Ramazan ayında ödenen fitre tutarları Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklandı. Ramazan'a kısa bir süre kala vatandaşlar da fitre miktarlarını araştırmaya başladı. Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin ardından Diyanet tarafından yapılan açıklama kapsamında filtrelerin Ramazan'dan önce verilebileceği de belirtildi. İşte 2023 yılı fitre tutarları…
2023 YILI FİTRE MİKTARI NE KADAR?
2023 yılı ile birlikte vatandaşlar da fitre tutarını araştırmaya başladı. Diyanet İşleri Başkanlığı 2023 yılında fitre tutarı olarak kişi başına 70 TL ödeneceğinin altını çizdi. Bunun yanı sıra deprem mağdurları için fitre ödemelerinin Ramazan ayından önce de yapılabileceği ifade edildi. Fitre tutarları için yapılan açıklama kapsamında Diyanet İşleri Başkanlığı şu ifadeleri dile getirdi:
"Konu ile ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyo- ekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde 2023 yılı için fitre miktarı, 70 TL olarak belirlenmiştir. Bu meblağ, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda vb. maddelerden aynî olarak da verilebilir. Belirlenen bu meblağ, aynı zamanda günlük oruç fidyesi bedelidir. Her bir mükellef, kendi ekonomik durumunu ve günlük gıda harcamalarını göz önünde bulundurarak belirleyeceği bir meblağı fitre olarak verebilir."
KİMLER FİTRE ALABİLİR?
Halk arasında genellikle fitre olarak bilinen ve Ramazan ayında ödenen para fıtır sadakası ismi ile de bilinmektedir. Bu ödemeler kişinin bakmakla yükümlü olmadığı Yoksul insanlara yapılmaktadır. Fitre ve oruç fidyesi veren kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak bu yardımdan yararlanmaması gerekir. Aynı kural zekat için de geçerli olmaktadır. Bu kapsamda zekat, fitre ve fidye ödemesi anne, baba, dede, nine, çocuklar, torunlar ve onların çocuklarına yapılamaz.
KİMLERE FİTRE VERİLEMEZ?
Ramazan ayında verilen fitreler için araştırmalar devam ederken kimlere verilemeyeceği de akıllara takılan sorular arasında yer alıyor. Hanefi mezhebine göre fitre verilemeyecek kişiler şu şekildedir:
- Anne baba, büyükanne ve büyükbaba
- Oğul, oğlunun çocukları, kız, kızının çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
- Eşine,
- Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
- Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
- Şafiilere ve Ebu Yusuf'a göre göre fitre verilemeyecek kişiler ise Müslüman olmayanlardır. (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
- Bunlar dışında kalan kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).
KİMLER FİTRE VERİR?
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).
Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû Dâvûd, Zekât, 20).
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir. Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 128).
FİTRE İÇİN MİKTAR NASIL BELİRLENİR?
Fitre ödemeleri için belirlenen hedef fakir bir kişinin toplumdaki hayat standartları kapsamında günlük yiyecek ihtiyacını karşılaması için yapılan miktardır. Bu kapsamda kişi başına yapılan ödemeler için vatandaşların da bayram sevincine katkıda bulunması amaçlanmaktadır.
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.
