Ünlü ekonomi gazetecisi Barış Soydan’dan piyasalar için kritik uyarı geldi. “Altın neden düşüyor, gümüş niye düşmüyor?” merak edilen o sorunun yanıtını Soydan verdi…
ESMAGÜL KOÇAK
Ünlü ekonomi gazetecisi Barış Soydan, son yayınında Türkiye ekonomisine dair önemli uyarılarda bulundu. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın "sert iniş" ve "uzun süre sıkı para politikası" açıklamalarını masaya yatıran Soydan, altın ve gümüş piyasalarındaki hareketlilikten Borsa İstanbul'daki dev satışlara kadar geniş bir yelpazede çarpıcı analizler paylaştı.
Barış Soydan, bugünkü videosuna Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın Londra'daki konuşmasından bir kesitle başladı. Akçay'ın "Sert inişten ne kadar korkarsanız, ihtimal o kadar artar" sözlerini aktaran Soydan, "sert iniş" kavramını, "Merkez Bankası'nın şu an uyguladığı yüksek faiz, sıkı para politikası yüzünden Türkiye'nin ağır bir durgunluğa girmesi, ani bir durgunluğa girmesi yani ekonominin bir anda durması" olarak açıkladı. Soydan, Akçay'ın bu risklere rağmen "Türkiye'de sert iniş olacak diye biz sıkı para politikasından, yüksek faizden falan vazgeçmeyeceğiz. Faiz, yüksek faiz uzun sürecek" uyarısını da vurguladı.
ALTIN RALLİSİ KONUT SATIŞLARINI UÇURDU, ŞİMDİ RÜZGAR TERSE Mİ DÖNDÜ?
Geçtiğimiz yıl yüksek faize rağmen konut satışlarındaki artışa dikkat çeken Soydan, Merkez Bankası'nın bu durumu "altındaki ralliye" bağladığını belirtti. TCMB'nin blog yazısına göre, Eylül 2023 sonrası altın fiyatlarındaki keskin artış, özellikle geleneksel olarak altın birikimi yapan kesimin servetini artırarak konut ve otomobil talebini körükledi. Soydan, yüksek altın mevduatına sahip illerde konut fiyat artışlarının daha fazla olduğunu gösteren bir grafiği de paylaştı.
Ancak altın için rüzgarın şimdilik terse döndüğünü belirten Soydan, ons altının 3500 dolarlardan 3200 doların altına gerilediğini ve %2'lik bir düşüş daha yaşadığını ifade etti. Bu düşüşün sebebini, daha önceki yükselişin de nedeni olan "korku" faktörünün azalmasına bağladı: "Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergilerinin dünya ticaretini durduracağı korkusuyla yükselmişti. Ama şimdi Amerika ile Çin anlaştı, ek gümrük vergilerini karşılıklı olarak 90 günlüğüne düşürdü. Onunla bir anda korku azaldı." Soydan, Perşembe günü İstanbul'da gerçekleşmesi muhtemel Putin-Zelenski görüşmesinden çıkabilecek bir ateşkesin de altına satış getirebileceğini ekledi. Gram altının fiziki satış fiyatının Kapalıçarşı'da 4000 liranın altına inmek üzere olduğunu belirtti.
GÜMÜŞ NEDEN DİRENİYOR? SANAYİ TALEBİ ETKİSİ!
Altındaki düşüşe rağmen gümüşün direndiğini, son 5 günde ons altın %5'ten fazla düşerken ons gümüşün sadece %0.25 değer kaybettiğini vurgulayan Soydan, bunun nedenini gümüşün güçlü sanayi talebine bağladı. "Gümüşün sanayi talebi de var. Amerika ile Çin arasındaki anlaşma, önümüzdeki dönemde ticaretin korkulduğu kadar azalmayacağı anlamına geliyor. Çin fabrikaları mesaiye devam edecek ve... gümüş talebi önümüzdeki dönemde güçlü kalacak." Özellikle güneş panelleri ve elektrikli araçlar gibi sektörlerde gümüş talebinin yüksek olduğunu belirtti.
DEV HOLDİNGLER İLK ÇEYREKTE ZARAR YAZDI!
Cevdet Akçay'ın uzun süreli yüksek faiz uyarısının reel sektör için kötü haber olduğunu ifade eden Soydan, Türkiye ekonomisinin iki önemli motoru Sabancı ve Koç Holding'in ilk çeyrek bilançolarına dikkat çekti. Sabancı Holding'in 4.5 milyar TL, Koç Holding'in ise 3 milyar TL zarar açıkladığını belirterek, "Bunun arkasında sıkı para politikasının etkisini görüyoruz" dedi. Teknosa, Arçelik, Tofaş ve Ford gibi şirketlerin satışlarının bu politikadan olumsuz etkilendiğini vurguladı.
MEVDUAT FAİZLERİ %52'YE DAYANDI AMA DİKKAT!
Bankaların mevduat faizlerinin %50'nin üzerine, hatta TEB, Fibabanka, Alternatifbank ve Anadolubank gibi bazı bankalarda hoş geldin faiziyle %52'ye ulaştığını belirten Soydan, yatırımcıları uyardı: "Bazı bankalar vadesizde para tutmanızı istiyorlar bu oranları vermek için. Kalan kısma bu faizi uyguluyorlar. E böylece vade sonunda elinize geçen faiz geliri başta söylenen oranın daha altında oluyor."
BORSA İSTANBUL'DA DEV SATIŞLAR VE SPEKÜLASYONLAR
Borsa İstanbul'un günü sınırlı bir artışla kapattığını belirten Soydan, Bank of America'nın (BofA) son iki günde yaklaşık 11 milyar TL'lik devasa satış yaptığına dikkat çekti. Dün bu satışları küçük ve orta boy yatırımcıların karşıladığını, bugün ise Yapı Kredi Yatırım ve Ak Yatırım gibi iki yerli aracı kurumun dengelediğini ifade etti. BofA'nın satışlarının arkasındaki nedenlere dair iki spekülasyon olduğunu aktardı: "Biri büyük bir uluslararası fonun Türkiye'den çıkış yaptığı ve BofA üzerinden sattığı. İkincisi ise, 19 Mart'tan sonra (İmamoğlu'nun gözaltına alındığı günden sonra) borsaya gelen büyük satışı karşılayan kamunun, şimdi borsanın yükseliş trendine girmesiyle birlikte BofA üzerinden satış yaptığı."
Soydan ayrıca, Tera Menkul, Şişe ve Migros'a yoğun para girişi olduğunu, Akbank, Türk Hava Yolları ve Aselsan'dan ise para çıkışı yaşandığını belirtti. Formet Metal ve Cam (FORMT) hissesindeki ilginç duruma da değinen Soydan, hissenin bedelli sermaye artırımı açıklaması sonrası rüçhan pazarındaki işlemler nedeniyle hem en çok para girişi hem de en çok para çıkışı olan hisseler arasında yer aldığını açıkladı.
Ekonomi gündemine dair bu kritik analizler, yatırımcıların önümüzdeki döneme daha temkinli yaklaşması gerektiğinin sinyallerini veriyor.
