Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Türkiye genelinde geri dönüşümü teşvik eden “Depozito Yönetim Sistemi” (DYS), yaygınlaşmaya devam ediyor. 2025 Şubat ayında Sakarya’da pilot uygulama olarak hayata geçirilen sistem, artık Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir ve Konya’da da uygulanacak. Böylece sistem Türkiye’nin 7 bölgesine yayılmış oldu.
Türkiye Çevre Ajansı’nın koordinasyonunda yürütülen çalışmalarla birlikte söz konusu illerde kamu kurumları, yerel yönetimler ve özel sektör temsilcileriyle bir araya gelinerek tanıtım ve bilgilendirme toplantıları gerçekleştirildi.
GERİ DÖNÜŞÜM İÇİN YENİ ADRES: DOA MAKİNELERİ
Depozito iade sürecini kolaylaştırmak amacıyla şehirlerin belirli noktalarına “Depozito İade Makineleri” (DİM) kuruluyor. İlk etapta marketler, AVM’ler, üniversiteler, toplu ulaşım alanları ve kamu binalarında yer alacak makinelerin, ilerleyen süreçte Türkiye’nin 81 iline yayılması hedefleniyor. DOA makineleri ile cam, pet ve alüminyum ambalajlar çevreye zarar vermeden ekonomiye yeniden kazandırılacak.
Çalışmalarla ilgili sosyal medya hesabından paylaşım yapan Bakan Kurum, "DOA 7 bölgemize yayılıyor. Depozito İade Makinelerimizin kurulumuna; Sakarya’nın ardından; Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir, Konya’da da başladık. Depozito Yönetim Sistemi ile artık atıklar doğaya değil DOA’ya gidecek" ifadelerini kullandı.
SAKARYA ÖRNEĞİ: 4 AYDA 3 MİLYON AMBALAJ TOPLANDI
Sakarya’da Şubat 2025’te başlayan pilot uygulama kapsamında sadece 4 ayda 3 milyon adet ambalaj toplandı. Bu süreçte 200 ton cam, 20 ton pet ve 2 ton alüminyum atık geri dönüştürülerek önemli ölçüde su, enerji ve karbon tasarrufu sağlandı. Rakamlarla ifade etmek gerekirse; 175 bin litre su, 239 bin kilovatsaat enerji tasarrufu ve yaklaşık 146 bin kilogram karbondioksit emisyonunun önüne geçildi.
EKONOMİK VE EKOLOJİK KAZANÇ: HEDEF BÜYÜK
Bakanlık, sistemin Türkiye genelinde yaygınlaşmasıyla birlikte yıllık 25 milyar içecek ambalajının geri dönüşüme kazandırılmasını öngörüyor. Böylece yıllık yaklaşık 520 milyon euro ekonomik kazanç sağlanması hedefleniyor. Bununla birlikte, kayıt dışı üretimin önlenmesi, atık toplama maliyetlerinin düşmesi, enerji tasarrufu, sera gazı emisyonlarının azalması ve çevre bilincinin artması da sistemin getirileri arasında yer alıyor.
DİJİTAL DÖNÜŞÜM: DOA MOBİL UYGULAMASI
Tüketicilerin depozito sistemine aktif katılımını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilen DOA mobil uygulaması da hayata geçirildi. Uygulama aracılığıyla tüketiciler, içecek ambalajlarını DİM’lere iade edebiliyor ve karşılığında kazanılan depozito tutarını e-cüzdanlarına aktarabiliyor. Bu tutarlar POS cihazlarında harcanabiliyor ya da bankacılık işlemlerinde kullanılabiliyor.
