Türkiye'de yumurta fiyatlarında son aylarda yaşanan sert artış, özellikle dar gelirli vatandaşları zorlarken, temel tüketim ürünlerinden biri olan yumurtanın ulaşılabilirliği ciddi biçimde sorgulanır hale geldi. Üretim maliyetlerindeki artış, kuş gribi vakalarının üretimi sınırlaması ve artan ihracat talebi fiyatların hızla tırmanmasına neden oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Mart ayında yumurta fiyatları bir önceki aya göre yüzde 8,6 artarken, son dokuz aylık artış yüzde 122’ye ulaştı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) ise fiyatların aynı dönemde yüzde 140 arttığını ve adet başına ortalama 7,25 TL’ye yükseldiğini duyurdu. Bu rakam, 30’lu yumurta kolisinin market raflarında ortalama 218 TL’ye satılmasına neden oldu.
ÜRETİMDE DÜŞÜŞ, MALİYETLERDE YÜKSELİŞ
TÜİK verilerine göre, yumurta üretimi Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında azaldı.
BirGün'de yer alan habere göre, son üç aydaki toplam üretim düşüşü ise yüzde 8 olarak kayıtlara geçti. Üretici fiyatlarında da önemli bir sıçrama yaşandı. Geçen yıl üreticide 2,36 TL olan yumurtanın tanesi, bu yıl 5,05 TL’ye yükseldi. Bu artışın arkasında ise dövize endeksli yem fiyatları ve dışa bağımlı hammadde girdileri yer alıyor. Özellikle mısır ve soya fasulyesi gibi yem bileşenlerinde yüzde 21’e varan maliyet artışı yaşandı.
İHRACAT VE SALGIN ETKİSİ
Tarım yazarı Gazi Kutlu’ya göre, fiyatlardaki artışın en önemli nedenlerinden biri de ihracat. Özellikle ABD’de kuş gribi nedeniyle yaşanan arz sıkıntısı, Türkiye’den yapılan ihracatı artırdı. ABD’ye yönelen ihracatın iç piyasadaki arzı azaltması, fiyatların iç piyasada da hızla yükselmesine yol açtı.
Kutlu, geçen yılın sonlarında Türkiye’de de görülen kuş gribi vakalarının üretimi önemli ölçüde sekteye uğrattığını belirterek, “Bu yaz iç tüketimin artması ve turizm sezonunun başlamasıyla birlikte yumurta fiyatlarının adet bazında 10 TL’yi bulması sürpriz olmaz. Yumurtanın artık lüks bir gıda ürünü haline geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
