Türkiye, son elli yılın en büyük zirai don felaketini yaşadı. Özellikle meyve ve sebze üretimini hedef alan bu doğal afet, sofralarımızın vazgeçilmez ürünlerinde büyük kayıplara neden oldu. Uzmanlar, yaz aylarında ciddi ürün kıtlığı ve yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalınabileceği konusunda uyarıyor.
Geçtiğimiz hafta etkili olan şiddetli soğuk hava, tarım alanlarında ağır hasarlara yol açtı. Üreticiler, meyve ağaçlarının tamamen çiçeksiz kaldığını, domates ve biber gibi temel ürünlerin yok denecek kadar az olacağını söylüyor. Tüketiciler için “kışlık hazırlıkları erkene alın” çağrısı yapılırken, zam dalgasının çok yakında market raflarında hissedileceği bildiriliyor.
ZİRAİ DON FELAKETİ TÜRKİYE’Yİ VURDU
Türkiye genelinde etkisini gösteren soğuk hava dalgası, son yarım yüzyılın en yıkıcı zirai don felaketine neden oldu. Don, özellikle meyve ve sebze üretim bölgelerinde etkili olurken, birçok ürün daha büyümeden yok oldu. Çiftçiler, yıllardır böyle bir hasarla karşılaşmadıklarını belirtirken, kaybın bazı ürünlerde yüzde yüze ulaştığını aktarıyor.
MEYVE AĞAÇLARI ÇİÇEK AÇAMADI: REKOLTE YOK DENİLECEK DÜZEYDE
Uzmanlar, don olayının meyve ağaçlarının çiçeklerini tamamen yok ettiğini vurguluyor. Bu da yaz aylarında pazarlarda meyve bulmanın oldukça zor olacağı anlamına geliyor. Özellikle elma, kayısı, kiraz, şeftali ve erik gibi ürünlerin bu yıl piyasada ya hiç olmayacağı ya da çok yüksek fiyatlardan satılacağı belirtiliyor.
SOFRALARIN VAZGEÇİLMEZİ DOMATES VE BİBER DE TEHLİKEDE
Domates ve biber gibi yaz sofralarının temelini oluşturan ürünlerde de ciddi kayıplar yaşandı. Seralar don nedeniyle zarar görürken, açık alan üretimi henüz başlamadan ağır yara aldı. Tarım uzmanları, bu ürünlerin fiyatlarında çok ciddi artışlar yaşanacağını ve kışlık hazırlıkların bu yıl daha erken yapılması gerektiğini söylüyor.
UZMANLARDAN UYARI: KIŞLIKLARI ERKENE ALIN, ZAMLAR KAPIDA
Yaz aylarında yapılan kışlık domates, biber sosu ve menemen gibi konservelik ürünlerin bu yıl erkene alınması tavsiye ediliyor. Nedeni ise açık: Ürün arzında yaşanacak sıkıntılar, talebi artıracak ve bu da fiyatları katlayacak. Şimdiden planlama yapmayan tüketicilerin sonbaharda ciddi fiyatlarla karşılaşacağı öngörülüyor.
ÜRETİCİLERDEN KARALAR BAĞLATAN AÇIKLAMALAR
Tarım odaları ve halcilerden gelen açıklamalar, tablonun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne seriyor:
- Nevzat Akcan (Antalya Toptancı Hal Komisyoncular Derneği Başkanı): “Bu yıl meyvede kayıp yıl olacak. Fiyatlar uçacak. Meyve kalmadı.”
- Numan Dayan (İstanbul Halciler Derneği Başkanı): “Yazın beklediğimiz ürünlerde kıtlık olabilir.”
- Musa Yılmaz (Mersin Ziraat Odası Başkanı): “Toroslarda sağlam bahçe kalmadı, bir tane meyve yok.”
- Hidayet Kökçe (Kumluca Ziraat Odası Başkanı): “Meyve ağaçlarında çiçek kalmadı. Fiyatlar çok yüksek olacak.”
- Ümit Mirza Çavuşoğlu (Batı Akdeniz İhracatçı Birliği Başkanı): “Isparta gibi meyve üretim merkezlerinde durum hayli vahim.”
HALKIN CEBİNE AĞIR DARBE VURABİLİR
Bu gelişmelerin doğrudan tüketiciye etkisi, market ve pazar fiyatlarında hissedilecek. Tarladan sofraya giden zincirin ilk halkası olan üretimde yaşanan bu devasa kayıplar, yaz aylarında gıda enflasyonunun hızla tırmanmasına neden olabilir. Uzmanlar, özellikle dar gelirli vatandaşların bu durumdan fazlasıyla etkileneceğini ifade ediyor.
SONUÇ: TEDBİRİ ŞİMDİ ALMAKTA FAYDA VAR
Tüketicilere yapılan çağrı net: Bu yıl meyve ve sebzeye ulaşmak zor, fiyatlar ise cep yakacak. Kışlık hazırlıkları erkene almak, fiyatlar uçmadan alışveriş planı yapmak büyük önem taşıyor. Aksi halde yaz aylarında market raflarında ne ürün bulunacak ne de uygun fiyat... Yaz gelmeden dolapları doldurmak, bu yılın en akıllı alışveriş stratejisi olabilir.
