Türkiye’de son 60 yılda 300 doğal gölün 70’e yakını kurudu. Yitirilen su varlığının büyüklüğü Marmara Denizi’nin yüzölçümünü aştı. Felaketin sebebi olarak iklim krizi ve kuraklık gösterilirken bilim insanları asıl sorumluya işaret etti: Yanlış su yönetimi ve popülist tarım siyaseti.
HAVA ASAL
Hidrobiyolog ve Göl Uzmanı Doç. Dr. Erol Kesici, gün aşırı bir su varlığımızı yitirdiğimiz süreçte felaket tablosunun nedenini, yapılması gerekenleri KARAR’a anlattı: “Son 60 yılda bizim 70’den fazla doğal gölümüz yok oldu. Bunların en genci 2 milyon yaşındaydı. Bu kadar uzun zamanda oluşan göllerimizi kurutmayı başardık. Göllerin kurumasına küresel iklim krizi ve kuraklık kılıfı uyduruluyor. Bizimle aynı enlem kuşağında olan ülkeler ile kıyasladığımızda kuraklık bizde katbekat fazla.”
DSİ BİLGİLERİ PARAYLA BİLE VERMİYOR NASA’NIN VERİLERİNİ KULLANIYORUZ
Bunun nedeni; suyu siyasi bakışla yönetiyorlar. İç Anadolu’da sulak bitkiler yetiştiriliyor. Bu bilime, akla uygun değil. Su politikaları günü birlik değil en az 100 yıllık olmalı. Tüm tarım politikalarını değiştirmemiz ve vahşi sulamadan vazgeçilmesi gerekiyor. Halkın yedek akçesi olan yer altı sularını da yitirdik. DSİ bilgileri paylaşmak için bizden para istedi ancak 10 yıldır para ile de paylaşmıyorlar. Türkiye’nin suları hakkında araştırma yaparken mecburen NASA’nın verilerini kullanıyoruz.”
TÜRKİYE’NİN SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMASINA DSİ DUVARI
Türkiye’de son 60 yılda 70’e yakın doğal gölün kuruduğunu belirten Doç. Dr. Erol Kesici “Ülkemizdeki tatlı suların yüzde 80’i vahşi tarımda kullanılıyor. Yıllardır kullanılan vahşi sulamaya kaynak mı dayanır?” diye sordu. Kesici, Türkiye’nin su durumu ile ilgili çalışmalar yaparken DSİ’nin son 10 yıldır para ile de olsa veri paylaşmadığını belirterek sağlıklı çalışmalarının engellendiğini açıkladı.
Küresel iklim değişikliğinin etkisi vahim boyutlar ulaştı. Türkiye’de onlarca göl yok olurken İç Anadolu’nun en önemli su kaynağı Akşehir Gölü’nün de tamamen kurması kapıdaki tehlikeyi bir kez daha gözler önüne serdi. KARAR’a konuşan Göl Bilimci (Hidrobiyolog) Doç. Dr. Erol Kesici, dikkat çeken ifadeler kullandı.
‘Akşehir Gölü kurudu’ açıklamasını talihsizlik olarak niteleyen Kesici “O göl kuruyalı 14 yıl oldu. Yanlış bilgi en kötü bilgidir. Akşehir Gölü zaman zaman yağışlar olunca sulak alan haline geliyor ama asla 14 yıl önceki göl olmayacak. Çünkü öldü. Öleni diriltemezsiniz. Göller içinde barındırdıkları mikrooganizmalar, balıklar, bitkiler, kabuklular, bakterileri ile birlikte yok oldu. Kirlenen gölleri de temizlememiz mümkün değil. Kirlenen göllerde de tüm saydığım canlılar ölüyor ve ölen bu göl canlıları aynı zamanda gölün temizlenmesini de sağlıyordu. Göl her şeyi ile bir bütündür. Zincirin bir halkası kopunca her şeyi kopar” dedi. Kesici “Son 50 yılda Marmara Denizi’nin yüzeyi kadar doğal göl alanımız kurudu. Türkiye’de 50 yılda kuruyan sulak alanlardaki su kütlesi miktarı 1.3 milyar hektar, yani 24 Eğirdir Gölü veya 3 Van Gölü ya da Marmara Denizi kadar. Durum bu kadar vahim. 300 gölün yüzde 60’ı kurudu” diye konuştu.
Kesici, şöyle devam etti: “Göllerin kurumasına küresel iklim krizi ve kuraklık kılıfı uyduruluyor. Suyu iyi yönetemiyorlar. Su politikalarının günü birlik değil en az 100 yıllık olması gerekir. Ülkemizdeki tatlı suların yüzde 80’i vahşi tarımda kullanılıyor. Tatlı suların yüzde 10’u evlerde kullanılıyor. Kalanı da sanayide kullanılıyor. Yıllardır kullanılan vahşi sulamaya kaynak mı dayanır?” Türkiye’nin su kaynakları ile ilgili ellerinde yeterli veri olmadığını, özellikle de son 10 yılda Devlet Su İşleri’nin (DSİ) bu konuda kapıları kapattığını belirten Kesici “Yurt dışında bilgiye ulaşmak çok daha kolay... Maalesef bizim ülkemizin bilgilerine ulaşamıyoruz. Bir zaman bizleri caydırmak için paralı dediler. DSİ bilgileri paylaşmak için bizden para istemeye başladı. Bilimin yolu dikenlidir biz para bulup veri alıyorduk ama son 10 yıldır hiç bir şekilde bizimle para karşılığı da olsa veri paylaşmıyorlar” ifadelerini kullandı.
THK BAŞKANI’NDAN İSTİFA KARARI
Türkiye’nin güney sahillerini kül eden orman yangınlarında hangarda çürütülen Türk Hava Kurumu’na (THK) ait söndürme uçakları, kamuoyunda geniş yer buldu. Uçakların bakımsızlığı nedeniyle kullanılamaması, yangınlara müdahaledeki yetersizlik tartışmaları alevlendirdi. THK Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşçı ise eleştirilere “6 uçağın ayağa kalkması için gereken para 4 milyon dolar. Bu parayı herkes verebilir” yanıtını vermişti. Eleştirilerin odağındaki Aşçı, istifa kararı alırken “Orman yangınları sonrası şahsım ve THK odağa konuldu” dedi.
