Bilim insanları, saç sağlığı konusunda taşları yerinden oynatan iki büyük gelişmeye imza attı. Geçtiğimiz günlerde Faz 3 aşamasındaki sonuçlarıyla kelliğe (androgenetik alopesi) çözüm umudunu artıran çalışmaların ardından, şimdi de yaşlanmaya bağlı saç beyazlamasını tersine çeviren yeni bir keşif duyuruldu. Fare deneylerinde güçlü bir antioksidan olan NAC (N-Asetil Sistein) ile beyaz tüylerin yeniden siyaha döndüğü kanıtlandı.
Saç dökülmesi ve beyazlaması, milyonlarca insanın estetik kaygılarının başında gelirken, bilim dünyasından peş peşe gelen haberler 2025 yılının saç biyolojisi için bir dönüm noktası olacağını gösteriyor. Çinli araştırmacıların Cell Regeneration dergisinde yayımladığı yeni çalışma, saç beyazlamasının "geri döndürülemez" bir süreç olduğu algısını yıkmaya hazırlanıyor.
TEK BİR MADDE İLE RENK GERİ GELDİ
Haziran 2025 tarihli araştırmada, mitokondriyal işlev bozukluğu nedeniyle erken yaşlanan ve tüyleri beyazlayan genetiği değiştirilmiş (DGUOK geni işlevsiz) fareler kullanıldı. Araştırmacılar, bu farelerdeki beyazlamanın temel nedeninin, kıl köklerindeki kök hücrelerde biriken "reaktif oksijen türleri" (ROS) olduğunu tespit etti.
Deney sürecinde farelere, halihazırda tıpta yaygın olarak kullanılan güçlü bir antioksidan olan N-Asetil Sistein (NAC) verildi. Sonuçlar çarpıcıydı:
NAC tedavisi uygulanan grupta oksidatif stres azaldı ve melanosit (renk verici) kök hücreleri yenilendi.
Sadece su verilen kontrol grubunda tüyler gri kalırken, NAC verilen farelerin tüyleri yeniden pigment kazanarak orijinal siyah rengine döndü.
KELLİK İLACINDA FAZ 3 HEYECANI
Saç beyazlamasına yönelik bu umut verici gelişme, geçtiğimiz günlerde kellik tedavisinde duyurulan tarihi başarıyla birleşince heyecan ikiye katlandı. Cosmo Pharmaceuticals tarafından geliştirilen ve "son 30 yılın en büyük atılımı" olarak nitelendirilen Clascoterone etken maddeli topikal çözeltinin Faz 3 çalışmaları tamamlanmış ve saç çıkışında %539'a varan artış sağlandığı rapor edilmişti.
Uzmanlar, kellik ilacının insan deneylerinde (Faz 3) sona yaklaştığını, beyazlama karşıtı NAC çalışmasının ise henüz hayvan deneyleri aşamasında olduğunu hatırlatarak, iki çalışmanın da farklı olgunluk seviyelerinde olduğuna dikkat çekiyor.
TÜRK BİLİM İNSANINDAN "DOKTOR KONTROLÜ" UYARISI
Üsküdar Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi, uzun ömür (longevity) uzmanı Prof. Dr. Kaan Yılancıoğlu, X platformundan yaptığı değerlendirmede çalışmanın önemine dikkat çekti.
NAC'ın glutatyon üretimini artırarak yaşlanma belirtilerini hücresel düzeyde tersine çevirebildiğini vurgulayan Yılancıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
"Henüz fare modeli ama insanlarda saç beyazlaması için umut verici. NAC güçlü bir antioksidan; mitokondri fonksiyonunu destekliyor. Ancak bu takviye mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalı."
Araştırmacılar, NAC gibi antioksidanların insanlarda saç beyazlamasını önleme veya geri döndürme potansiyelini doğrulamak için klinik denemelere ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
