Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası’nın iklim değişikliğinden ciddi biçimde etkilendiğini belirterek, önümüzdeki yıllarda Van ve çevresinde içme suyu sorununun çok daha kritik boyutlara ulaşacağı uyarısında bulundu. Alaeddinoğlu, “Yağışların şekli değişiyor, yeraltı suları tükeniyor. Şu anda kısmen yaşanan sıkıntılar gelecekte çok daha belirgin hale gelecek” dedi.
“GÖL KURAMASA DA ALAN KAYBI SÜRÜYOR”
İklim değişikliğinin etkilerinin küresel düzeyde arttığını ve bu durumun Van Gölü Havzası’nda da açıkça gözlemlendiğini ifade eden Alaeddinoğlu, mevcut bilimsel raporların hiçbirinin küresel ısınmanın azalacağı yönünde bir kanıt sunmadığını, aksine sıcaklık artışının sürdüğünü vurguladı. Bu çerçevede, Van Gölü Havzası’na düşen yağışın en etkin biçimde yönetilmesi gerektiğinin altını çizen Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı yapısı nedeniyle içme ve sulama amaçlı kullanılmadığını, bu nedenle tükenme riskinin olmadığını belirtti. Ancak gölün yüzey alanında son yıllarda gözle görülür bir daralma yaşandığını ve bu sürecin devam edeceğini söyledi. Daha küçük su tutma kapasitesine sahip göllerin ise büyük oranda kuruduğuna dikkat çekti.
“YERALTI SULARI DA HIZLA TÜKENİYOR”
Kapalı havza niteliğindeki bu bölgede su kaynaklarının dışarıdan temin edilmesinin hem teknik hem ekonomik açıdan mümkün olmadığını vurgulayan Alaeddinoğlu, yeraltı sondajlarının arttığını, buna karşın bu suları besleyen temel unsur olan kar örtüsünün azalması nedeniyle yeraltı su kaynaklarının da tükenme riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti. Alaeddinoğlu, “Bugün kısmen yaşadığımız bu sıkıntı, gelecekte çok daha belirgin hale gelecek. Yaz aylarında yağışlar tamamen kaybolacak, kuraklık yalnızca tarımı değil; sanayiyi ve bölgede yaşayan 1,2 milyon insanı da doğrudan etkileyecek” dedi.
“DOĞU KESİMİNDE KURAKLIK DAHA SERT”
Yağış rejimindeki değişimin yalnızca miktarı değil, dağılım biçimi açısından da tehlikeli bir tablo ortaya çıkardığını anlatan Alaeddinoğlu, “Geçmişte birkaç aya yayılan dengeli yağışlar artık kısa sürede, sağanak halinde düşüyor. Bu da taşkınlara ve sellere neden oluyor. Ancak bu yağışlar geniş alanlara yayılmadığı için faydadan çok zarar veriyor” diye konuştu. Alaeddinoğlu, özellikle tarım ve hayvancılığın yoğun olduğu doğu kesimlerinde kuraklığın daha şiddetli hissedildiğini vurguladı.
“HAVZA YÖNETİMİ HAYATİ ÖNEMDE”
Prof. Dr. Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası’nın geleceği için acil ve etkin bir su yönetimi planına ihtiyaç duyulduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Kapalı havzaların suları mutlaka yönetilmek zorunda. Çünkü bu tür bölgelerde dışarıdan su getirilmesi mümkün değil. Tarım, sanayi ve içme suyu ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için havzaya düşen her damla yağmurun anlamı var. Ancak mevcut tablo, içme suyu kaynaklarının büyük ölçüde ortadan kalktığını gösteriyor. Bu nedenle hem merkezi yönetimin hem yerel yönetimlerin bu süreci ciddiyetle ele alması şart.”
