Kapıdaki İstanbul depremi için yayımlanan raporlar, mega kentte oluşacak yıkımı gözler önüne sererken ortaya çıkan ihmal 'pes' dedirtti. 18 binden fazla kişinin öldüğü Gölcük depreminde hasar gören 281 binanın akıbeti 21 yıldır netleştirilemedi.
30 Ekim günü Ege Denizi'nde İzmir'in Sivrihisar ilçesi açıklarında meydana gelen ve 114 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 6.9'luk yıkıcı deprem, 7.0 şiddetinde olması beklenen İstanbul depremi tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
İBB’nin çalışmasına göre, 7.5’lik bir depremde metropolde 48 bin bina yıkılacak, 194 bin yapı hasar alacak, yolların en az yüzde 30'u kapanacak, arama-kurtarma ekipleri enkaz bölgelerine ulaşamayacak, ekonomik kayıp ise 120 milyar liraya ulaşacak.
Tehlike kapıdayken, 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen ve resmi kayıtlara göre 18 bin 373 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan Gölcük depreminden sonra İstanbul Avcılar'da hasar gören 281 binanın akıbetine ilişkin ortaya çıkan ihmal tedbirsizliği gözler önüne serdi.
İSTANBUL VALİLİĞİ MART AYINDA YAZI GÖNDERMİŞTİ
Geçen yıl Silivri açıklarında meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki depremin ardından İstanbul Valisi Ali Yerlikaya imzası ile, geçen mart ayında AFAD İl Müdürlüğü aracılığı ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na, mega kentteki 39 ilçe kaymakamlığı ile belediye başkanlığına ayrıca gereği yapılması için İstanbul Emniyet Müdürlüğü ile İl Jandarma Komutanlığı’na ‘1999 Marmara Depremi Orta Hasarlı Yapılar’ konulu yazı göndermişti.
Bu yazının bir sureti ‘Bilgi’ amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na (Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü), İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğüne, İSKİ, İGDAŞ, AYEDAŞ, BEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne de gönderildi.
'99 DEPREMİNDE HASAR GÖREN BİNALARIN TESPİT İSTENDİ
Yazıda 17 Ağustos 1999 depreminde ‘Orta hasarlı’ olarak tespit edilen yapıların listesi de eklenmişti. Yazıda, İstanbul’da güçlendirme kredisi kullanan ve dosyaları müdürlükte mevcut olan veya hiç başvurusu bulunmayan ve halen orta hasarlı görülen binalara ait güçlendirme ruhsatı, proje vb. belgelerinin incelenmesi, güçlendirilmiş ve yapı kullanma izni olanların tespit edilmesi istenmişti. Bu yapılardan güçlendirmesini tamamlamayan ya da güçlendirme yapmayanların yıkılıp-yıkılmadığının tespit edilmesi, ekli listelerde gönderilen adreslerinde varsa değişikliklerinin (güncel adreslerinin) belirlenmesi istenmişti.
'3 AY İÇERİSİNDE GÜÇLENDİRİLMELİ YA DA YIKILMALI'
Yazıda, “Güçlendirmesi tamamlanmamış binaların 3 ay içerisinde güçlendirilmesinin tamamlanması gerektiği, 3 ay içerisinde güçlendirilmesi tamamlamayan binaların ise süre bitimine müteakip yıkım işlemlerinin başlatılması hususlarında bilgi ve gereğini rica ederim” denilmişti. Bu yazı ile birlikte gönderilen CD’de 485 binaya ilişkin bilgiler yer alırken, bir süre sonra bu liste revize edilmiş, ‘Hafif hasarlı’ binalar listeden çıkarılmış, orta hasarlı 351 bina ile ilgili çalışma yapılması istenmişti.
AVCILAR'DA HALA 281 HASARLI BİNA VAR
Dosyalar tekrar incelenirken, 1999 Gölcük depreminde Avcılar'da orta hasarlı olduğu tespit edilen bina sayısının 281 olduğu görüldü. Bina sakinlerine tebligat yapılırken, güçlendirme çalışması için tanınan 3 aylık sürenin yetersiz olduğu göz önüne alınarak bu süre ikinci kez 3 ay uzatıldı. Bu binalarda en geç önümüzdeki aralık ayının sonuna kadar güçlendirme çalışmalarının veya kentsel dönüşüm başvurularının yapılması gerektiği halde sadece çok küçük bölümünün işlem için Avcılar Belediyesi’ne gittiği belirtildi. Bakanlığın süreyi uzatmaması halinde binaların boşaltılarak yıkılması için harekete geçileceği kaydedildi.
4’Ü İÇİN ACİL YIKIM YAZISI
Gölcük depreminden etkilenen binalar için süreç devam ederken kısa süre önce Avcılar Belediyesi’ne gönderilen yeni yazıda bu yapılardan Merkez Mahallesi'ndeki 2, Gümüşpala ile Tahtakale Mahallesi'ndeki birer binanın kentsel dönüşüm kapsamında yapılan başvurularının değerlendirildiği ve bunların riskli olduklarının belirlendiği en kısa sürede yıktırılması gerektiği vurgulandı. Bu binalardan 3’ünün yıkımına başlanırken, kalan son bina için de çalışma hızlandırıldı.
'1 AY İÇİNDE GÜÇLENDİRİLDİĞİ KANITLANAMAYAN 241 BİNA YIKTIRILACAK'
Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli 1999 depreminin Avcılar’da hasar ve yıkıma neden olduğunu, orta hasarlı 350 bina orta hasarlı binanın günümüze kadar geldiğini belirterek, şöyle dedi:
“Bugün itibariyle yıkılması veya usulüne uygun güçlendirilmesi gereken 245 bina orta hasarlı bina var. AFAD’ın bunların 3 ay içerisinde usulüne uygun güçlendirilmesi, tahliye ve yıktırılması konusunda gönderdiği yazılar bina sahiplerine tebliğ edilmişti. Pandemi nedeniyle 3 aylık ek süre tanınmıştı. Bu ek süre önümüzdeki ayın ortalarında doluyor. Vatandaşlarımız binalarının usüleni uygun güçlendirecek, güvenli yapı olduğunu kanıtlayacak veya maalesef yıkmak zorunda kalacağız. Yıkmak yaşam kurtarmak anlamına geliyor. Yaşam kurtarmak için yıkacağız. Gelen son yazıda 4 tanesinin ağır hasarlı olduğu belirtiliyor. 3’ünün yıkımına başlandı. Son 4 bina ile 241’e kadar iniyoruz. Bu sayıyı sıfırlamak için gece gündüz çalışıyoruz.”
