2.Dünya Savaşı kahramanı T-34'den T-14 Armata'ya savaş mühendisliği.
1/27
9 Mayıs, Rusya'nın İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sına karşı elde ettiği zaferinin 70. yılı kutlamalarında, yıllardır üzerinde konuşulan ama hakkında hemen hiçbir bilginin sızmadığı 5. nesil ana muharebe tankı Armata T-14 de ilk kez izleyicilerinin karşısına çıktı.
2/27
Klasik askeri doktrinde, tüm orduların belkemiğinin kara ordusu olduğu ve kara ordusunun da ana silahının tank olduğu kabul edilir. Modern savaş paradigmalarının hızlı değişiminde, arada sırada tankların eski önemini kaybettiğinden söz edilse de onlar, teknolojiye tabi yeni ve gelişmiş modelleriyle, daha uzun süre askeri taktik ve stratejideki önemlerini koruyacaklar gibi görünüyor.
3/27
T-14 Armata, 5.nesil ana muharebe tankı, sözü edilen bu teknolojik atakların son örneklerini özelliklerinin arasına katmış görünüyor.Rus Hükümetinin, 5 yıl boyunca yabancı ülkelere satışına izin vermeyeceğini açıkladığı Armata, üreticilerinin iddiasına göre ilk robot tank olma özelliklerine haiz. Ancak çoğu özelliği gizli tutulan ve hakkında birbirini tutmayan teknik açıklamaların dolaştırıldığı Armata, bağımsız gözlemcilerin onayından geçmenin henüz çok uzağında.
4/27
Tarihte geriye gidildikçe, (biraz zorlanarak da olsa) tank sınıfına sokulabilecek bir takım savaş aracı örneklerine veya uygulanmamış tasarımlara rastlamak mümkün. Ancak tankın bir savaş aracı olarak kullanılmasının başlangıcı 1.Dünya Savaşı'na dayandırılıyor.
5/27
Tankları, kara ordularının merkezine oturtan ise 2.Dünya Savaşı oldu.Alman savaş doktrini Blitzkrieg (yıldırım savaşı) çeşitli formasyonlara göre tasarlanmış farklı zırlı araçların ani saldırısı üzerine kuruluydu ve Nazi'ler, bu startejiyi başarıyla uygulamaları sonucu, Avrupa'nın büyük bölümünü çok kısa sürede işgal edebildiler.
6/27
Alman savaş makinası, savaş başlamadan önce teknik olarak çok katmanlı, sofistike hazırlanmıştı ve tüm araçları, özellikle de uçak ve tankları, rakip ordulardaki benzerlerinin çok üzerinde özelliklerle donatılıp, farklı görevleri başaracak şekilde tasarlanmışlardı.
7/27
Tüm bu teknik özelliklerine ve gücüne rağmen Alman savaş makinası, Rusya cephesinde, yine blitzkrieg ile sağladığı başarıyı sürdüremedi ve yenildi.Savaşın kaderini değiştiren ise Alman tanklarından çok daha ilkel ama zekice planlanıp çok hızlı üretilebilen bir başka araç, Rusların T-34 tankı oldu.
8/27
T-34, o dönemin sovyet Rusya'sında bolca bulunan bir traktör fabrikasında dahi üretilebilecek basitlikte olmasına karşın, eğimli yüzey yapısıyla tanksavar mermilerine karşı dirençliydi ve soğuk Rus kışında donmayan mazot yakıtı kullanması ona ekstra avantaj sağlıyordu.Almanlar ise benzinle çalışan araçlarını Rus cephesinde çalıştırabilmek için, bugün herkesce bilinen antifiriz'i, o yıllarda icat edip kullanmak zorunda kaldılar.
9/27
Teknik özellikler bakımından kendinden güçlü ve çok daha uzağa isabetli atışlar yapan Panther ve Tiger gibi Alman tankları karşısında T-34'ün üstünlüğü, çabuk ve basit tamir görmesi, kış koşullarına uygunluğu dışında, üretim hızının Alman endüstrisinin sürekli yeni özellikler eklendiğinden yavaşlayan üretim bandına baskınlığıydı. Sovyet üretim bandı çok daha hızlı çalışıyor ve düşman karşısına başedemeyeceği kadar hedef çıkartıyordu.Savaş boyunca yaklaşık olarak 54.600 T-34 üretilmişken Almanlar sadece 6.000 adet Panther tankı üretebilmişlerdir.
10/27
Stalin Rusya'sının despotizminin, savaşa sürmekte zorlanmadığı sonsuz insan kaynağıyla da beslenen Kızıl Ordu tankları, aracı düşman üzerine sürüp her iki tankı da kullanılmaz hale getirmek yöntemini rahatça kullandılar.Nasılsa Almanlarınkinden çok daha ucuza ve çok daha fazla sayıda tank üretebiliyorlardı...
11/27
Savaşın en kızıştığı zamanda Almanlar, kullanılması oldukça cesaret isteyen bir silah geliştirdiler; manyetik mayın.Bir piyade T-34 tankına arkadan yaklaşıyor ve zırhın en zayıf olduğu bu bölüme manyetik yapışma özelliği olan bir patlayıcı bırakıp, o uzaklaştıktan sonra patlayacak şekilde kuruyordu.Ruslar buna karşılık tankların o kısmındaki zırları bir tabaka çimentoyla kaplayıp, üzerini boyadılar ve manyetik yapışmayı engelleyerek kendilerini savunmanın yolunu buldular. Aynı silahın kendilerine karşı da kullanılabileceğini düşünen Almanlar ise manyetik özelliği engelleyen ve "zimmerit" adını verdikleri bir alaşım geliştirerek, tanklarını onunla kapladılar.(fotografta zimmerit ile kaplanmış bir Alman Tiger tankı görülüyor.)
12/27
Böylece 2.Dünya Savaşından zaferle çıkan Sovyet Rusya kızıl Ordusu için tank neredeyse bir simgeye dönüştü.Geniş Rus topraklarının korunması dışında Soğuk Savaşın da etkin müdahale aracı ve caydırıcı gücü oldu.Sırasıyla T-55, T-72 ve günümüzde de T-90 tanklarıyla Rusya, yanlızca her zaman güçlü ve caydırıcı bir orduya değil, bu araçların satışından sağladığı hatırı sayılır da bir gelirin sahibi oldu.(fotografta, Çekoslavakya işgali sırasında göstericilerin tepkisiyle karşılanan işgalci Rus kuvvetlerine ait bir T-55 görülüyor.)
13/27
T-14 Armata ise Rusların son yıldızı.Armata öncüllerinden oldukça farklı özelliklere sahip.Bunlardan biri şimdiye kadar hiç görülmeyen bir biçimde standart 12,7 mm makineli tüfek ve Ana silahı 125mm smoothbore 2A82 topu dışında taretine bir de 30 mm makineli top (ya da istenirse onun yerine bir 12.7'lik daha..) takılabilir oluşu.Bu ekstra donanım tanka, alçak uçuştaki düşman hava araçlarına karşı etkili savunma yapma özelliği kazandırıyor.
14/27
Armata'nın bir diğer yeni özelliği de taretin tümüyle otomatik dolum ve hedef bularak atış yapan bir robota dönüştürülmüş olması.3 kişiden oluşan personel ise aracın ön tarafında ekstra güçlendirilmiş bir zırhla korunan bölümde yer alıyor.Bu kabin personele, Armata'nın aktif koruma zırhı dışında ayrı ve etkili bir koruma sağlıyor.
15/27
Otomatikleştirilerek insansızlaştırılmış taret tanka, oldukça alçak (basık) bir profil sağlayarak hedef alınmasını güçleştirip, bir başka avantaj sağlıyor.
16/27
“Armata” daha öncekilere farklı olarak sadece tank değil, aynı zamanda ağır zırhlı paletli araçlar ailesi için temel oluşturacak bir platform olarak tasarlanıyor. Bu aile tank, ateş destek aracı, 152 mm.’lik obüs, piyade ağır savaş aracı ve zırhlı kurtarma aracını içerecek.(fotografta bu platformun APC (ZPT)/Zırhlı Personel Taşıyıcı modeli Kurganets-25 IFV Boomerang görülüyor)
17/27
Koalitsiya-SV ise Armata ailesinin 155mm'lik motoru kundağ top ya da daha çok bilinen adıyla "Obüs" modeli.
18/27
Üreticisi Norinco firmasının iddiasına göre Armata, tarihin ilk robotlaştırılabilir tankı. Gerçekten de şu anki donanımı, taretinin uzaktan kumandayla hedef seçip atış yapabilmesine olanak sağlıyor.Yine de bu içindeki 3 kişilik personelin bırakılıp aracın tümüyle otomatikleştirilerek, uzaktan kumanda edilebilirliğini göstermekten henüz çok uzakta.
19/27
Halihazırda Rusların tank satışının öncü modeli, T-90AM'nin geliştirilmiş bir versiyonu olan T-90C. Eğer ki Armata, deneylerden başarıyla geçer ve Ruslar sözlerini tutup 5 yıl boyunca satışa sunmazlarsa, bu uzun süre böyle kalacak gibi görünüyor.
20/27
Çin yapımı MBT-3000, tüm özellikleriyle Armata T-14'ün en yakın rakibi olarak görülse de Rus aracı, henüz kendini kanıtladığı söylenemeyeceğinden bu rekabet sadece sözde kalıyor.
21/27
Gelecek günler Armata'nın ne derece başarılı bir model olduğunu gösterecek.Aracın tasarımıyla ilgili en kuşkucu yaklaşım, bu derece elektronikleştirilmiş bir aracın, savaş koşullarında yeteneklerini koruyup koruyamayacağı sorusu.Belki de Ruslar, T-34'ün basitliği ile kazandığı başarıyı bu sefer aşırı karmaşık bir araç olan T-14 ile tekrarlayamayabilirler...
22/27
T-14 Armata'nın diğer rakiplerinden bazıları;Mark IV Merkava-İsrail