İsrail cezaevlerinde tutulan ve Filistin halkı için sembol isimlerden biri olan Mervan Barguti'nin ailesi, 14 Eylül'de İsrailli gardiyanlar tarafından ağır bir saldırıya uğradığını ve bilincini kaybedene kadar dövüldüğünü ileri sürdü. Müebbet hapis cezası nedeniyle tutuklu bulunan 66 yaşındaki Barguti'nin, Ganot ve Megiddo cezaevleri arasında transfer edilirken sekiz gardiyanın saldırısına maruz kaldığı belirtildi.
SALDIRI İDDİASI VE İSRAİL'DEN YALANLAMA
Barguti'nin oğlu Arap, BBC'ye yaptığı açıklamada, saldırı detaylarını bu hafta İsrail cezaevlerinden serbest bırakılan beş mahpustan öğrendiklerini ve durumdan "dehşete" düştüklerini söyledi. Anlatılanlara göre Barguti, kelepçelendikten sonra yere yatırıldı ve kafası, göğsü ve bacaklarından tekmelendi.
İddialara yanıt veren İsrail Cezaevleri İdaresi ise BBC'ye yaptığı açıklamada, "Bu iddialar yalandır. İsrail Cezaevleri İdaresi hukuka uygun hareket eder, tüm mahpusların güvenliğini ve sağlığını korur" ifadelerini kullandı.
Bu olaydan önce, Ağustos ayında aşırı sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in Barguti'yi cezaevinde azarladığı 13 saniyelik bir video paylaşılmıştı. Yıllar sonraki ilk görüntüsü olan bu videoda Barguti'nin yaşlanmış ve zayıf gözüktüğü belirtilmişti. Filistin Yönetimi, bu videoyu "psikolojik ve fiziksel işkence" olarak kınamıştı.
Barguti'nin adı, Hamas'ın rehineler karşılığında serbest bırakılmasını istediği mahpuslar arasında yer alıyordu, ancak İsrail bu talebi kabul etmemişti.
MERVAN BARGUTİ KİMDİR?
1958 yılında Batı Şeria'nın Ramallah kenti yakınlarındaki Kobar köyünde doğan Mervan Barguti, İsrail'in Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ü işgal ettiği 1967 savaşında yaklaşık 9 yaşındaydı.
Siyasi Kariyeri: Siyasi faaliyetlerine 15 yaşındayken Yaser Arafat'ın liderliğindeki El Fetih hareketinde başladı. Filistin davasına ve iki devletli çözüme destek topladı.
Hapis Hayatı: 1978'de silahlı bir Filistinli örgüte üye olma suçlamasıyla tutuklandı ve yaklaşık beş yıl hapis yattı. Hapisteyken orta öğrenimini tamamladı ve İbranice öğrendi. 2002'deki Savunma Kalkanı Operasyonu'nda yeniden tutuklandı ve İkinci İntifada'nın liderlerinden biri olarak öne çıktı.
Mahkumiyeti: Barguti, El Aksa Şehitleri Tugayları örgütünün kurucusu olduğu suçlamasıyla yargılandı. Örgüt, İsrail askerlerine ve Yahudi yerleşimcilerine karşı saldırılar düzenlemişti. Barguti, yargılamada İsrail mahkemesinin yetkisini tanımayı reddetmiş ve toplamda beş ömür boyu hapse ek olarak 40 yıl hapis cezası almıştı.
Eşinin Açıklaması: Kendisi de avukat olan eşi Fetva Barguti, geçen yıl yaptığı açıklamada, Barguti'ye yönelik suçlamaların eylemleri bizzat kendi elleriyle yapmış gibi değil, liderlik sıfatıyla yöneltildiğini belirtmişti.
FİLİSTİN LİDERLİĞİ VE SÜRGÜN İHTİMALİ
Barguti, mahkûmiyetine rağmen Filistin halkı arasında büyük bir destek kazandı ve "Filistin'in Nelson Mandela'sı" olarak görülüyor. Halihazırda Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas'ın halefi olabileceği düşünülüyor, ancak bu durum Barguti'nin serbest bırakılmasına bağlı.
Kısmen Avrupa Birliği tarafından fonlanan Filistin Politika ve Araştırma Merkezi'nin 13 Aralık 2023 tarihli anketinde, yeni bir başkanlık seçimi yapılması durumunda El Fetih adayı Mervan Barguti'nin yüzde 47 destek alacağı öngörülürken, Hamas lideri İsmail Haniye'nin yüzde 43 ve Mahmud Abbas'ın ise yüzde 7'de kalacağı belirtilmişti (Haniye, Temmuz 2024'te suikast sonucu hayatını kaybetmişti).
POTANSİYEL SINIR DIŞI
İsrail basınındaki haberlerde, Barguti'nin "Filistin toprakları dışına sınır dışı edilmesi" koşuluyla serbest bırakılabileceği yazılmıştı. Uluslararası hukuk uzmanı Anis El Kassam'a göre, Barguti Filistin topraklarından uzaklaştırılsa bile, ülke dışında Filistin yönetimi lideri olmasının önünde yasal bir engel bulunmuyor. Kassam, İsrail'in Barguti'yi sınır dışı etme isteğinin arkasında, "özellikle Fetih hareketi içinde aldığı yaygın halk desteği" olduğunu belirtiyor.
BARIŞ VE İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM GÖRÜŞÜ
Barguti, İsrail'le barıştan ve 1967 savaşı öncesindeki sınırları temel alan iki devletli bir çözümden yana olduğunu açıkça ifade etmişti. 2002'de Washington Post gazetesine yazdığı bir makalede, sivil hedeflerin hedef alınmasına şiddetle karşı olduğunu belirtmiş, ancak ülkesinin işgaline direnme ve özgürlüğü için savaşma hakkını saklı tuttuğunu ifade etmişti.
İsrailli yazar Gerşon Baskin, Ocak ayında Haaretz gazetesinde kaleme aldığı makalede, Gazze Savaşı sonrası geçiş sürecinde "Filistin birliğini teşvik edecek" ve "iki devletli çözümü destekleyen" bir lider gerektiğini belirterek, bu liderin Barguti olabileceğini öne sürmüştü.
