İnsanlık 150 yılda büyük bir dönüşüm geçirecek günümüze kadar geldi. Dünya nüfusu 1 milyar da 7 milyara ulaşırken birçok açıdan da değişim görüldü. 1800'lü yıllarda gelişmiş ülkelerde insan ömrü yaklaşık 45 yaş olarak görülürken günümüzde bu ortalama 80 yaşa kadar yükseldi. Fiziksel olarak değişikliklerde görülürken günümüzdeki kişilerin eskiye kıyasla giderek uzadığı da görülmektedir. Sanayileşmenin olduğu ilkeler de Ortalama insan boyunun 10 cm arttığı tespit edildi. Yapılan araştırmalar doğrultusunda en fazla uzayan ülkenin Hollanda olduğu belirtildi. Hollanda'da erkeklerde ortalama boy 188 olarak belirlenirken kadınlarda ise 170 olarak görülmektedir. 150 yıllık bir sürece bakıldığında ise 20 cm’lik bir uzama olduğu görülüyor. Peki, İnsanlar neden uzamaya başladı? İnsanlar ne kadar uzayabilir? Eski insanlar daha mı uzundu? İşte merak edilen sorunun yanıtı…
EKONOMİK VE SOSYAL KOŞULLAR BOY UZAMASINDA ETKİLİ
Münih Üniversitesi’nden ekonomi tarihi profesörü John Komlos, 1980'li yıllarda tarih boyunca insan boyu üzerinde yaptığı çalışmalar ile tanınmaktadır. Nüfus ortalamasında ki boy oranlarının iniş ve çıkışlarını inceleyen Komlos askeri kayıtlar üzerinde inceleme yapmıştır. İnsan boyunun diyet ve hastalıklarla bağlı olduğu tespiti yapıldı. Belirlenen iki faktörü çocukluk döneminde oldukça etkili olduğunu ifade eder Komlos, çocuğun yeterli beslenememesi ya da ishal gibi hastalıklara yakalanmasının boy uzamasına engellediğini söyledi.
Northwestern Üniversitesi’nden antropoloji profesörü William Leonard, beslenme sağlık ve genel yaşam şartlarının insan gelişimi üzerinde oldukça etkili olduğunu belirtti.
Tarih boyunca boy ve sağlık ilişkisi kanıtlayan pek çok örnek yer almaktadır.Batı Avrupa'da Ortaçağ sonlarında veba salgını nüfusun yüzde 60’ının yok olmasına neden oldu. Yaşamını sürdürenler ise bolluk içerisinde yaşamaya başlarken sağlık problemlerinden uzak bir yaşantı içerisinde bulundu. Bununla birlikte kişilerin daha uzun boylu olduğu tespit edildi.
SANAYİ DEVRİMİ İNSAN BOYUNU ETKİLEDİ
17. Yüzyıl Avrupa'sına baktığımızda ise insan boyunda kısalma olduğu görüldü. Ortalama bir Fransız erkeği bir 62 santim boyunda olduğu tespit edildi. Küçük buzul çağı olarak adlandırılan bu dönemde aşırı soğuklar nedeniyle tarım ürünlerinde azalma görüldü. Bununla birlikte dünyada savaşlarda yaşanırken büyük bir sarsıntı dönemi yaşandı.
18. yüzyılda Sanayi Devrimi döneminde insanların hastalıklarla dolu bir yaşam sürdürmesi de boylarının kısalmasına neden oldu.19 yüzyılın ikinci yarısına gelindiğinde ise toplumsal olarak ayaklanmalar başladı.Kentlerde kanalizasyon sistemi devreye girerken musluk suyu kullanma alışkanlığı da başlamış oldu. Bunun bir sonucu olarak da Batı Avrupa'da insan boyunun uzadığı görülmeye başladı.
Boy ve sağlık ilişkisine bakıldığında günümüz verileri doğrultusunda da etkileri hala görülmektedir.Güney Kore ve Kuzey Kore örneklerini baz aldığımızda ise insan ömrünün gelir ve eğitim göstergeleri ile birlikte beslenme ve sağlık alışkanlıkları gibi etkilere bağlı olarak boy arasındaki ilişkiye gözler önüne serilmektedir.Kuzey Kore ve Güney Kore arasında boy olarak 3-8 cm gibi farklılıklar görülmektedir
ABD'DE DURAKLAMA DÖNEMİ BAŞLADI
ABD başta olmak üzere sanayileşmenin artması ile birlikte 19. yüzyılda bu yana boy uzaması belirli bir seviyede kaldı. Daha önceki verilere bakıldığında Amerikalıların sanayileşmiş ülkeler içerisinde üst sıralarda yer aldığı görülmektedir. Erkekler için 176 boy ortalaması verilirken kadınlar için bu oran 163 olarak görülmektedir. Leonard’a göre, “ABD’deki ortalama boy bugün 70’lerden, hatta 60’lardan çok da farklı değil.”
Onunla birlikte Kuzey Avrupalıların neden bu kadar uzun olduğu da merak ediliyor. Komlos, bu durumun Avrupa ülkelerindeki sosyal hizmetlerin toplumsallaşmış olmasına bağlamaktadır.ABD'de beslenme ve sağlık hizmetleri konusunda büyük eşitsizliklerin olduğu görülmektedir. Amerikalıların sağlık sigortası olmaması nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamadığı görülüyor. ABD'de hamile kadınların herhangi bir yardım alamadığı görülürken Hollanda'da hemşirelerin ücretsiz ev ziyareti yaptığı görülmektedir. Onunla birlikte Amerikalıların birçoğunda obezite sorunu göze çarpmaktadır. Yüksek kalorili İşlenmiş ve sağlıksız gıdaların sağlık problemlerine yol açtığı görülüyor. Komsol bu durumu şöyle ifade ediyor: “Coca-Cola, hamburger, McDonald diyeti sizi Hollandalıların boy seviyesine çıkarmayacaktır.”
YUŞA PEYGAMBERİN BOYU UZUN MUYDU?
Eskiden günümüze kadar pek çok gelişme yaşanırken eski insanların daha uzun olduğu görüşü günümüzde de hala en çok tartışılan konular arasında yer almaktadır. Hz. Yuşa'nın minare boyunda olduğu söylenmektedir; eski insanların boyları çok uzun muydu? sorusunda gelen cevap şu şekildedir:
Değerli kardeşimiz,
Kur'an-’ı Kerim'de Hz. Musa aleyhisselamın Hz. Hızır aleyhisselam ile olan macerası anlatılırken, Hz. Musa’nın bir yol arkadaşından bahsedilir. Ancak bunun ismi verilmez. Hadis ve tefsir kitaplarında bu zatın isminin Yuşa b. Nun aleyhisselam olduğu ve Hz. Musa’dan sonra peygamber olarak gönderildiği belirtilir.
Yine kaynaklarımızda Yuşa bin Nuh aleyhisselamın peygamber olduğu açıkça belirtilir.
Boyunun uzunluğuna gelince, bu konuda net bir bilgiye sahip değiliz. Ancak Adem aleyhisselamın boyu ile ilgili bir hadis-i şerif vardır.
En güvenilir kaynaklardan Buhari'deki "Allah (cc) Adem peygamberi (as) yarattı. Boyunun uzunluğu altmış zira'ydı." hadisinde, Hz. Adem'in (as) boyunun 60 zira (40 m civarı) olduğu belirtilmektedir. İbn Haldun (1332-1406) gibi bazı düşünürler ise, bunun, onun Cennet'teki boyu olduğunu, Hz. Havva ile yere indirilince yer şartlarına uygun boyuna iade edildiğini kabul etmişlerdir.
1) Yer tarihinde ağaçlardan başka bu yükseklikte canlı bilinmeyişi,
2) İnsan fosilleri içinde buna işaret edecek en küçük belirti olmayışı,
3) Efendimiz'in (sav) benzer tasvirlerinin ahiretle ilgili beyanlarında bulunuşu, dikkate alınırsa İbn Haldun'un yaklaşımının makul olduğu söylenebilir.
Buna göre Yuşa aleyhisselamın boyunun da çok uzun olmadığı söylenebilir.
Selam ve dua ile...
