Son dakika!... İsrail o Türk kentini bombaladı. İsrail’in bu saldırısına Prof. Dr. İlber Ortaylı’dan çok sert tepki geldi. İşte sıcak gelişmenin detayları…
ESMAGÜL KOÇAK
İran-İsrail savaşının tarihi kentleri hedef alması, duayen tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı'yı isyan ettirdi. Tebriz'in asırlardır bir Türk başkenti olduğunu ve Osmanlı mimarisine bile ilham verdiğini hatırlatan Ortaylı, "Cahil liderler insanlığın ortak mirasını yok ediyor. Kimse bizden bu insanlık dışı saldırılara sessiz kalmamızı beklemesin" dedi.
Ortadoğu'da devam eden ve sivil yerleşim yerleriyle tarihi kentleri de hedef alan İsrail-İran savaşına en sert ve en anlamlı tepkilerden biri, Türkiye'nin yaşayan en büyük tarihçilerinden Prof. Dr. İlber Ortaylı'dan geldi. Ortaylı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla, saldırıların hedefindeki Tebriz şehrinin bilinmeyenlerini anlatarak hem tarihi bir ders verdi hem de İsrail yönetimine çok sert bir uyarıda bulundu.
"TEBRİZ, BİR TÜRK BAŞKENTİDİR, BURSA'NIN İLHAMIDIR"
İlber Hoca, paylaşımına Tebriz'in coğrafi ve kültürel kimliğini anlatarak başladı. Şehrin, İlhanlılardan Akkoyunlulara, Safevilerden Karakoyunlulara kadar pek çok Türk-İslam devletine başkentlik yaptığını ve koskoca İran coğrafyasına yön verdiğini hatırlattı.
Tebriz'deki Gök Mescid gibi eserlerin bütün Türk sanat tarihinin temel taşı olduğunu belirten Ortaylı, Osmanlı ile olan derin bağa ise şu çarpıcı tespitle dikkat çekti: "Osmanlı mimarisini anlamak isteyenin yolu da bir şekilde Tebriz’den geçer. Bursa’daki mimarinin ilhamı, 15. yüzyıl Tebriz’inden gelir."
Ortaylı, çarşısından pazarına her yerinde Türkçe konuşulan Tebriz'in, sadece bir şehir değil, yaşayan bir Türk medeniyeti olduğunu vurguladı.
"CAHİL LİDERLER İNSANLIĞIN MİRASINI YOK EDİYOR"
Tarihi ve kültürel bir dersin ardından sözü günümüzdeki savaşa getiren Prof. Dr. Ortaylı, üslubunu sertleştirdi. "Ama bugün, cahil Netanyahu gibi liderlerin öncülüğünde, başta Tebriz olmak üzere tüm insanlığın ortak mirası olan şehirler bombalanıyor" diyen Ortaylı, "Suriye’yi yok ettikleri gibi şimdi de İran’ı haritadan silmek istiyorlar. Kimse bizden İran’a yapılan insanlık dışı saldırılara sessiz kalmamızı beklemesin" ifadeleriyle tepkisini en üst perdeden dile getirdi.
İSRAİL'E TARİHİ UYARI: "APTALLARIN ÇENESİNİ KAPATSINLAR"
Paylaşımının sonunda, İsrail içinden gelen "sıra Türkiye'ye gelecek" şeklindeki tehditlere de değinen İlber Hoca, şu tarihi uyarıda bulundu: "Buradan açıkça söylemek gerekir: İsraillilere tavsiyemiz, içlerindeki aptalların çenesini kapatsınlar. Savaş da barış da akılla, ahlakla yapılır. Aksi halde ne sulh sulha benzer, ne savaş savaşa. Yalnızca bir medeniyetin değil, insanlığın sonunu hazırlar."
İran’ın kuzeybatısındaki en büyük şehir olan Tebriz, Eynalı ve Sehend dağları arasında, Kuruçay ve Acıçay’ın birleştiği bir vadide yer alır. Soğuk iklimine rağmen tarih boyunca hep sıcak bir kültür ve direniş yatağı olmuştur. Tebriz, yalnızca bugünün değil, tarihin de…
— İlber Ortaylı (@ILBERORTAYLIGSU) June 18, 2025
Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın bu çıkışı, savaşın sadece askeri değil, aynı zamanda binlerce yıllık medeniyetleri ve ortak insanlık mirasını da yok ettiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
