Safranbolu’daki Hamidiyye Camii, sadece tarihi yapısıyla değil, içindeki halvet odalarıyla da dikkat çekiyor. Osmanlı’dan kalan bu manevi miras, hem Türk İslam anlayışını hem de derin bir tarihsel bağ taşıyor.
Safranbolu'nun tarihi dokusuyla ünlü ilçelerinden biri olan Hamidiyye Camii, sadece mimarisiyle değil, taşıdığı manevi değerlerle de dikkatleri üzerine çekiyor. 195 yıldır ayakta olan bu cami, hem Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar süregelen tarihi izleriyle hem de dini yaşamı derinlemesine yansıtan özellikleriyle öne çıkıyor. Şaban-ı Veli kolunun özel camisi olarak bilinen Hamidiyye Camii, bugüne kadar koruduğu mistik havası ve eşsiz yapısıyla tarihseverlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
TARİHİ KÖKENLERİ VE İSMİ
Hamidiyye Camii, Safranbolu'nun en eski ve en değerli yapılarından biri olarak, hem yapısal hem de manevi açıdan büyük bir öneme sahip. İlk olarak 1835 yılında inşa edilen cami, Osmanlı dönemi izlerini taşıyor ve başlangıçta küçük bir mescit olarak kullanılmaya başlanmış. Yapımında kullanılan malzemeler, mimari detaylar ve tarihsel sürecinde yaptığı bazı eklemelerle, caminin geçmişi zaman içinde şekillenmiş ve büyümüştür. Başlangıçta halk arasında "Muhtar Camii" veya "Zülmiye Camii" olarak anılan cami, ilerleyen yıllarda Hamidiyye ya da İhsaniye olarak bilinir olmuştur.
HALVET ODALARIYLA MİSTİK BİR DOKU
Hamidiyye Camii'nin en dikkat çeken özelliği ise 18 adet halvet odasıyla geleneksel İslam tasavvufunun izlerini taşıyor olmasıdır. Halvet odaları, camideki manevi yaşamı ve tasavvuf eğitimini simgeliyor. Bu odalarda, ruhani bir eğitim alan dervişler, dünyevi zevklerden uzaklaşarak kendilerini manevi olgunlaşmaya adıyorlar. Burada geçirdikleri süre, onların hem ahlaki gelişimlerini hem de dini bilgilerini pekiştirdiği bir zaman dilimi oluyor. Camideki halvet odalarında, az uyku, az yemek ve çok zikir anlayışı hakimdir. Bu odalar, hem bireysel hem de toplumsal bir dönüşümün kapısını aralayan özel mekanlar olarak kabul ediliyor.
ŞABAN-I VELİ’NİN MİRASINI YAŞATAN CAMİ
Hamidiyye Camii'nin bir diğer önemli özelliği, Şaban-ı Veli kolunun camisi olarak kullanılıyor olmasıdır. Şaban-ı Veli, Osmanlı İmparatorluğu döneminde büyük bir manevi etki yaratmış ve öğretileri, bölgeye yayılarak çeşitli coğrafyalarda benimsenmiştir. Bu cami, özellikle Bulgaristan'dan gelen müminlerin, her yıl Safranbolu'ya gelerek burada halvet yapmak istemeleriyle tarihe geçmiştir. Şaban-ı Veli kolunun etkisi, caminin manevi yapısının ne kadar geniş bir coğrafyaya yayıldığını göstermektedir.
BALKAN SAVAŞLARI VE CAMİNİN YOK OLUŞU
Balkan Savaşları sırasında, Safranbolu’daki bu kutsal mekan bir süreliğine yok olma tehlikesiyle karşılaşmış, ancak Bulgarlar tarafından yıkılmasına rağmen caminin maneviyatı hiç kaybolmamıştır. Camiyi çevreleyen türbe, yine aynı dönemlerde inşa edilerek, caminin korunmasını sağlamış ve bu manevi miras bugün de varlığını sürdürüyor.
EŞSİZ BİR TARİHİ MİRASI KORUYOR
Hamidiyye Camii, Safranbolu'daki en fazla halvet odasına sahip cami olarak, Tekke ve Zaviyeler Kanunu’ndan sonra da orijinal haliyle korunabilmiş ender yapılardan biridir. İçindeki her bir detay, camiyi sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda bir tarih ve kültür mirası olarak da ön plana çıkarmaktadır. Tarihçi-yazar Mehmet Kütükçüoğlu, caminin hem tarihi hem de dini anlamda çok önemli bir yeri olduğunu vurgulayarak, "Hamidiyye Camii, Osmanlı'dan günümüze kadar taşıdığı izlerle, hem Türkistan’dan Anadolu’ya yapılan yolculuğun hikayesini hem de Şaban-ı Veli'nin öğretilerini yaşatan bir yapı olarak önemlidir," diyor.
TARİHİ BİR DEĞERİN YAŞAMAYA DEVAM EDEN İZLERİ
Hamidiyye Camii, bugün hala büyük bir manevi değere sahiptir ve Safranbolu’nun tarihine ışık tutmaya devam etmektedir. Ziyaretçilerine sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda Osmanlı'nın tarihini, kültürünü ve İslam anlayışını anlatan derinlikli bir deneyim sunmaktadır. Caminin varlığı, hem Safranbolu’nun hem de Osmanlı mirasının ne denli değerli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.
SONUÇ: TARİHİN İZİNDE BİR YOLCULUK
Safranbolu’daki Hamidiyye Camii, hem mimari hem de manevi anlamda Türk İslam anlayışının derin izlerini taşıyor. Şaban-ı Veli’nin öğretilerini yansıtan, halvet odalarıyla dikkat çeken bu cami, Osmanlı’dan günümüze bir köprü kurarak, tarihten bugüne yaşamaya devam ediyor. Hem din hem de tarih meraklıları için vazgeçilmez bir ziyaret noktası olan Hamidiyye Camii, bu eşsiz değerleriyle bir açık hava müzesi gibi ziyaretçilerini bekliyor.
