Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, imar planı değişikliklerinden doğan taşınmaz değer artışlarının önemli bir kısmının kamuya aktarılmasını sağlayan "Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği"ni Resmî Gazete'de yayımlayarak yürürlüğe koydu. Yeni düzenlemeye göre, taşınmaz maliklerinin talebi üzerine yapılan uygulama imar planı değişiklikleri sonucu oluşan değer artışının tam %90'ı, değer artış payı olarak hazineye aktarılacak.
Yönetmeliğin temel amacı, taşınmaz maliklerinin talepleriyle yapılan plan değişikliklerinden kaynaklanan zenginleşmenin tespit edilmesi, kesinleştirilmesi ve kamu yararına kullanılması süreçlerini hukuki bir zemine oturtmak.
DEĞER ARTIŞ PAYI NASIL HESAPLANACAK?
Değer artış payı hesaplaması şeffaf ve çok aşamalı bir süreçle belirlenecek.
Piyasa Değeri Tespiti: Taşınmazın plan değişikliği öncesi ve sonrası piyasa değeri, en az iki yetkili gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından hazırlanan raporlarla belirlenecek.
Nihai Karar: Kıymet Takdir Komisyonu (en az beş uzmandan oluşacak), bu raporların ortalamasından düşük olmamak kaydıyla nihai değer artış miktarını belirleyecek.
Maliyet: Plan değişikliği talep eden malikler, değerleme raporlarının ücretini önceden ödemekle yükümlü olacaklar. Rapor bedelinin askı sürecinden önce ödenmemesi durumunda plan değişikliği talebi iptal edilecek.
DEĞER ARTIŞ PAYI ALINACAK DEĞİŞİKLİKLER
Değer artış payına konu olacak imar planı değişiklikleri netleştirildi:
Ada bazında, en az 1000 m² yüzölçümlü alanlarda nüfus, yoğunluk, kat adedi veya fonksiyon artıran değişiklikler.
Parsel bazında konut hariç fonksiyon değişiklikleri.
Riskli yapılarda %20’nin üzerindeki yoğunluk artışları da bu paya tabi tutulacak.
KAPSAM DIŞI TUTULAN ALANLAR
Kamu yararı gözetilerek bazı alanlar ve işlemler değer artış payı uygulamasının dışında tutuldu. Bunlar arasında; kamu yatırımları, kamu mülkiyetindeki taşınmazlar, riskli alanlar ve rezerv yapı alanları, mazbut ve mülhak vakıflara ait alanlar ile idare tarafından resen yapılan plan değişiklikleri bulunuyor. Ayrıca emsale etki etmeyen yükseklik düzenlemeleri de paya tabi olmayacak.
Yapılan değerleme sonucunda taşınmazda değer artışı olmadığı tespit edilirse işlem sonlandırılacak. Yönetmelik, imar planı değişikliklerinde oluşabilecek haksız kazancın önüne geçmeyi ve bu kaynakları kamu hizmetlerine aktarmayı hedefliyor.
