Erzincan’da aylık 100 bin liraya çoban aranıyor ama bulunamıyor. Besiciler isyan ediyor: “Yeme, içme, barınma, sigara, geri dönüşte yoğurt-peynir hepsi bizden. Ama yine de kimse gelmiyor!”
Türkiye’nin önemli hayvancılık merkezlerinden biri olan Erzincan’da besiciler, yüksek maaşa rağmen çoban bulmakta zorlanıyor. Kışın zorlu şartlarının ardından meralara çıkan üreticiler, aylık 100 bin liraya varan ücret teklif etmelerine rağmen çalışacak çoban bulamıyor. Artan maliyetlerle birlikte çoban ihtiyacını karşılayamayan besiciler, artık kendi çocuklarını görevlendirerek çözüm üretmeye çalışıyor.
ÇOBANLAR BULUNAMIYOR, BESİCİLER ÇARESİZ KALDI
Erzincan’da uzun ve çetin geçen kış mevsiminin ardından küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarını meralara çıkarmaya başlayan üreticiler, en büyük sıkıntıyı çoban bulmakta yaşıyor. Hayvanların bakım ve otlatılması için büyük öneme sahip olan çobanlar, bölgedeki hayvancılık faaliyetlerinin adeta bel kemiği. Ancak son yıllarda çoban bulmak hem zorlaştı hem de maliyetler katlandı.
Besiciler, çobanların aylık maliyetlerinin 100 bin liraya kadar çıktığını belirtiyor. Üstelik bu rakama sadece maaş değil; çobanın yemeği, barınması, sigarası, sosyal ihtiyaçları ve sezon sonunda verilen süt ürünleri gibi “ek ödemeler” de dahil. Ancak bu cazip imkanlara rağmen talep yok.
MAAŞ 100 BİN LİRA AMA KİMSE GELMİYOR
Köyde hayvancılıkla uğraşan bir besici, çoban sorununu şöyle dile getiriyor:
"Eskiden sezonluk çoban tutardık. Şimdi o da lüks oldu. Aylık 100 bin liradan aşağı çoban çalışmıyor. Bizim gibi orta ölçekli işletmeler için bu maliyet çok ağır. Çobanlar maaşın yanında sigara, barınma, yemek gibi tüm ihtiyaçlarını da bizden istiyor. Geri dönerken de yoğurt, peynir, yün ne varsa götürüyorlar. Bu şartlar altında çoban çalıştırmak çok zor.”
AİLELER DEVREYE GİRİYOR, VERİMLİLİK DÜŞÜYOR
Çoban bulamayan birçok üretici, çareyi kendi çocuklarını görevlendirmekte buluyor. Ancak çocukların tecrübe eksikliği, verimliliği düşürüyor. Bir çobanın yaptığı işi 2-3 kişinin yapmaya çalıştığını belirten üreticiler, bu durumun iş gücü kaybına ve sürü yönetiminde aksamalara yol açtığını ifade ediyor.
Besici şunları söylüyor:
“Artık mecburen çocukları gönderiyoruz. Onlar da ellerinden geleni yapıyor ama bir profesyonel çoban gibi olmuyor. Tecrübeleri yok, sabırları yok. Ama ne yapalım? O maaşı verecek gücümüz kalmadı.”
TÜRKİYE GENELİNDE BENZER DURUM VAR
Sadece Erzincan değil, Türkiye’nin birçok bölgesinde benzer bir tablo yaşanıyor. Özellikle gençlerin kırsaldan uzaklaşması ve çobanlık mesleğine ilginin azalması, bu krizi derinleştiriyor. Tarım ve hayvancılıkla geçinen aileler, çözüm için çoban ihtiyacını sosyal medya ve çeşitli ilan siteleri üzerinden ülke geneline duyurmaya başladı.
SEKTÖR UZMANLARI UYARIYOR
Hayvancılık sektöründeki uzmanlar ise bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve devlet destekli mesleki eğitim programlarının artırılması gerektiğini vurguluyor. Çobanlığın yalnızca bedensel değil, aynı zamanda bilgi ve deneyim gerektiren bir iş olduğuna dikkat çekiliyor.
