Yeni yıl geliyor. Yeni zamlarla birlikte.

Örneğin ekimden ekime 12 aylık ortalamalara göre üretici enflasyon oranı % 58,46 olarak açıklandı. Bu aynı zamanda yeniden değerleme oranı anlamına da geliyor. Bu oran 2024 yılında geçerli olacak. Gelir vergisi tarife dilimleri, damga vergileri, harçlar, cezalar, istisna ve beyan sınırları gibi birçok tutar yeniden değerleme oranı kullanılarak hesaplanıyor

Cumhurbaşkanının bu oranı artırma ve düşürme yetkisi bulunmaktadır.

Malum Hazinemiz alacağına şahin vereceğine kargadır.

Ama hangi vereceğine?

Nasıl mı?

Gelin bir bakalım.

ASGARİ ÜCRET

Son yılların en büyük tartışma konularından bir tanesi asgari ücret. Asgari ücret başka hangi ülkelerde bu kadar çok tartışılıyor bilemedim.

Masamda DİSK-AR’ın “Asgari Ücret Araştırması 2024” raporu bulunuyor. Rapor Kasım/2023’te yayımlandı.

Raporda “hem geçmiş yıllarda DİSK-AR tarafından gerçekleştirilen araştırmalar hem de TCMB ve TEPAV ile Aslan’ın araştırmaları, Türkiye’de asgari ücret kapsamının giderek genişlediğini ve asgari ücretin bir ortalama ücret haline geldiğini doğrulamaktadır” denilmektedir.

Şimdilik toplam ücretliler içerisinde asgari ücretlilerin oranı %50 civarında. DİSK-AR’ın tespitine göre bu eğilim devam ederse ücretlilerin büyük kısmı asgari ücretli olacak.

Halihazırda net asgari ücret 11 bin 402 TL’dir.

DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin Kasım ayında açıkladığı veriye göre “Türkiye’de dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarını ifade eden açlık sınırı 12 bin 928 TL’dir.”

Düşünsenize aileler sadece sağlıklı beslenmek için her ay bu kadar gelire ihtiyaç duyuyorlar.

Kıyafet, eğitim, kültür, sanat, spor ve tatil gibi harcamalar bunun içerisinde değil.

Bırakın bunları, mevcut asgari ücret insanların sağlıklı beslenmesini bile karşılayamıyor.

Hal böyleyken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı 2024 yılında asgari ücret yılda bir defa artırılacaktır diyor.

Hazine ve Maliye Bakanı ücretler 2024 yılı enflasyon hedefine (%36) göre artırılmalıdır diyor.

Yani 15 bin 537 TL olsun istiyor.

Olsun.

TÜİK aralık ayı TÜFE’sini %3 açıklarsa 2023 enflasyonu %65, son 6 aylık enflasyon ise %38 olacak.

Son 6 aylık enflasyona göre ise 2024 yılında asgari ücret 15 bin 507 TL olacak.

Çalışanlarımız sayın Bakan’dan daha cömerttir. Onlar 190 liranın peşine düşmezler. Ne olacak her ay bir öğün atlarlar geçer gider.

Peki sağlığımız ne durumda?

Ne mi demek istiyorum gelin bir bakalım.

İLAÇ FİYATLARI

Malum Türkiye’de kullandığımız ilaçların kahir ekseriyeti ithal. Son yıllardaki kur <artışları nedeniyle ilaç ithalatında sıkıntılar bulunmaktadır.

Nereden mi biliyorum?

22 senedir kullandığım bir tansiyon hapım var. İthal.

Doktorlarım çeşitli zamanlarda değişiklik olsun diye hapımı değiştirdiler. Olmadı.

Çünkü yeni haplar öksürmeme neden oldu.

Son zamanlarda, yıllardır kullandığım hapımı bulmakta zorlanıyorum. Çünkü firmalar bu hapı ithal etmiyorlar. Ederlerse de çok az sayıda ediyorlar.

Çünkü şimdilik piyasada kalmak istiyorlar.

Peki neden ithalat yapılmıyor?

Kurlar yüzünden.

İlaç fiyatlarının tespitinde 14 TL’lik avro kuru kullanılıyor.

Bu kur üzerinden gerçek ilaç ithal edilemiyor. Yerli muadillerin girdileri de ithal. Onlar da yeterince üretim yapamıyorlar.

Meydan kime kalıyor? Tabii ki sahtecilere.

Daha yakınlarda “İstanbul merkezli 3 ilde 47 adrese düzenlenen operasyonla MS, SMA, Kanser hastalıklarının tedavisinde kullanılan sahte ilaçların üreterek sattıkları iddia edilen 11 şüpheli gözaltına alındı.” (TRT Haber, 20/10/2023)

Neyse ki Sayın Cumhurbaşkanı konuya el attı ve ilaçlarda güncel avro kurunu %25 artırarak 17,55 TL seviyesine yükseltti.

Hem de TCMB’nin avro kurunu 32,0726 TL olarak açıkladığı bir dönemde.

Olsun çalışanlar öğünlerinden vazgeçer de sağlıklarından vaz geçmezler mi?

Canımız müteahhitlerimize feda olsun.

Müteahhitler nereden mi çıktı?

Değerli okur onlar her yerde?

Nasıl mı?

Devam edelim.

KÖPRÜ ÜCRETLERİ

Değerli okur ulaştırma KÖİ projelerini sizler benden iyi biliyorsunuz artık.

Sözleşmelerde ücret avro olarak belirlenmişse her yıl Avro Bölgesi TÜFE’sine göre, dolar olarak belirlenmişse de ABD TÜFE’sine artırılıyor.

Sözleşmelere göre normalde aralık ayı sonu TÜFE oranları kullanılıyordu.

Oranların açıklanması için üç beş gün beklemek yerine, zamları bir an önce açıklamak için Kasım ayı TÜFE oranlarını kullanmaya başladılar.

Ben de veri setimi bu oranlara göre güncelledim.

Kurları da 22 Aralık tarihi itibariyle kullandım.

Karayolları Genel Müdürlüğü Ekim sonunda otoyol ve köprü ücretlerine zam yapıldığını duyurmuştu.

Osmangazi Köprüsü geçiş ücreti %52,5 zam ile 190 TL’den 290 TL’ye, Çanakkale Köprüsü geçiş ücreti ise %47,5 zam ile 200 TL’den 295 TL’ye yükseltilmişti.

Akabinde yapılan açıklamayla Sayın Cumhurbaşkanı söz konusu zamlı tarifeleri Ocak 2024’e erteledi.

Ücretlerin bir daha ertelenip ertelenmeyeceğini bilemediğimden, mevcut ücretleri kullandım ve şekilde olan biteni gösterdim.

Sadece Osmangazi Köprüsünde olanı söyleyeyim. Sizler gerisine bakarsınız.

Sözleşmeye göre Köprünün geçiş ücreti bin 595 TL. Sizler kullanın diye gişe ücretini 190 TL olarak uyguluyorlar.

Aradaki bin 405 TL’yi ise geçen araç başına bütçeden ödüyorlar. Geçmeyen araç başına ise bin 595 TL ödeniyor.

Ocakta zammı yaparlarsa ödenecek katkı payı bin 305 TL.

Bu ücretler üzerinden sadece bu dört projeye 2024 yılında 34 milyar TL katkı payı ödemesi yapılacak.

Eskiden döviz üzerinden belirlenen ücretler yılda bir kez TL’ye çevrilirdi. Kurlar hızla artınca bu zamları önce yılda ikiye, sonra da dörde çıkardılar.

12 Kasım 2023’te bu köşede “Müteahhitler ekonomi yönetimine güvenmiyor mu?” başlıklı bir yazı yazmıştım.

Yazımda Ankara’da bürokratlar ve müteahhitler arasında bir “bilek güreşinin” olduğunu belirtmiştim.

Bürokratlar yılda dört defa yapılan zammı iki defaya indirmeye ve müteahhitlerde on iki defaya artırmaya çabalıyorlar demiştim.

Çalışanlardan ve hastalarımızdan esirgenen paralar, müteahhitler söz konusu olduğunda cömertçe dağıtılıyor.

İlaçta resmi kurun neredeyse yarısını uyguluyoruz ve uzunca bir süre yürürlükte tutuyoruz.

Müteahhitlerin kurunu ise neredeyse her gün artıracağız.

Varlığımız müteahhitlerimize armağan olsun.

İyi pazarlar