar ortamında, fareler üzerinde denendi. Araştırmacılar, insanların da bu tedaviden faydalanabilmesi için daha yıllar sürecek çalışmalara ihtiyaç olduğunu ifade ediyor.
"FARKLI YILEN TÜRLERİNE KARŞI BAĞIŞIKLIK GELİŞTİRMEYE ÇALIŞTI"
Bağışıklık uzmanı Jacob Glanville, Friede’nin deneyimini “benzersiz” olarak nitelendirirken, “Tim, 17 yılı aşkın bir süre boyunca farklı kıtalardan gelen pek çok zehirli yılan türüne karşı bağışıklık geliştirmeye çalıştı ve süreci dikkatlice belgeledi” dedi. Ancak Glanville, yöntemin son derece tehlikeli olduğunu vurgulayarak bu tarz denemelerin bireysel olarak uygulanmaması gerektiğini belirtti.
Columbia Üniversitesi’nden immünolog Peter Kwong da çalışmanın önemine değinerek, “Birkaç yıl içinde farklı zehir türlerine karşı etkili bir panzehir kombinasyonuna sahip olabiliriz. Aynı zamanda bu araştırma, insan bağışıklık sisteminin ne denli uyum sağlayabilen bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor” yorumunda bulundu.
Tim Friede, başlangıçta yalnızca “meraktan” yola çıktığını ancak zamanla deneyimlerinin başkalarının hayatını kurtarabileceğini fark ettiğini söyledi.
İngiltere'deki Lancaster Üniversitesi'nden yılan zehri farmakoloğu Steven Hall ise Friede’nin yöntemini “yaratıcı ve çığır açıcı” bulduğunu belirterek, insan kaynaklı antikorların, geleneksel olarak atlardan elde edilen panzehirlere göre daha az yan etki riski taşıdığını kaydetti.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl 110 bin civarında insan yılan zehirlenmesi sonucu hayatını kaybediyor. Mevcut panzehir üretim yöntemleri ise genelde büyük memelilere zehir enjekte edilerek antikor elde edilmesine dayanıyor; bu süreç hem pahalı hem de türlere özel olduğu için etkisi sınırlı kalabiliyor.
