Son dönemde verileri tartışma konusu olan Türkiye İstatistik Kurumu ilk kez sokağın gerçekleriyle örtüşen enflasyon rakamı açıkladı. Ancak ‘rasyonel’ veriler şimdiye kadarki tartışmalı oranları gündeme getirdi. Geçmişte düşük açıklanan enflasyon nedeniyle memurun, emeklinin yaşadığı ciddi maaş kayıpları için ‘Bu zararı kim karşılayacak?’ sorusu yöneltildi.
TÜİK'in ağustos enflasyonunu ENAG'ın bile üstünde açıklaması 'Geç de olsa rasyonalite' yorumlarıyla karşılandı. Kurum yıllık enflasyonu ise MB'nin hedefini de aşarak yüzde 58.94 olarak duyurdu. Oluşan tablo TÜİK'in geçmişteki tartışmalı verilerini yeniden gündeme getirdi. Uzmanlar, enflasyonun geçen aylarda düşük açıklanmasıyla milyonlarca kamu çalışanı ve emeklinin maaş zammının düşük enflasyon verilerine göre belirlendiğini vurguladı.
GEÇMİŞ YILLAR VE AYLAR İÇİN DE DERHAL DÜZELTMEYE GİDİLMELİ
Milyonların geçmiş dönemdeki hatalı veriler nedeniyle enflasyon karşısında çok daha düşük zam aldığı kaydedildi. Ekonomist Sadi Uzunoğlu “Sabit gelirli ve alacaklı olanlar kaybetti” dedi. İktisatçı Aziz Çelik “Memura yüzde 6, emekliye sıfır zam verenler utanır mı acaba” ifadesini kullandı. TÜİK eski Başkanı İYİ Partili Birol Aydemir de “Önceki ay ve yıllara ilişkin düzeltmeler yapılmalı. Çalışanların maaş kaybı önlenmeli” paylaşımı yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun ağustos ayına ilişkin açıkladığı enflasyon verileri beklentileri aştı. Enflasyon bir önceki aya göre yüzde 9,09, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 58,94 olarak kaydedildi. Haziran temmuz ve ağustos ayını kapsayan son üç aylık toplam enflasyon ise yüzde 24,12 olarak gerçekleşti. Ana harcama gruplarına bakıldığında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 89,31 ile lokanta ve otellerde görüldü. Bu grubu yüzde 77,55 ile sağlık, yüzde 72,86 ile gıda ve alkolsüz içecekler izledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 24,97 ile konut oldu.
TÜİK’in ağustos ayı verisinin ENAG’dan bile yüksek olması ise dikkat çekti. Seçimlerden önce açıkladığı verilerinin güvenirliği sık sık tartışılan TÜİK’in açıkladığı ağustos ayına ilişkin enflasyon verisi İTO ve ENAG verilerini geçince tartışma tekrar alevlendi. TCMB eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ‘’Tam ispatlayamam ama son aylarda TÜİK’in enflasyon ölçümünde bir yapısal değişim seziyorum. 2022 Mart ayından bu yana ciddi farklılaşan İTO-TÜİK aylık enflasyon farkı seçimden sonraki üç ayda tekrar sıfıra yaklaştı” dedi.
TÜİK’in eski Başkanı olan İYİ Partili Birol Aydemir de “Verilerin enagın üstünde olması TÜİK’in enflasyon verisi ile oynamayı bıraktığına işaret ediyor. Ancak önceki ay ve yıllara ilişkin enflasyon düzeltmelerinin muhakkak yapılması gerekiyor. Bu düzeltme çalışanların maaş ve refah kaybının önlenmesi için elzem. Ayrıca TÜİK’in enflasyon verisiyle oynayan tüm çalışanlar (bakanlar dahil) idari ve cezai soruşturma kapsamına alınmalı. Sizi göreve çağırıyorum sayın Bakan.” değerlendirmesinde bulundu. İktisatçı Aziz Çelik ise “Kalan 4 ayın resmi enflasyonu aylık 5’er puan artsa 2023 yıllık resmi enflasyonu yüzde 75, 2023 ikinci 6 aylık resmi enflasyonu yüzde 45 civarında olur. Memura yüzde 6, emekliye sıfır zam verenler utanır mı acaba” paylaşımı yaptı.
YANLIŞ ENFLASYONLA ZAM ALANIN KUL HAKKI YENDİ
CHP lideri de sosyal medya hesabından TÜİK’in açıkladığı verileri değerlendirdi. Kılıçdaroğlu, 2021 yılında TÜİK’in gerçek enflasyon verilerini yansıtmadığını belirterek TÜİK’ten randevu talep etmiş, fakat sonuç alamamıştı. Kılıçdaroğlu, 3 Aralık 2021 tarihinde yaptığı, “Randevu vermeyen TÜİK’e gittim. Aylardan Aralık ayı. Milyonlarca emekçinin ücret artışı bu yalan dolan TÜİK rakamları üzerinden yapılacak. Zulmü her kabul ediş, daha büyüğünü doğurur. Kimse unutmasın, her Firavun’un bir Musa’sı vardır. Akıllarını başlarına toplasınlar” açıklamayı hatırlattı.
Kılıçdaroğlu şu ifadeleri kullandı:
Dün paylaşılan verilerden anlaşılıyor ki TÜİK, hesaplama anlayışını değiştirdi. Bir başka deyişle, verilerin üstündeki makyajı azalttı, gerçeklere yaklaştı. TÜİK bu ‘hesaplama’ değişikliğiyle, daha önce milletin aldatıldığını; enflasyona göre maaşına zam alan milyonlarca vatandaşın kul hakkının yendiğini; talimat veren sarayın ve o talimatı yerine getirenlerin suç işlediğini kabul etmiş oldu. Artık gerçekler konuşuluyorsa, 12 aylık enflasyon yüzde 58 değil, yüzde 128’dir. Emekliden, işçi ve memurdan özür dilenerek, gerçek oranlara göre, derhal telafi zammı yapılmalıdır.
