Körfez’de Katar’ı hedef alan krizde Riyad ittifakına katılım artarken Ankara da alarma geçti. Cumhurbaşkanı 15 Temmuz’da koşulsuz ve sınırsız destek veren Katar’a “Yanındayız” diyerek net mesaj verdi. Erdoğan’ın Katar ziyaretinde imzalanan askeri üs kurulmasına ilişkin anlaşma öncelikli olarak TBMM’ye sevk edilirken İran Dışişleri Bakanı Zarif de sürpriz bir ziyaretle geldiği Başkent’te Erdoğan ile görüştü.
EROL METİN
Arap Baharı ile başlayan Afrika ve Ortadoğu’daki kaynamaların son adresi Körfez’in küçük ama etkili ülkesi Katar oldu. Suudi Arabistan ve BAE’nin başını çektiği ve 12 ülkenin şu ana kadar destek verdiği bir hamle ile izole edilmeye çalışılan Katar krizi, bölgede tansiyonu yeniden zirveye çıkardı. ABD’nin destek verdiği Riyad hamlesinde Katar’a en net desteği Türkiye verirken Ankara’da da hareketli saatler yaşandı. Önceki gün katıldığı büyükelçiler iftar programında “Katar’ın yanındayız” mesajı veren Cumhurbaşkanı Erdoğan dün de Ankara’ya acil ve sürpriz bir ziyaret gerçekleştiren İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’i kabul etti. Çantasında Katar’a yönelik diplomatik ablukayla Ankara’nın yolununu tutan Zarif, yolculuk nedeniyle Tahran’daki terör saldırılarının ayrıntılarına ilişkin bilgi sahibi olmadığını ifade ederek “Bölgede bizim için endişe verici gelişmeler yaşanıyor. Bu olaylarla ilgili Türkiye ile yakın görüş alışverişinde bulunmamıza ihtiyaç var” diye konuştu.
KATAR TEZKERESİ KABUL EDİLDİ
Zarif’in ziyareti sürerken Türkiye’den Doha’ya kritik bir destek daha geldi. Katar’la geçen yıl imzalanan Türk askerinin Doha’da konuşlanması ve jandarma eğitimine ilişkin iki anlaşma, AK Parti’nin grup önerisiyle öne çekilerek Genel Kurul’da kabul edildi. Anlaşmaya göre Türkiye, Katar’ın başkenti Doha’ya asker konuşlandırabilecek. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Katar’da konuşlanmasına ilişkin uygulama anlaşması, Milli Savunma eski Bakanı İsmet Yılmaz ile Katar Savunma İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Halid bin Muhammed Al Atiyya tarafından geçen yıl imzalanmıştı. Anlaşmanın ardından Katar’da inşa edilen üste şu anda 200 Türk askeri danışman görev yapıyor. Anlaşmanın Meclis’ten geçmesiyle Katar’daki Türk askerinin sayısının 5 bine ulaşması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Katar’a karşı Suudi Arabistan ve Mısır’ın da aralarında bulunduğu 7 ülkenin başlattığı ablukayla ilgili ilk açıklamasında “Katar’ın yanındayız” mesajı vermişti.
GIDA VE SU TÜRKİYE’DEN
Ortadoğu’daki son diplomatik krizin merkezindeki Katar, gıda ve su güvenliğini sağlamanın yollarını arıyor. Reuters’ın haberine göre Katar bunun için Türkiye ve İran ile görüşmelere başladı. Reuters’a konuşan Katarlı bir yetkili, Katar Havayolları’nın kargosu ile gıda ve su tedarik etmek için Türkiye ve İran ile görüşmeler yürüttüklerini açıkladı. Ülkedeki gıda stokunun durumunu da paylaşan yetkili, Katar’da dört hafta yetecek kadar hububat bulunduğunu söyledi. Katar, diğer körfez ülkeleriyle yaşadığı krize kadar gıda ihtiyacının üçte birini Suudi Arabistan’dan yaptığı ithalatla karşılıyordu.
ALMANYA’DAN KATAR’A DESTEK KÖRFEZ’E ‘TRUMPLAŞMA’ ELEŞTİRİSİ
Avrupa’dan krizde Katar lehine ilk açıklama Almanya’dan geldi. Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, bölgedeki ilişkilerin mevcut durumuyla ilgili ‘Trumplaşma’ kavramını kullandı. Katar’ın açık biçimde izole edildiğine işaret eden Gabriel, “Zaten krizlerle çalkalanmakta olan bir bölgede ikili ilişkilerde bu tür bir Trumplaşma’nın özellikle tehlikeli” olduğu konusunda uyardı. Alman bakan, eleştiri getirdiği ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu’daki politikasını “tamamıyla yanlış” olarak niteledi. Gabriel, Trump’ın Körfez monarşileriyle gerçekleştirdiği geniş çaplı silah ticaretinin bölgede “silahlanmanın yayılma riskini artırdığını” söyledi.
FRANSA’DAN KATAR’A: SUUD’A HESAP VER
AB’de Almanya’nın en yakın müttefiği olan Fransa ise tavrını Suudi Arabistan’dan yana kullandı. Fransa Hükümet Sözcüsü Christophe Castaner, Katar ile Körfez ülkeleri arasındaki krizin diyalog yoluyla çözülmesini istediklerini söyledi. Castaner, Katar’a ‘Körfez’deki komşularının sorularını yanıtlama’ çağrısında bulundu.
RİYAD İTTİFAKI GENİŞLİYOR
Suudi Arabistan’ın liderliğini yaptığı Katar’ın çembere alınması hamlesine katılan ülkelerin sayısı da giderek artıyor. Bölgedeki bir diğer stratejik ülke Ürdün de bu hamleye destek verdi. Ürdün hükümeti de El Cezire’nin ofisini kapattı ve büyükelçisini çekti, diplomatik ilişkileri minimuma indireceğin açıkladı. Afrika’nın doğusundaki Komor adaları da izolasyon çemberine katıldı. Riyad önderliğindeki koalisyonun Katar karşıtı cephesine şu ana kadar BAE, Bahreyn, Yemen, Mısır, Libya, Mariutus, Maldivler, Ürdün destek verdi.
RİYAD, ‘İŞGAL EDERSEK ABD SES ÇIKARMAYACAK’ DEDİ TRUMP BEYAZ SARAY’A DAVET ETTİ
İngiliz Financial Times’a konuşan bir Suudi yetkili, “Katar’a askeri müdahalede bulunmaları durumunda ABD’nin buna tepki göstermemesi konusunda Washington’la anlaştıklarını söyledi. Riyad, ABD’ye yaslanarak işgal tehdidinde bulunurken Trump tavır değiştirerek Katar’a ılımlı mesajlar gönderdi. Kriz patladığında Doha yönetimini suçlayan ABD Başkanı Trump, dün akşam telefonda görüştüğü Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani’yi Beyaz Saray’a davet etti. Görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, “Başkan, Beyaz Saray’da gerek duyulursa bir toplantı yapılması da dahil, taraflara farklılıklarını çözmeleri konusunda yardım etmeyi teklif etti” ifadeleri kullanıldı.
