E-alışveriş sitesinden kitap seti alan Beyza Nebioğlu adlı okur internet üzerinden gerçekleşen korsan kitap satışı skandalını ortaya çıkardı. Skandalın ardından KARAR’a konuşan Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği Genel Sekreteri Şengül Baykal “Diyalog yoluyla çözmeye çalıştık. Bildirimlerimizi yaptık. Israrla biz yer sağlayıcıyız, içerik sağlayıcı değiliz diyorlar” dedi.
Ankara’da yaşayan tarih öğretmeni Beyza Nebioğlu’nun okur hassasiyeti, internet alışveriş siteleri üzerinden gerçekleştiren korsan kitap satışı skandalını ortaya çıkardı.
Skandalla ilgili KARAR’a konuşan Nebioğlu, eşinin kendisine hediye olarak n11’den 182 TL bedelle 7 kitaplık bir Oğuz Atay seti aldığını, kitapları aldığında görünüşünden ‘sahte’ olduğunu anladığını aktardı.
Nebioğlu, yaşadığı şaşkınlığı şöyle anlattı: “Oğuz Atay’ı çok seviyorum, eşim de beni mutlu etmek için n11’den setini almış. Öğrenciyken dahi, hiçbir zaman korsan kitap almadım. Kitaplar geldiğinde sahte olduğunu hemen anladım. Bandrollerini kontrol ettiğimde de baktım ki hepsi korsan.”
Ardından n11’i aradığını ve şikayetçi olduğunu söyleyen Nebioğlu, firmayla yaşadığı süreci şöyle aktardı: “Müşteri temsilcisi satıcıyla iletişime geçmeyin, geçerseniz biz aradan çıkarız dedi. Tamam dedim. Şikayetimi oluşturdular. 15 gün boyunca her gün aradım, bandrol kontrollerimin görsellerini gönderdim. Sürekli inceliyoruz dediler.
En sonunda Çarşamba sabah arayarak ‘Kitapları inceledik, orijinal’ dediler. Bunu duyunca şok oldum, ben size orijinal olmadığını kanıtlarıyla gösterdim, siz de bana orijinal olduğunu kanıtlayın o zaman dedim. Bana satıcı firma ile görüştüklerini ve tedarik faturasından orijinal olduğunu tespit ettiklerini söylediler. Sonra da isterseniz iade alalım dediler.”
Nebioğlu, olayın sosyal medyaya yansımasının ardından yaşananları da şu ifadelerde aktardı: “En çok üzüldüğüm beni yalancı konumuna düşürmeye çalışmaları oldu. İspatladığım halde, bana bu cevabı verdikleri için işin peşini bırakmadım ve sosyal medyadan yazdım. Orada yankı bulunca dün beni tekrar aradılar. Bu sefer de satıcının mağazasının kapandığını, kitapları tekrar gönderip iade işlemini başlatabileceklerini söylediler. Siz bana sahte değil demiştiniz, neden kapandı firma dediğim de ise verecek cevapları yoktu. Bana başta deselerdi ki ‘Doğru söylüyorsunuz bu kitaplar sahte, gönderin iade edelim’ hiç sorun yoktu, beni yalancı konuma düşürdüler.”
AVRUPA STANDARTLARINDAKİ ESKİ BANDROL SİSTEMİNE GERİ DÖNMELİ
Türkiye’nin sayılı e-alışveriş sitelerinden biri olan n11’de ortaya çıkan korsan kitap skandalının ardından görüştüğüm Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, bu sitelerde yayıncılar dışında başka firmaların da kitap satışı yapabildiği bilgisini verdi.
Bu konuda iki önemli problemin olduğunu söyleyen Kocatürk, şunları vurguladı: “Birincisi internetteki pazar yerleri sahte ve sorunlu ürünlerin satışına olanak tanıyor. İkincisi, yani konu kitaba gelince ise yayıncıların dışında başkalarının da burada kitap dükkanı açtığını görüyoruz. Ki bizim yıllardır korsan nedeniyle dava ettiğimiz insanlar bakıyoruz ki buralarda satış yapıyorlar.
Bandrolleri sahte. Eskiden Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünün bandrolleri üretilirken hologramların dünya standartları olması yönünde şartlar vardı, üç dört yıl önce bu değiştirildi. Eski bandrollerin kitap bandrolü olduğu anlaşılıyordu. Şimdi sahteleri basılıyor ve sorgulandığında itibarlı yayınevlerine ait kitapların bandrolleri çıkıyor.”
Kocatürk, e-alışveriş sitelerinin sorumluluk üstlenmek istemediğinin altını çizerek “Bizim suçumuz değil diyorlar. Bir kitabevi nasıl sorumluysa kendi dükkanından çıkan korsan kitaptan, bu pazar yerleri de sorumlu olmalı, yasa onlara uygulanmalı. Böylece herkese pazar yerine almamaları sağlanmalı” dedi. “
Ticaretin boşluklarından faydalanmak isteyen bu korsanlar pazaryerlerinde cirit atıyor” diyen Kocatürk, sorunun çözümü için atılması gereken adımları şöyle sıraladı: “Bazı firmalar sürekli isim değiştirerek bunu sürdürüyorlar. Bandrollerin kopyalanabilir olmaktan çıkacağı bir üretim sistemine tekrar geri dönmeli. Telif hakları açısından da yeni bir mevzuata ihtiyacımız var, pazar yeri açacak firmaların kendi ürünleri dışında satmayacakları bir yapıya kavuşmaları gerekiyor.”
FİRMAYLA DİYALOG YOLU KAPANDI
Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği Genel Sekreteri Şengül Baykal ise yaptığımız görüşmede, meslek birliği olarak internet üzerinde tespit ettikleri korsan satıcılarını dört büyük e-alışveriş sitelerine ilettiklerini ve kaldırttıklarını aktardı.
Son zamanlarda n11’de kapatılan bazı satıcıların bir süre sonra yeniden açıldığını gözlemlediklerini söyleyen Baykal, “Diyalog yoluyla çözmeye çalıştık. n11’e bildirimlerimizi yaptık. Israrla biz yer sağlayıcıyız, içerik sağlayıcı değiliz diyorlar. Diyalog yolu kapandığı için yargı yoluna başvurduk, kendilerine de ilettik. Süreci avukatlarımız takip edecek” bilgisini verdi.
Konuyla ilgili görüş almak istediğimiz n11 yetkilileri ise telefon aramalarımıza ve maillerimize dönüş sağlamadı.
BANDROL SORGUSU SADECE BİR DAKİKA
Korsan kitaplar ilk olarak fiyatından anlaşılıyor. Normalde 50 TL olan bir kitabın, kendi yayınevi mecraları dışında, internet satış yerlerinde ya da başka bir kitabevlerinde yarı fiyata satışa sunulduğu görüldüğünde eserin korsan olmasından şüphe etmek gerekiyor.
Sahte yani korsan kitaplar baskı tekniğinin ikinci sınıf, sayfalarının silik ve baskı hataları ile dolu, sayfa düzeninin bozuk, kesim hatalı ve, kapak kağıdının ince olmasından anlaşılıyor.
Ayrıca, sahte kitaplarda cilt baskılarındaki yapıştırıcıların kalitesiz ve sayfalarının dağıldığı göze çarpıyor. Eseri bandrol üzerinden test etmek ise ‘Bondrol Sorgu’ mobil uygulaması ile sadece birkaç dakika. Bandrol numarası girildiğinde eser adı, eser sahibi ve yayınevi adı farklı çıkıyorsa, kitabın korsan yayın olduğu ortaya çıkıyor.
