Dünya genelinde tütün ürünlerini hiç kullanmamış bireylerde akciğer kanseri teşhislerinin giderek yükseldiği gözlemleniyor.
Uzmanlar, bu endişe verici yükselişin ardında hava kirliliğinin önemli bir faktör olabileceğini belirtiyor.
Yapılan son araştırmalar, çevresel faktörlerin akciğer sağlığı üzerindeki etkilerini daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
HAVA KİRLİLİĞİ VE DNA MUTASYONLARI ARASINDAKİ BAĞLANTI
Ntv'de yer alan habere göre, Nature dergisinde yayımlanan kapsamlı bir genetik araştırma, dış ortamda solunan partiküllerin ve dumanın, sigara içenlerde görülen DNA mutasyonlarına benzer değişikliklere yol açtığını gösterdi.
Çalışma, bu tür maruziyetlerin hücrelerde kanser gelişimini tetikleyebilecek genetik hasarlar meydana getirdiğini vurguluyor.
Ayrıca, sigara içmeyen bireylere özgü daha önce tanımlanmamış yeni genetik mutasyonlar da tespit edildi.
HAVA KİRLİLİĞİ, SİGARA KADAR TEHLİKELİ Mİ?
California San Diego Üniversitesi'nden biyomoleküler bilimci Ludmil Alexandrov, araştırmanın bulgularıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Ludmil Alexandrov, "Sigara içmeyenlerde akciğer kanserinin neden bu kadar arttığını tam olarak bilmiyorduk. Araştırmamız, hava kirliliğinin, sigara içimiyle ilişkilendirilen DNA hasarlarıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.
Bu açıklama, hava kirliliğinin akciğer kanseri riskini artırma potansiyelini bir kez daha gündeme taşıdı.
GENETİK İNCELEMELER KRİTİK VERİLER SUNUYOR
Bilim insanları, dört farklı kıtadan 871 sigara içmemiş akciğer kanseri hastasının tümör örneklerini detaylıca inceledi.
Bu analizler sonucunda, hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan bireylerin TP53 ve EGFR genlerinde anormallikler ve daha kısa telomer uzunluklarına sahip olduğu tespit edildi.
Bu gen mutasyonları ve telomer kısalması, hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve hızlanmış yaşlanma gibi süreçlerle doğrudan ilişkilendiriliyor ve kanser gelişiminde kritik rol oynuyor.
SİGARA MARUZİYETİYLE BENZER ETKİLER
Yüksek hava kirliliğine sürekli maruz kalan bireylerde, özellikle sigaranın neden olduğu SBS4 mutasyon izine rastlanma olasılığının, temiz hava soluyanlara kıyasla neredeyse dört kat daha fazla olduğu belirlendi.
Pasif içiciliğin ise genetik değişimler üzerindeki etkisinin oldukça sınırlı olduğu gözlemlendi.
Bu bulgular, hava kirliliğinin aktif sigara içiciliğine benzer genetik hasarlara yol açabileceği hipotezini güçlendiriyor.
SİGARA İÇMEYENLERDE YENİ BİR MUTASYON KEŞFEDİLDİ
Araştırma, sigara içmeyen akciğer kanseri hastalarının yüzde 28'inde daha önce sigara içenlerde görülmeyen, nedeni henüz tam olarak açıklanamayan yeni bir mutasyon izi (SBS40a) keşfetti.
Ludmil Alexandrov, "Bu mutasyonu birçok vakada görüyoruz ancak neyin tetiklediğini henüz bilmiyoruz. Bu durum, tamamen yeni bir araştırma alanı açıyor ve gelecekteki çalışmalar için önemli bir yol haritası sunuyor" şeklinde konuştu.
ARAŞTIRMANIN SAĞLIK POLİTİKALARI İÇİN ANLAMI
Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) görülen akciğer kanseri vakalarının yüzde 10 ila 20'si, hiç sigara içmemiş veya ömrü boyunca 100'den az sigara içmiş bireylerde ortaya çıkıyor.
Bazı uzmanlar, kirli hava solumanın günde bir paket sigara içmekle eşdeğer düzeyde zarara yol açabileceğini belirtiyor.
Ancak bu iddialar genellikle gözlemsel verilere dayanmaktaydı.
Mevcut genetik araştırma, kirli havanın akciğer kanseri gelişimine nasıl zemin hazırladığını moleküler düzeyde inceleyerek bilim dünyası için önemli bir adım attı.
GELECEK ARAŞTIRMALAR VE KÜRESEL SAĞLIK HEDEFLERİ
Bilim insanları, elde edilen bu bulgular ışığında daha geniş ve farklı coğrafyalardan örnekler içeren yeni çalışmalarla hava kirliliği ile akciğer kanseri arasındaki bağlantıyı derinlemesine araştırmayı planlıyor.
Ulusal Kanser Enstitüsü'nden epidemiyolog Maria Teresa Landi, "Sigara içmeyenlerdeki bu artış, küresel çapta acil bir sorun teşkil ediyor. Nedenini tam olarak anlamak için çalışmalarımıza devam ediyoruz" diyerek konunun önemine dikkat çekti.
Bu çalışmalar, dünya genelinde hava kalitesini iyileştirmeye yönelik politikaların geliştirilmesinde kritik rol oynayabilir.
