Türkiye’de milyonlarca çalışanın merakla takip ettiği emeklilik sistemiyle ilgili kritik bir dönüşüm süreci başlıyor. Orta Vadeli Program’da yer alan yeni modelle birlikte, hem emeklilik koşulları hem de maaş hesaplama yöntemleri sil baştan değişiyor. Hedef, daha adil, daha sürdürülebilir ve çalışma hayatını teşvik eden bir sistem kurmak.
YENİ MODELDE SADECE KAZANÇ DEĞİL, GÜN SAYISI DA ÖNEMLİ OLACAK
Sabah yazarı Faruk Erdem'in edindiği bilgilere göre, yeni emeklilik sisteminde yalnızca kazanç düzeyi değil, aynı zamanda çalışma süresi yani prim günü sayısı da doğrudan maaşlara yansıyacak. Bu sayede uzun süre sigorta primini düzenli yatıranlar, emekli olduklarında daha yüksek aylık alabilecek. Sistem, erken emeklilikten çok, uzun süre çalışmayı teşvik edecek şekilde yeniden şekilleniyor.
MAAŞLAR NASIL HESAPLANIYOR, NELER DEĞİŞECEK?
Mevcut sistemde emeklilik maaşları üç dönem baz alınarak hesaplanıyor.
- 1999 öncesi
- 2000–2008 arası
- 2008 sonrası
Her dönem için farklı oranlar ve katsayılar kullanılıyor. Bu karmaşık yapı nedeniyle, 1999 öncesi uzun süre çalışmış olanlar, günümüz şartlarında avantajlı hale geliyor. Yeni sistemde ise bu çok başlı yapı sona erecek, hesaplamalar tek formüle bağlanacak.
DİLEKÇE VERME ZAMANI BİLE MAAŞI ETKİLİYOR!
Uzmanlara göre emeklilik dilekçesinin verildiği yıl bile alınacak maaşta ciddi farklılık yaratabiliyor. Örneğin 2024 yılında emekli olanlar, daha yüksek güncelleme katsayısı nedeniyle 2025’te emekli olacaklara göre daha avantajlı aylık aldı. Bu farkın önüne geçmek için sabit güncelleme katsayısı uygulaması gündemde.
PRİMİN YÜKSEĞİ, MAAŞI DA YÜKSELTİYOR
“Çok prim ödeyen az maaş alıyor” iddiası doğru değil. Ancak ömrü boyunca sadece asgari ücret üzerinden prim yatıran sigortalılar, doğal olarak daha düşük aylıklarla karşılaşıyor. Yüksek prim ödeyip ilerleyen yıllarda düşük primle devam edenlerin maaşında ise düşüş yaşanabiliyor. Yeni sistemde, bu dengesizlikleri giderecek düzenlemeler öngörülüyor.
HANGİ DEĞİŞİKLİKLER MASADA?
Yeni modelde öne çıkan düzenlemeler şöyle:
- Üçlü maaş hesaplama sisteminin kaldırılması, tek formül getirilmesi
- Güncelleme katsayısında yıllık farkları ortadan kaldıracak sabit oran
- Çalışma süresi ve prim ödemesinin teşvik edilmesi
- Emekli maaşlarına aylık bazda enflasyon artışı önerisi
- Taban maaş sisteminin sürdürülmesiyle düşük gelirli emeklilerin korunması
TABAN MAAŞ TEMMUZ’DA ARTACAK MI?
Taban maaş uygulaması, özellikle düşük primle emekli olan vatandaşlar için büyük avantaj sağladı. 8–9 bin TL bandında maaş alan emeklilere şu anda Hazine desteğiyle 14.469 TL ödeme yapılıyor. Temmuz ayında bu rakamın yeniden güncellenmesi bekleniyor. Ancak taban maaşa yakın seviyede aylık alan emekliler için sistemde bazı mağduriyetler oluşabiliyor.
Emeklilik sisteminde köklü değişim yolda: Prim günü arttıkça maaş yükselecek
Öğretmenlerin sabrı taştı: "Okulumuzdan emekli olacağız!" İl dışı atama isyanı büyüyor!
