ABD Başkanı Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmesinde "Türkiye'nin istediği silahlar için çalışacağız" açıklaması dikkat çekti. ABD, Türkiye'nin özellikle terör örgütü PKK ile mücadelede ihtiyacı olan silahların satışına yaklaşık 3 yıldır izin vermiyor. Bu silahlar arasında silahlı İHA Predator, genel maksat helikopteri Sikorsky ve akıllı bombalar da bulunuyor. Ancak Türkiye son yıllarda yerli üretimle açığını kapatma yolunda önemli adımlar attı.
HABER ANALİZ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump'ın ortak basın toplantısına terör örgütü YPG/PYD'ye Washington yönetiminin verdiği destek damga vururken bir cümle dikkat çekti. Trump Türkiye'nin IŞİD ve PKK ile mücadelesini desteklediklerini belirterek "Türkiye'nin istediği silahlar üzerinde çalışacağız" dedi.
ABD'nin YPG'ye ağır silah verme kararı iki ülke arasında soğuk rüzgarların esmesine neden olan konuların başında geliyor. Trump'ın bu açıklaması ise Washington yönetiminden gelen "YPG'yi IŞİD'e karşı destekliyoruz ancak Türkiye'nin hassasiyetlerini dikkate alacağız" mesajlarının somut adımı olarak yorumlandı.
Peki bu somut adım ne ifade ediyor? Ankara'nın YPG'ye silah yardımına gösterdiği tepkiyi yumuşatacak ya da Trump yönetimi için pazarlık konusu olacak kadar önemli mi? ABD'nin yaklaşık 3 yıldır Türkiye'ye satışına izin vermediği silah sistemlerine ya da bu konuda krize neden olan tutumlara bakıldığında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Nokta koyacağız" dediği görüşmede önemli bir başlık olduğunu söylemek mümkün. Ancak, Türkiye'nin elini son yıllarda yerli üretim hamlesiyle katettiği yol kısmen rahatlatıyor.
'PREDATOR'LER
Türkiye'nin ABD'den istediği silahların başından İHA'lar geliyor. ABD, Ankara'nın 2008'den beri istediği silahlı insansız hava araçları Predator'ların satışına izin vermiyor. Özellikle terör örgütü PKK ile mücadelede istihbarat toplama ve nokta hedeflerin vurulmasında ihtiyacı karşılayacak Predatorların alternatifi İsrail yapımı Heron'lar oldu. Ancak Heronlara silah takılamadığı için ihtiyaç tam olarak karşılanamadı. Türkiye sorun yaşanan 10 Heron'u iade etti ve yerli projesi ANKA'ya ağırlık verdi. ANKA'nın silah takılabilen modeli bu yıl test uçuşunu yaptı. Bayraktar gibi TSK'nın ihtiyacını karşılayan yerli İHA'lar da devreye sokuldu.
GENEL MAKSAT HELİKOPTERLERİ
Türkiye TSK'nın genel maksat helikopteri ihtiyacı için Amerikan Sikorsky firması ile Nisan 2011’de görüşmelere başladı. Şubat 2014’te Türkiye'de ortak üretim şartının da maddeler arasında olduğu sözleşme imzalandı. Türkiye Sikorsky’den 109 helikopter satın alacak, ayrıca Türkiye’de üretilecek aynı sayıda helikopter de yurtdışına ihraç edilecekti. Ancak satış için ABD Kongresi'nden uzun süre izin çıkmadı. Helikopterlerin 2020'de teslimatının yapılması planlanıyor. Türkiye bu sürede ATAK projesini tamamladı ve ilk yerli helikopter 2014'te TSK'ya teslim edildi. İlk ihracat için de Pakistan ATAK helikopterlerini test etmeye başladı.
AKILLI BOMBALAR
Türkiye'nin PKK ve IŞİD'le mücadelesinde sivil kayıpları önlemek için ihtiyaç duyduğu mühimmatların başında akıllı bombalar geliyor. TSK'nın envanterinde bulunan akıllı bombalar için ABD Kongresi'nden izin çıkması zaman zaman terörle mücadeleyi etkiyecek boyutlarda soruna neden olabiliyordu. Sığınak delici bombalar da bu kamsama giriyor. ABD son olarak 30 Ekim 2015'te Türkiye'ye akıllı bomba satışına izin vermişti. Türkiye bu alanda da yerli üretime yöneldi ve TÜBİTAK 2016'da normal bombaları akıllı bombalara dönüştürecek lazer güdümlü akıllı bomba kiti üretti. Testlerde yüzde yüz başarıyla hedeflerin vurulmasını sağlayan kit PKK operasyonlarında da kullanılıyor. 2015'ten itibaren de PKK'ya yönelik hava operasyonlarında yine yerli üretim MK-84 akıllı bombaları kullanılmaya başlandı. 25 km'den hedefi vuran bu bombalar sığınak delici (Nüfuz Edici Bomba -NEB) özelliğe de sahip ve 40 metre derine inerek patlıyor.
FİRKATEYN VE RÖMORKOR
Türkiye, ABD’den üç Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateyn ve bir de okyanus römorkörü edinmek istemişti. Amerikan Donanması’na ait Perry sınıfı firkateynlerden ikisi 2012 sonunda Amerikan Kongresi’nde hazırlanan bir yasa ekiyle Türkiye’ye hibe edilecekti. Ancak konu ABD yönetimi tarafından rafa kaldırıldı.
