AB Komisyonu vize muafiyeti konusunda Türkiye'nin isteği yönünde karar aldı. Komisyon, seyahatlerde Türk vatandaşları için vizelerin kaldırılması yönünde tavsiye kararı alırken, Türkiye'nin tamamlaması gereken 72 kriterden sadece beşinin eksik olduğunu duyurdu. AB Komisyonu'nun aldığı kararın ne anlama geldiğini AB uzmanlarına sorduk. İşte yanıtları...
[KARAR]
AB’nin Türkiye’ye verdiği önemi gösteriyor
Ekopolitik Kurucusu Tarık Çelenk
"Bu kararla artık şunu anlayabiliriz ki, AB Türkiye ile ilişkilerini devamlı olarak sıcak tutmak istiyor. Komisyonun vize muafiyeti tavsiyesinde bulunmasında, göçmen meselesi kuşkusuz ilk sırada. Çünkü AB, göçmen meselesinin Avrupa ülkelerinde aşırı sağ ve faşist cepheyi canlandıracağını fark etti. Ne kadar göçmen olursa, o kadar da aşırı sağ canlanacak diye düşünüyorlar. Bu da AB demokrasisi için ciddi bir tehlike. Bu nedenle de Türkiye'nin bu konularda yürümesini istiyorlar. "
Beklenen bir şeydi ama Türkiye lehine değil
Prof. Dr. Haluk Günuğur (Türkiye-AB Derneği Onursal Başkanı)
"Avrupa Komisyonu'nun tavsiye kararı beklenen bir şeydi. Ancak aslında Türkiye'nin lehine bir şey değil, aleyhine. Neden? Birincisi bu bir karar değil tavsiye. Süreç uzun. Avrupa Parlementosu'nda onaylanacak. AP'nin Türkiye ile ilgili bakışı biliniyor zaten. İnsan hakları, eleştiri hakkı, hukukun üstünlüğü gibi başlıklarda sürekli olarak olumsuz görüş veriyorlar. Bu nedenle bu tavsiye kararına karşı ne diyecekleri belli değil. AP'den geçerse de hükümetler tek tek Bakanlar Konseyinde oylayacak. Oy birliği değil, nitelikli çoğunluk aranacak. Burada da geçip geçmeyeceği belli değil. Diyelim ki geçti. Bu kez de Fransa ve Almanya'nın rezerv koyması konuşuluyor, fren yani. Geri kabul anlaşması Türkiye tarafından tam uygulanmazsa, demokratikleşmede sorun çıkarsa hemen fren mekanizmasını uygulayacaklar. Tüm bunların dışında en mühimi geri kabul anlaşmasının avantajları dezavantajları var. 1 Haziran'a kadar tüm bunlar oldu ve vizesiz seyahatin yolu açıldı diyelim. Konsolosluk kapılarında üç dört gün beklememek ve 100 veya 80 Euro ödememenin karşılığı binlerce kaçak göçmen demek. Avrupa'nın lehine Türkiye'nin aleyhinedir."
AB Türkiye ile kader ortaklığına yöneldi
Prof. Dr. Mithat Baydur (Üsküdar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı)
"Komisyonun kararı bir öneri. AB Parlamentesu’nda tekrar oylanacak. Nihai karar sürecinde 1-2 prüz ve düzeltme kararı çıkacaktır. Komisyon zevahiri kurtarmak ve ‘sözümüz tuttuk’ demek için bu kararı aldı. ABD, AB’yi içeriden çökertme stratejisi izliyor. Dolayısıyla bu durum AB’yi Türkiye ile kader ortaklığına yöneltti. Bu kadar ortaklığı sadece vize serbestisi değil aynı zamanda mülteci krizi hatta Fahriye Erdal ile ilgili yumuşamayı da kapsıyor. İleride belki de terör örgütleri ile işbirliğini de içine alacak. Bekleyip süreci takip etmek gerekiyor.’’
Türkiye'nin elinde güçlü bir sopa var
Can Baydarol (AB ve Küresel Araştırmalar Derneği Başkan Yardımcısı)
"Bu bir serbest dolaşım hakkı değil, turistik dolaşım hakkı. Karıştırmamak gerekiyor. AB Komisyonu bu kararıyla AB’nin Türkiye’de kaybettiği sempatiyi bir parça kazanmayı amaçlıyor. Ben bu kararın çıkacağını başından beri savunuyorum. Çünkü Türkiye’nin elinde güçlü bir sopa var. O da Geri Kabul Anlaşması. Avrupa’ya giden mültecilerin önü kesiliyor. Türkiye, mültecilerin geçişine izin verse Avrupa’nın Shengen sistemi çöker. Şantaj gücü Türkiye’dedir.’"
Volkan Bozkır ve hükümetin başarısı
Doç. Dr. Kerem Batur (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı)
"Bu karar bence Dışişleri Bakanı Volkan Bozkır ve hükümetin başarısıdır. Çok ciddi çaba sarf edilmiştir. Karar, moral açısından da çok olumlu. Nihai karar sürecinde de bir sorun yaşanacağını sanmıyorum. Çünkü AB Komisyonu AB’nin yürütme organıdır. Bu komisyondan çıkan tavsiye kararlarına uyuluyor. Nitekim müzakerelerin başlamasından önce de komisyon böyle karar almıştı.
AB mülteciler konusunun önemini anladı. Kararın çıkmasında kendi çıkarlarını korumak amacının da etkisi vardır."
