Son mevsimlik tahmin haritaları sonrası Türkiye haritası tupturuncuya boyandı! Türkiye ile ilgili kötü haberi ECMWF verdi. İşte, Türkiye için endişe veren o tahminler…
ESMAGÜL KOÇAK
Türkiye'nin de kurucu üyesi olduğu Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi'nin (ECMWF) yayınladığı son mevsimlik tahmin haritaları, önümüzdeki yaz aylarına (Haziran-Temmuz-Ağustos 2025) dair endişe verici bir tablo çiziyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tahminler Daire Başkanı Meteorolog Ahmet Uçar'ın da geçtiğimiz Ocak ayında dikkat çektiği bu öngörüler, hem Türkiye'de hem de Avrupa genelinde normallerin üzerinde sıcaklıklar ve belirgin yağış azlığına işaret ediyor.
ECMWF'nin "System 5" modeline dayanan ve 1 Mayıs 2025 başlangıçlı tahmin haritaları incelendiğinde, özellikle sıcaklık anomalileri dikkat çekiyor.
SICAKLIK HARİTASI ALARM VERİYOR: TÜRKİYE TURUNCUYA BOYANDI!
2 metre yükseklikteki ortalama sıcaklık anomalisini gösteren haritada, Türkiye'nin neredeyse tamamı turuncu ve kırmızı tonlarla kaplanmış durumda. Bu renkler, 1993-2016 yılları arasındaki iklim normallerine göre 1.0°C ila 2.0°C'den fazla sıcaklık artışı anlamına geliyor. Özellikle Akdeniz, Ege kıyıları ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sıcaklıkların normallerin 2°C üzerinde seyretme olasılığı oldukça yüksek görünüyor. Avrupa geneline bakıldığında da İspanya, İtalya, Balkanlar ve Yunanistan gibi güney ülkelerinin benzer şekilde kavurucu bir yaz geçireceği, Orta ve Batı Avrupa'nın da normallerden sıcak olacağı tahmin ediliyor.
YAĞIŞLARDA DURUM NE? KURAKLIK TEHLİKESİ HANGİ BÖLGELERİ VURACAK?
Ortalama yağış anomalisi haritası ise sıcaklık kadar keskin olmasa da bazı bölgeler için endişe kaynağı. Haritaya göre Türkiye'nin büyük bir bölümünde "sinyal yok" (beyaz) veya "hafif kurak" (açık sarı tonlar) bir tablo hakim. Bu durum, yağışların normaller civarında veya normallerin biraz altında kalabileceğine işaret ediyor. Ancak Akdeniz ve Ege'nin bazı kesimleri ile İç Anadolu'nun güneyinde yağışların normallerin 50 mm ila 100 mm altında kalma ihtimali bulunuyor.
Avrupa'nın güney kesimleri, özellikle İber Yarımadası, İtalya ve Balkanlar'da ise daha belirgin bir kuraklık riski göze çarpıyor. Bu bölgelerde yağışların normallerin ciddi şekilde altında kalması bekleniyor.
METEOROLOG AHMET UÇAR'IN UYARISI VE OLASI SONUÇLAR
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tahminler Daire Başkanı Ahmet Uçar, geçtiğimiz Ocak ayında yaptığı değerlendirmede, Avrupa tahmin merkezinin verilerine dayanarak yaz mevsiminin Türkiye ve Avrupa genelinde normallerden daha sıcak ve daha az yağışlı geçeceğini öngörmüştü. ECMWF'nin son yayınladığı bu detaylı haritalar, Uçar'ın bu genel uyarısını teyit eder nitelikte.
Peki, bu sıcak ve potansiyel olarak kurak yaz senaryosu ne gibi sorunlara yol açabilir?
Kuraklık ve Su Kıtlığı: Yağışların azalması ve sıcaklıkların artmasıyla birlikte baraj doluluk oranları düşebilir, yeraltı su kaynakları üzerindeki baskı artabilir. Bu durum, tarımsal sulamadan içme suyu teminine kadar birçok alanda ciddi sorunlara neden olabilir.
Tarımsal Üretimde Düşüş: Aşırı sıcaklar ve yetersiz yağış, birçok tarım ürününde rekolte kaybına yol açabilir. Bu da gıda fiyatlarında artışa ve gıda güvenliği sorunlarına zemin hazırlayabilir.
Orman Yangınları Riskinde Artış: Yüksek sıcaklıklar ve kuru hava koşulları, orman yangınları riskini önemli ölçüde artıracaktır.
Sağlık Sorunları: Uzun süreli sıcak hava dalgaları, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar için ciddi sağlık riskleri oluşturabilir. Sıcak çarpması, dehidrasyon gibi vakalarda artış görülebilir.
Enerji Tüketiminde Artış: Soğutma ihtiyacının artmasıyla birlikte elektrik tüketiminde rekor seviyeler görülebilir, bu da enerji arz güvenliğini zorlayabilir. Hidroelektrik santrallerin üretimi de su seviyelerindeki düşüşten olumsuz etkilenebilir.
Ekosistem Üzerinde Baskı: Su kaynaklarının azalması ve sıcaklık stresinin artması, doğal ekosistemler ve biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Uzmanlar, bu tür uzun vadeli tahminlerin kesinlik içermese de önemli birer gösterge olduğunu ve olası risklere karşı şimdiden hazırlıklı olunması gerektiğini vurguluyor. Su tasarrufu, enerji verimliliği, tarımda kuraklığa dayanıklı türlerin teşvik edilmesi ve orman yangınlarına karşı önlemlerin artırılması gibi adımlar, önümüzdeki sıcak ve kurak geçmesi beklenen yaz aylarının olumsuz etkilerini azaltmada kritik rol oynayacak.
