Bir çiftçinin üç tür hayvanı vardır: Üçü dışında hepsi koyun, dördü dışında hepsi keçi, beşi dışında hepsi attır. Cevap: bir at, iki keçi ve üç koyun.
Bu basit gibi görünen soru bile bazı insanları zorlayabilir. Peki, neden kimileri için matematik çocuk oyuncağıyken kimileri için kabusa dönüşüyor?
GENETİK ETKİ
Londra’daki Goldsmiths Üniversitesi’nden Prof. Yulia Kovas, 10 bin tek ve çift yumurta ikizi üzerinde yürütülen araştırmada, genlerin matematik becerilerinde yüzde 50-60 oranında rol oynadığını belirtiyor.
Tek yumurta ikizlerinin, çift yumurta ikizlerine göre birbirine daha fazla benzemesi çevreden çok genlerin etkisini işaret ediyor. Ancak Kovas, çevrenin de önemli olduğunu, genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etki ettiğini vurguluyor.
ÇEVRESEL ETKENLER
Kovas’a göre yalnızca okul kalitesi ya da aile desteği değil, radyoda duyulan bir haber bile ilgi alanlarımızı şekillendirebilir.
Bununla birlikte, genetik yatkınlıklarımız da bizi belirli çevresel deneyimlere yönlendirebilir.
MATEMATİK KAYGISI
İngiltere’deki Loughborough Üniversitesi’nden Dr. Iro Xenidou-Dervou, herkesin matematikte gelişebileceğini ancak “matematik kaygısının” bu süreci engellediğini söylüyor. Kötü not almak ya da “matematikte başarısız” olduğunun söylenmesi, kaygı ve kaçınma davranışını besliyor. Bu durum, çalışma hafızasında olumsuz düşüncelere yer açarak problem çözme kapasitesini azaltıyor.
DOĞUŞTAN SAYI DUYGUSU
University College London’dan Prof. Brian Butterworth, insanların sayılara karşı doğuştan bir anlayışa sahip olduğunu söylüyor. Ancak bazı kişilerde bu mekanizma yeterince iyi çalışmıyor. Bu durum, disleksi kadar yaygın bir öğrenme güçlüğü olan diskalkuliye yol açabiliyor. Butterworth ve ekibi, bu çocuklara yardımcı olmak için özel oyunlar geliştiriyor ancak erken müdahalenin önemini vurguluyor.
MATEMATİK TUĞLALARI
BBC Türkçe'de yer alan habere göre; Dr. Xenidou-Dervou, matematik öğrenmeyi “tuğlalarla duvar örmeye” benzetiyor: “Bir basamağı atlayamazsınız; çünkü üst düzeye geçmek sağlam bir temele bağlıdır.” Tarihte bir konuyu bilmemek sorun olmayabilir, ama matematikte küçük bir eksiklik ilerlemeyi durdurabilir.
DÜNYADAN DERSLER
Goldsmiths Üniversitesi’nden Prof. Kovas, PISA verilerine göre Çin, Güney Kore ve Finlandiya’nın üst sıralarda yer aldığını belirtiyor. Çin’de öğretmenlerin hazırlığa zaman ayırması ve temel becerilere odaklanması başarıyı getiriyor.
Finlandiya’da ise tüm öğrencilerin temel matematik yetkinliklerini kazanması garanti altına alınıyor. Üstelik öğretmenlik saygın bir meslek; her bir kontenjana on kişinin başvurması da bunun kanıtı.
