Dünyanın en büyük ekonomisi Amerika’nın hamleleri Suudi Arabistan, Meksika ve Almanya ile para savaşlarının yaşanmasına neden oldu. Ekonomideki bu savaş ortamı da çorap söküğü misali küresel piyasaları etkisi altına alabilir.
GÜVEN ADALI
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, ABD’de “11 Eylül tasarısı” olarak bilinen Terörizmin Sponsorlarına Karşı Adalet Yasası’nın onaylanmasına, “uluslararası ilişkilerde büyük bir endişe kaynağı olduğu” gerekçesiyle tepki gösterdi. Açıklamada, “Tasarının onaylanması, yüz yıllardır uluslararası ilişkilerde etkin bir gelenek olan ‘egemenliğin dokunulmazlığının zayıflatılması’ ilkesine karşı çıkan ülkeler nezdinde büyük bir endişe kaynağı olmuştur” ifadesi kullanıldı. 11 Eylül saldırılarında rol alan 19 El Kaide üyesinden 15’i Suudi çıkmıştı. Teröristlerin, Suudi yetkililer ve istihbarat görevlilerinden yardım almış olabileceği yönünde iddialar bulunuyor. Daha önce Suudi Arabistan’ın, kararın geçmesi halinde ABD’deki 750 milyar dolarlık yatırımını çekme tehdidinde bulunduğu öne sürülmüştü.
OBAMA ‘HATA’ DEMİŞTİ
ABD Başkanı Barack Obama’nın hata olarak kabul ettiği karara Suudilerin ABD’deki lobi grubu SAPRAC’ın başkanı Salman al-Ansari Kongre’ye sert tepki gösterdi. Ansari, “Suudiler bu düşüncesiz ve gerçek dışı tasarıyla sırtından bıçaklandı. Nasıl olur da temelsiz olarak suçlandıkları aynı terörizme karşı sizinle işbirliği yapan bir ülkeyi dava edebilirsiniz? Korkarım ki bu yasa ABD için vahim stratejik sonuçlara sebep olacak” diye konuştu.
MERKEL’DEN DEUTSCHE BANK’A YARDIM ELİ
Daha önce ABD, Alman markası Volkswagen’e rekor miktarlarda cezalar kesince Almanya’da Amerikalı Apple’a ceza keserek karşılık vermişti. Savaşta üçüncü hamle ABD’den geldi. ABD’de kullandırdığı sorunlu konut kredileri nedeniyle, 2008 küresel krizine neden olan finans kuruluşları arasında gösterilen Deutsche Bank’ın başı derde girdi. ABD Adalet Bakanlığı, bankaya 14 milyar dolar karşılığında davaları düşürmeyi teklif etti. Bu nedenle Almanya hükümeti, Deutsche Bank planı üzerinde çalışıyor. Olası senaryolar arasında, Deutsche Bank’ın hukuki yükümlülüklerini karşılamak için ihtiyaç duyduğu sermaye miktarının bankaya enjekte edilmesi ve Alman hükümetinin Deutsche Bank’tan hisse satın alması da bulunuyor. Deutsche Bank’ın yüzde 25 hissesinin devlet tarafından alınması da gündemde bulunuyor.
DEĞER KAYBI BÜYÜK
Almanya Şansölyesi Angela Merkel’in sözcüsü hafta başında Alman hükümetinin Deutsche Bank’ı kurtarmaya ihtiyaç duymayacağını söylemişti. Bu nedenle haftayı düşüş trendinde geçiren Deutche Bank’ın hisseleri dün de % 4,37’lik düşüş yaşasa da gün sonuna doğru toparlandı ve günü % 1’lik kayıpla tamamladı. 4 Ocak 2016’dan bu yana yaklaşık 30 milyar euro olan bankanın piyasa değeri ise 14,49 milyar euroya geriledi.
TRUMP YÜKSELDİKÇE MEKSİKA ÇÖKÜYOR
Orta Amerika ülkeleri arasında yüksek büyüme rakamı ile dikkat çeken Meksika da ABD rüzgarının etkisi altında. ABD’de Cumhuriyetçi Parti Başkan adayı Donald Trump geçtiğimiz günlerde, Meksika Devlet Başkanı Enrique Pena Nieto ile bir araya geldi. Görüşmede, ABD-Meksika sınırına duvar örülmesi konusunun gündeme geldiği ancak bunun maliyetine değinilmediği belirtildi. Yapılan bu görüşmenin Meksika ekonomisine dair ilk belirtileri de Meksika Pesosu’nun değer kaybetmesiyle başladı. 2 haftada dolar karşısında yüzde 7 değer kaybeden Meksika Pesosu, 19,6’ya kadar yükseldi. Toplantıda, ABD ile Meksika arasında 5 ortak amacın belirlendiği ve bunların “yasa dışı göçmenlik, sınır güvenliğinin artırılması, uyuşturucu kartellerinin engellenmesi, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi, Kuzey Amerika imalat sanayisinin geliştirilmesi” olduğu ifade edildi.
FİZİKSEL BARİYER OLMALI
Trump ve Nieto, görüşmenin ardından ortak basın toplantısına katıldı. Görüşmede, sınıra duvar örülmesi konusunun gündeme geldiğini ancak maliyetini kimin karşılayacağını konuşmadıklarını bildiren Trump, “Güvenli bir sınır olması, egemenlik hakkı ve ortak bir menfaattir. Fiziksel bir bariyer veya duvar inşa etmenin her iki ülkenin hakkı olduğunu kabul ediyoruz” dedi.
DEPODA ZAM KORKUSU
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin, günlük petrol üretimini belli bir seviyede tutma konusunda anlaşması sonrasında yükselişe geçen petrol fiyatları, Rusya’nın da söz konusu adımlara eşlik etmeye hazır olduklarını bildirmesiyle 50 doları aştı. Geçtiğimiz gün 50,34 dolara kadar yülselerek 8 Eylül’den bu yana en yüksek seviyesini gören brent petrolün varil fiyatı, etkisini artıran kar satışlarıyla düşüşe geçerek yüzde 0,9 azalışla 49,2 dolara indi. Analistler, kasım ayındaki OPEC toplantısına kadar fiyatlardaki dalgalanmanın sürebileceğini ifade ediyor. Hem doların 3 lirayı aşması hem de petrolde yükselmesi önümüzdeki günlerde akaryakıt fiyatlarının zamlanmasına neden olabilir.
DOLAR 3 LİRANIN ÜZERİNE ÇIKTI
Dolar/TL uluslararası piyasalarda doların gelişen ülke para birimlerine karşı değer kazanmasıyla 3,00’ün hemen üzerinde hareket ediyor. Geçtiğimiz gün uluslararası piyasalarda doların gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı yükselişe geçmesiyle artan dolar/TL kuru 3,01’i, fakat günü yüzde 0,69 primle 2,9994’ten tamamladı. Dün yatay bir başlangıç yapmasının ardından dolar, diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı değer kazanmasının etkisiyle tekrar 3,00 liranın üzerine çıktı. Gelişmekte olan ülke para birimleri arasında öne çıkan Güney Afrika randı dolar karşısında yüzde 1 değer kaybederken, Rus rublesi yüzde 0,8, Meksika pesosu yüzde 0,6 geriledi. Analistler, talebin artmasıyla başta gelişmekte olan ülke para birimleri karşısında olmak üzere doların güçlenmeye devam ettiğini belirtiyor.
