25 Aralık 2018 AK Parti Grup toplantısı:
Kürsüde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuşuyor: “Şimdi de vatandaşlarımıza ve iş dünyamıza bazı müjdelerimi paylaşmak istiyorum. Yılbaşından itibaren... -Ya bunu özellikle bay Kemal’in dinlemesi lazım. Hani hiçbir şey yapılmıyor diyor ya, şimdi nelerin yapıldığını iyi duyması lazım...- Yılbaşından itibaren konutlarda elektrik fiyatlarına yüzde 10 indirim yapıyoruz.... (alkışş alkışşş). Aynı şekilde konutlarda ve küçük orta ölçekli işletmeler ile ticarethanelerde kullanılan doğalgazın fiyatında yüzde 10’luk indirime gidiyoruz. Elektrik ve doğalgaz indirimlerinin Milletimize hayırlı olmasını diliyoruz.” (alkışşş alkışşş)
Dün sosyal medyada AK Partili Burhan Kuzu’nun attığı twittler çok konuşuldu: “Türkiye, iç ve dış tehditlerin yanı sıra ekonomik tehditlerle de karşı karşıya. Doğalgaz zammını yapan hükümet değil, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi yani BOTAŞ’tır. AK Parti olarak, Türkiye’nin en ücra köşesine doğalgaz getirerek,vatandaşımızın hayatını kolaylaştırdık.”
“Doğalgaz, petrol bakımından yok denecek kadar fakiriz. Neredeyse tamamı yurt dışından geliyor. Tamamen dövize endeksli.Hal böyle olunca sık sık fiyat ayarlaması yapılmaktadır. Fiyatın düşürüldüğü durumlarda çok oldu. 13 İlde doğalgaz varken 81 ile biz çıkardık. Bunları da söyleyelim.”
***
06 Ağustos günü “Doğalgaz zammı niye yapıldı?” başlıklı bir yazı kaleme aldım. O yazıda Ocak 2017’de Avrupa doğalgaz fiyatları 6,1 dolar (TL karşılığı 22,97 TL) ederken ülkemizde konutlarda satılan gaz fiyatının 1,11 TL olduğunu (birimler farklı) açıklamıştım. Yine o yazıda bu yılın ilk 6 ayının ortalamasında Avrupa doğalgaz fiyatlarının 5,22 dolar (29,04 TL) olduğunu ve kur etkisi ile arttığını ama konutlarda satılan gaz fiyatının da 1,38 TL’ye çıktığını anlatmıştım.
Ağustos ayının başında yazdığım o yazıda fiyatların dengede olduğunu ve yüzde 15 yeni zamma hiç gerek olmadığını, hatta Avrupa gaz fiyatlarının hızla düşmekte olduğunu açıklamıştım. Bakın Hazine ve Maliye Bakanlığı sitesinde Avrupa gaz fiyatları son iki ayda 2,4 dolar olarak görülüyor. Bu fiyatın TL karşılığı (5,85 kur üzerinden) 14,04 TL etmektedir. Bu yılın ilk altı aylık ortalamasının 29,04 TL olduğu yerde fiyatlar aylık bazda 14,04 liraya düşmüş bile. Yani bırakın zammı, aslında çok ciddi bir indirim bile yapılmak durumunda.
Ama bırakın indirimi ağustos ayının başındaki yüzde 15’lik zamma bir yüzde 15’lik zam daha geldi.
Geçen yıl indirim müjdesi öncesi kasım ve aralık aylarında TÜİK liste fiyatı 1,50 lira olan gaz fiyatı bu yıl kış aylarında artık 1,84 lira olacak. Ya da şöyle söyleyelim: 2017 başında doğalgaz faturası 250 TL olan bir ailenin bu yıl aynı doğalgazı tüketmesi halinde faturası 410 liraya çıkmış olacak.
Ama bu zammı maalesef kimse kürsüden açıklamıyor. Bu zam henüz kış ayları gelmediği ve faturaların acısının hissedilmediği bir yaz döneminde gece yarısı ve alkışsız veriliyor.
Sessizce ve kimsesizce.
***
Bu işin elbette başka boyutları da var ama ben şu enflasyon boyutuna da bir bakalım derim. Çünkü bütün zamları geçen yıl eylül ayında yüzde 6,30’luk enflasyonun baz etkisine güvenerek yapıyoruz.
Baz etkisi dışında enflasyonda bir gerileme gerçekten var mı? Ya da eylül geçip gidince halimiz ne olacak?
31 Mart seçimlerinden sonra Nisan ayında enflasyon 1,69 ama 2010-2017 nisan ayı enflasyon ortalaması 1,06. Yani bu yıl Nisan ayında baz etkisi çalışmış ama aslında enflasyon 2010-2017 arasından daha yüksek.
Bir başka açıdan daha vereyim: Önceki yıllar (2010-2017) ilk 7 aylık matematiksel artış toplamı 4,19 olan fiyat artışları bu yıl ilk yedi ayda 6,28 arttı. Mevsim ürünleri hariç (A endeksi) tutulduğunda önceki yıllar 7 aylık artış 4,76 puanda kalırken, bu yıl 7,89 puanlık artış oldu.
Yönetilen- yönlendirilen fiyatlar hariç -TÜFE (F endeksi) önceki yıllar yedi aylık artış 3,88’de kalırken bu yıl 6,32 arttı. Güncel kullanılan çekirdek enflasyon (B endeksi) önceki yıllar yedi ayda 4,51 puan artış yaşarken, bu yıl yedi ayda 6,56 artış yaşadı.
Kısaca göreceğimiz üzere aslında enflasyonda tek hanede kalmayı gösteren tek bir emare bile yok.
