12 yıldır iç savaşta olan Suriye’de dengeler yine sarsılıyor. Geçmişte Şam’ı destekleyen grupların yönetime tepkisi beş kente yayılırken meydanlarda ‘Esad istifa’ sloganları atıldı. Kritik süreçte ABD’nin kurduğu düzen de çatırdamaya başladı. Washington’ın IŞİD’le mücadele adı altında desteklediği YPG ile Arap aşiretlerinin çatışması savaşa döndü, can kayıpları yaşandı.
‘ŞAM DURUMA HAKİM OLUYOR’ ALGISI YIKILIYOR
Suriye’de ‘Dengeler yeniden mi değişiyor?’ sorusuna yol açan gelişmeler... Arap Baharı’nda Esad’a en büyük desteği veren Dürzilerin ekonomik gerekçelerle yönetime karşı sert protestoları yayılıyor. Haseke, İdlib, Halep’in aralarında bulunduğu beş kentte Şam yönetimine karşı gösteriler yapıldı. Binlerce kişi ‘Suriye bizim, kimseye teslim etmeyiz’ sloganları atarken Esad’ın sanıldığı kadar duruma hakim olmadığı görüşleri dile getirildi.
ESAD’LA BİRLİKTE ABD’NİN DENGESİ DE SARSILDI
Terazinin bir kefesinde bulunan ABD için de işler zora girdi. YPG’nin, Deyrizor’da Askeri Meclis liderini alıkoymasının ardından Arap aşiretlerle başlayan çatışmalar büyüdü. Arap aşiretleri, 24 köyü YPG’den alırken can kaybı 70’i aştı. İki grubu da destekleyen Washington ‘Çatışma IŞİD’e yarar’ dedi. Ankara ise Dışişleri üzerinden ‘Terör örgütünün kadim halklar üstünde şiddetle tahakküm kurma çabasını destekçileri de görmeli’ açıklaması yaptı.
SURİYE’DE DENGELER SALLANTIDA
Suriye’de ABD’nin destek verdiği YPG-PKK ile Arap aşiretlerinin çatışması giderek büyüyor. Aşiretler şu ana dek 24 köyü teröristlerden temizlerken çatışmalarda ölü sayısı artıyor. Ayrıca ülkenin güneyinde hayat pahalılığı nedeniyle beş kentte Esad karşıtı gösteriler düzenleniyor.
Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’da terör örgütü PKK/YPG’nin işgalindeki alanda, teröristler ve Arap aşiretleri arasındaki çatışmalar devam ediyor. Arap aşiretlerinin 24 köyü teröristlerden kurtardığı bildirildi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Deyrizor kırsalındaki gelişmeleri yakından ve kaygıyla takip ediyoruz” denildi.
PKK/YPG’nin Deyrizor Askeri Meclis grubunun lideri Ahmed el Habil’i alıkoymasının ardından 27 Ağustos’ta patlak veren çatışmalar, bazı Arap aşiretlerinin de katılmasıyla büyüdü. Deyrizor çevresinde 24 köyün teröristlerden kurtarıldığı bildirildi. Arap aşiretlerinin çok sayıda teröristi etkisiz hale getirdiği birçoğunu da yakaladığı belirtiliyor. PKK/YPG’nin Haseke ve Rakka illerinden, Deyrizor’daki çatışma bölgelerine takviye konvoylarıyla çok sayıda terörist gönderdiği de gelen haberler arasında. ABD destekli PKK/YPG’nin, “DAEŞ ile mücadele” adı altında ele geçirdiği Deyrizor’daki halkın tamamı Araplardan oluşuyor. Örgüt, bölgedeki petrol kuyularına el koyarak elde ettiği petrolü, ABD Şam yönetimine kaçakçılar aracılığıyla satarak gelir sağlıyor.
Öte yandan Dışişleri Bakanlığı’ndan Deyrizor ilinde terör örgütü PKK/YPG’nin işgalindeki alanda, terör örgütü ile Arap aşiretleri arasındaki çatışmalar hakkında yazılı açıklama yapıldı. Terör örgütünün Suriye’deki şubeleriyle bazı Arap aşiret unsurları arasında bir süredir yaşanan çatışmaları yakından ve kaygıyla takip edildiği kaydedilen açıklamada, “Bu gelişme, terör örgütünün, Suriye’nin kadim halklarını, üzerlerinde şiddet ve baskı uygulamak ve temel insan haklarını ihlal etmek suretiyle tahakküm altına alma girişimlerinin yeni bir tezahürüdür. Bu amaç ve niyetini DAEŞ’le mücadelede aktör olduğu savıyla perdelemek isteyen terör örgütünün gerçek mahiyetini, daha fazla gecikmeden ve bölgenin Suriyeli Kürtler de dahil kadim unsurlarının daha fazla acı çekmesine yol açmadan, destekçilerinin de görmesini umuyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
PKK ile Arap aşiretleri arasında, Deyrizor’daki Conoco gaz sahası yakınlarındaki çatışmalarda Suriye İnsan Hakları Gözlemevi verilerine göre şu ana dek 52 kişi öldü. Ölü sayısının 70’i aştığı da belirtildi. Yerel kaynaklara göre ABD’ye ait savaş uçakları da bölgeye saldırı düzenledi. ABD savaş uçakları, Arap aşiretlerle terör örgütü PKK/YPG çatışmasına sahne olan Suriye’nin doğusundaki Deyrizor ilinde İran destekli gruplara hava saldırısı yaptı. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, Deyrizor’un doğusundaki Elbukemal’dan Fırat nehrine uzanan Cisr Haşebi olarak bilinen köprü ve çevresinde İran destekli gruplar bir araya geldi. Muhaliflere ait gözlemevine göre, ABD’ye ait savaş uçakları iki askeri aracı hedef aldı. Araçlardaki unsurlardan ölü ve yaralıların olduğu ayrıca araçlardaki mühimmatların patladığı bilgisi alındı.
Öte yandan ABD, PKK ve Arap aşiretlerine çatışmalara son verme ve sorunu barışçıl yollardan çözme çağrısı yaptı. Washington’un 2012 yılında faaliyetlerini askıya aldığı Suriye’deki Büyükelçiliği sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, “Suriye’nin kuzeydoğusundaki şiddet son bulmalı” diyerek taraflardan sorunu barışcıl yollardan çözmelerini istedi. ABD liderliğinde IŞİD’le mücadele için kurulan Uluslararası Koalisyon da dün taraflara çatışmalara son verme çağrısı yapmıştı.
ÜLKENİN GÜNEYİNDE EKONOMİ PROTESTOLARI
Suriye’nin güneyindeki Süveyda ve Dera’da, Beşar Esad’a istifa çağrısı yapılan protesto gösterileri düzenlendi. Ülkedeki ekonomik krizi protesto için iki hafta önce başlayan gösteriler cuma günü de devam etti. Ülkenin güneyinde Dürzi topluluğunun ağırlıklı olarak yaşadığı Süveyda’da yüzlerce kişi hayat pahalılığı ve zamları protesto etti. “Beşar Esad git, özgür Suriye” sloganları atan göstericiler “Suriye çiftlik biz ise koyun değiliz” yazılı afişler taşıdı. DW Türkçe’nin aktardığına göre Süveyda’da ekonomik krizi protesto için yapılan gösteriler, Ağustos ayında rejimin yakıt sübvansiyonlarını kaldırma kararı üzerine başladı. Rejimin bu kararının ardından akaryakıt fiyatları yükselirken, zaten ekonomi sıkıntı içinde olan vatandaşlar sokağa çıkarak yolları trafiğe kapattı. Dürzi topluluğunun yoğun olarak yaşadığı Süveyda, iç savaş süresince Esad rejimini desteklemiş ve savaş burada ülkenin diğer bölgelerinde olduğu kadar hissedilmemişti.
