Ezgiler, keyifli, hüzünlü, heyecanlı duygu durumumuz ne olursa olsun her anımıza eşlik eder. Bedenin fizyolojik ihtiyacı yemek içmek olduğu gibi ruhun da gıdası gerçekten müzik midir? Müzik bizi nasıl etkiler, iyi gelir mi? İşte, müziğe dair bilgiler...
Keyifsiz bir anda, enerjimiz düşükken dinlemeyi tercih ettiğimiz sakin bir müzik, tıpkı bir dert ortağı gibi huzursuz halimize arkadaş olurken, mutluluktan havalara uçtuğumuz zamanlarda hareketli melodiler ile keyfimizi katlayabilir. Spor, antrenman yaparken motivasyon yükseltmede de yardımcı olan müzik; yolda yürürken, seyahat ederken, dinlenirken kulaklarımızdan ruhumuza ebedi arkadaş.
MÜZİĞİN KÖKENİ
Müzik, kelime kökeni olarak Yunan mitolojisindeki sanat tanrıçaları 'Muses'ten geliyor. Aynı zamanda 'Mousa'lara ait dokuz sanatın her biri, özellikle müzik ve lirik şiir deyiminden alıntıdır. Mousa, mitolojide sanat tanrıçası, ilham perisi anlamını karşılıyor. Dilimize ise Fransızca 'musique' sözcüğünden geçmiştir.
Müziğin Mısır, Hindistan, Suriye ve Antik Yunan’da din etkisi altında geliştiği fikri delilsiz olsa da müzik araştırmacıları bu fikir üzerinde hemfikir olarak kiliseyi müziğin esas gelişiminde başlangıç noktası olarak kabul ediyorlar.
1912-1948 yılları arasında Olimpiyat Oyunları’nın da parçasıydı.
Notalar, keşiş Guido D’Arezzo tarafından adlandırıldı.
1030 yılında konulan bu isimler, kilise korosuna kolay ezberletilebilmek için bir ilahinin her bir satırındaki ilk iki harf olarak belirledi. Aziz Lohannes Battista ilahisindeki mısraları kolay öğretebilmesi için elinin parmaklarındaki çukurlara ve tümseklere metnin ilk hecelerini yazmıştır. Bu mısra şu şöyle:
Ut queant laxis , (sadece senin hizmetçilerin) (Ut sesi uzatılamadığı için do olarak değiştirilmiştir.)
Resonare fibris, (özgürce ilahi söyleyebilir)
Mira gestorum, (mucizeleri hakkında)
Famuli tourum , (işlerin hakkında)
Solve polluti, (günahlarının lekelerini sil)
Labii reatum, (onların dudaklarından)
Sancte Iohannes... (Aziz John...)
Rahip Guido, 7 notadan 6 tanesini kendisi buldu. Bu notaların ardından 'si' notası eklenerek 'Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si'den ibaret olan günümüzde kullanılan notalar ortaya çıktı.
Notalar bu şekliyle yalnızca; Türkiye, İtalya, Portekiz, İspanya, Fransa, Romanya, Yunanistan, Rusya, Moğolistan, İran, Arabistan, İsrail, Ukrayna ve Bulgaristan gibi ülkelerde kullanılıyor. Diğer ülkelerde bu adlandırma yerine, C-D-E-F-G-A-B adlandırması kullanılıyor.
MÜZİK RUHUN GIDASI MI?
Uzmanlar tarafından aktarılanlara göre;
Bebeklerde sese ve müziğe tepki verme durumu doğumlarından itibaren görülür. Henüz bir aylık bebek, etrafındaki yeni seslere ilgi duyar. Konuşmalar ve diğer sesler arasındaki ayrılıkları algılar ve neyi dinleyeceği ile ilgili bir seçim yapabilir.
Yeni bir ses duyduğunda dikkatini yoğunlaştırır, durur ve dinler.
Doğumundan bir yaşına kadar olan süreçte, müzikten ve ritimden hoşlanır.
Beş aylık bir bebek, müzik dinlemeyi çok sever. Müzik daha canlı ve ritmik oldukça kendisi de daha hareketli olur.
Bebek on aylık olduktan itibaren uyku saatlerinde ninnilerle eşlik etmek bebek için dinlendirici bir ritüelin oluşmasını sağlar.
Bebeğe müzik dinletmek ağlama krizleri için etkili çözüm yollarından biri.
Anne karnından son ana kadar hayatımızda yer eden müzik ve ritimler birçok fayda sunar.
MÜZİĞİN FAYDALARI
Yemek esnasında müzik dinlemek sindirime yardımcı olur:
Yemek yerken müzik dinleyen insanlar daha yavaş yiyip yemekten daha çok keyif alıyorlar. Dolayısıyla, yavaş tüketilen yemek sindirime destek oluyor.
Uykuya geçişi kolaylaştırır:
Amerika Ulusal Tıp Kütüphanesi'nden yayınlanan bir araştırmada; özellikle klasik müziğin 'Insomnia' hastaları ve öğrencilerin daha rahat ve sağlıklı bir uyku çekmesini sağladığı açıklanıyor.
Stresten uzaklaştırır:
Bir araştırmaya göre ise müzik; insan bedeninde stresle başa çıkan biyokimyasalları uyarıyor.
Acı hissini azaltır:
Müzik dinlemek acı ile mücadele eden duyu yollarını açarak insanların dikkatini acıdan çekiyor.
Farkındalı artırır:
Başka bir araştırma ise, insanların ruh hallerine göre seçtikleri müziklerin kendi duygu ve düşüncelerinin daha derinlerine inmelerini sağladığını ortaya çıkarıyor.
Zihinsel aktiviteyi artırır:
Çalışırken müzik dinlemek odaklanmayı kolaylaştırıyor. Müzik dinlemek zihni meditasyona en yakın duruma sokar; çünkü insanların beyin dalgaları, müzik dinlerken meditasyona yakın bir frekansa ulaşır.
Depresyonla mücadele etmeye yardımcı olur:
Klasik müzik ve meditasyon müzikleri, insanlar kendilerini üzgün hissettiklerinde daha iyi olmalarını sağlıyor. Endişeli olduğumuzda müzik dinlemek, bedenimizde masaj yapılması ile aynı etkiyi oluşturuyor.
Felç hastalarının iyileşme süreçlerini hızlandırır:
Finlandiya'da yapılan bir araştırmaya göre, günde en az 2 saat müzik dinleyen hastalar daha hızlı iyileşiyor. Müzik dinlerken hissedilen net duygular kan dolaşımının daha düzenli olmasının bir sonucu.
Ameliyat sürecini olumlu etkiler:
Müzik dinlemek, ameliyat öncesi ve sonrasında zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olur. Kalp hastalarına ameliyat öncesi müzik dinletmek hastaların endişelerini azaltıyor. Sonrasında müzik dinletmek ise kendini toparlamasını ve rahatlamasını kolaylaştırıyor.
Spor yapanlara katkı sağlar:
Hızlı tempolu müzik dinleyenlerin bisiklet ve koşu antrenmanlarında performansının arttığını gösteren farklı birçok araştırma mevcut. Zorlu bir antrenmandan sonra sevdiği müzikleri dinleyen sporcuların antrenman sonrası daha çabuk toparlandığı kanıtlanmış bir bilimsel gerçek. Baskı altında yapılan aktivitelerde müzik performansı arttırır. Özellikle sporcuların müsabaka öncesi hızlı tempolu müzikler dinlemesi streslerini azaltırken daha iyi performans göstermelerini sağlıyor.
MÜZİĞİN HİSSETTİRDİĞİ DUYGULAR
Türk müziğindeki makamların, insanlarda oluşturduğu duyguları Farabi açıklar. Farabi’ye göre sıralama şu şekilde:
Rast makamı: İnsana huzur ve sevinç verir.
Rehavi makamı: İnsana sonsuzluk hisleri katar.
Kuçek makamı: İnsana karamsarlık ve üzüntü verir.
Büzürk makamı: İnsana korku verir.
Isfahan makamı: İnsana genişlik ve rahatlık verir.
Neva makamı: İnsana ferahlık ve lezzet verir.
Uşşak makamı: İnsanda güldürme etkisi verir.
Zirgüle makamı: İnsanda uyuma isteği uyandırır.
Saba makamı: İnsanda cesurluk ve güçlülük hissi verir.
Buselik makamı: İnsana güç verir.
Hüseyni makamı: İnsana rahatlık ve sessizlik verir ve kişi huzur bulur.
Hicaz makamı: İnsana alçak gönüllülük hissi verir.
MÜZİK HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLER
* 'Happy Birthday to You' şarkısı orijinalinde 'Good Morning to You' olarak yazıldı.
* Warner Brothers şirketi, 'Happy Birthday' şarkısının telif haklarına sahip olduğu için her yıl 2 milyon dolar gelir elde ediyor.
* Konfüçyüs müzik için: “Bir kimsenin erdemi yoksa müzikle nasıl ilgilenebilsin” demiştir.
* Bugüne kadar ortaya çıkmış toplam 1264 farklı müzik türü vardır.
* Şu anda dinlediğimiz çoğu müzik türünün çıkış noktası 'Blues.'
* Hiçbir Beatles üyesi nota okumayı ve yazmayı bilmiyordu.
* Metallica, Antarktika'da konser veren ilk müzik grubu.
* Beethoven sağır olduğunda piyanosunun bacaklarını kesti ve yerde oturup titreşimleri hissederek parçalarını bestelemeye devam etti. Dünyaca ünlü 9. Senfonisinin prömiyerinde ise tamamen sağırdı ve salondaki dinleyiciler onu ellerini, şapkalarını, mendillerini sallayarak alkışladı.
* Araştırmalar, Jazz müzisyenlerinin doğaçlama yaparken, beyinlerinin oto-sansür ve engellemeye neden olan alanlarının inaktifleştiğini ve kendini ifade etme gibi yetilerinin doruğa ulaştığını gösteriyor.
* İngiliz donanması, Somali korsanlarını korkutmak için Britney Spears’ın şarkılarını kullanıyor.
* İnsanlar mutluyken genellikle müziğin melodisine, mutsuzken ise müziğin sözlerine odaklanır.
