Kayıp-kaçak bedelinin tüketiciden karşılanması elektrik faturasını kabartacak. Vatandaşın 52 liralık enerji tüketimi, sayaç okuma, hizmet ve kaçak ücretiyle birlikte 102 liraya çıkacak. Yasal zemine oturan ücretin, dava ile iadesi de önlenmiş oldu.
[Karar]
EKONOMİ SERVİSİ
Elektrik Piyasası Kanununda yapılan değişikle, elektrikteki kayıp kaçak bedelinin bundan sonra aboneden tahsil edilecek olmasına tüketici temsilcilerinden tepki geldi.
Yasa ile tüketiciye kesilen 52 liralık elektrik kullanım bedelinin, kayıp-kaçak, sayaç okuma, satış hizmeti ve iletim masraflarıyla 102 liyara yükseleceğinin altını çizen Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Yönetim Kurulu ve Hukuk Komisyonu Üyesi Rıdvan Yıldız, “Bu bedel, artık yasa ile tahsil edilecek, böylelikle iade alınmasının da önüne geçildi” yorumunu yaptı. Yasanın evrensel hukuk normları ile bağdaşmadığını savunan Yıldız, “Biz tüketiciler, bu kayıp kaçak bedelinin küçülmesini beklerken, tam tersi yasal dayanak alındı. Hem iade alınmasının önüne geçildi, hem de artık yasa ile tahsil edilecek” diye konuştu.
UMUTLAR ERDOĞAN’DA
Elektrik abonelerini bu durumun mağdur edeceğini söyleyen Rıdvan Yıldız, bu yasal zemini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ya da Anayasa Mahkemesi’nin durdurabileceğini söyledi. Tüketicinin umudunun Cumhurbaşkanı Erdoğan’da olduğunu ifade eden Yıldız, “Sayın Cumhurbaşkanı, tüketici mağdur edilecek deyip bunu veto ederse, kayıp-kaçak bedelinin vatandaştan alınmasının önüne geçilmiş olur” dedi. CHP’nin de bunu Anayasa Mahkemesi’ne taşımasını istediklerini belirten Yıldız, tüketicilere gelecek yüklere ilişkin hazırladıkları raporu CHP ile de paylaştıklarını dile getirdi.
VİCDANI YARALIYOR
“Bu vicdanı yaralayan bir bedeldir” diyen Rıdvan Yıldız, elektrik faturalarına ilişkin şu örneği verdi: “52 liralık bir fatura, diğer bedeller eklenerek 101 liraya kadar çıkıyor. Kayıp-kaçak, iletim, sayaç okuma, bunlar dağıtım bedeli altında toplandı. Bu 101 liralık faturanın 29 lirası dağıtım bedelinin içine toplanmış durumda. Enerji payı dağıtım bedeli olarak. Bir de KDV, tüm bedeller üzerinden hesaplanıyor. Bu da kayıp kaçak bedelini yukarı çekiyor.”
3 YILDA YÜZDE 70 ZAM
Son üç yılda elektrik bedelinin enflasyona göre hesaplandığında yaklaşık 3 kat arttığına işaret eden Rıdvan Yıldız, “Nisan 2013’ten bu yana üç yıllık enflasyon yüzde 25 oldu. Söz konusu dönemde elektrik zamları yüzde 70’i bulmuş” açıklamasında bulundu. Dünyada bunların örnekleri var, ancak gelişmiş ülkelerde çok düşük oranlar var. Bizdeki kadar yüksek değil” ifadelerini kullandı.
DOĞU’DA KAÇAK 16 MİLYAR KWH
Elektrik faturalarında 1 Haziran 2016 öncesi kayıp-kaçak, dağıtım, satış ve iletim bedelleri, “Dağıtım Bedeli” adı ile tek bir başlık altında toplandı.
Enflasyon 3 yılda yüzde 25 artarken, dağıtım bedeli toplamı yüzde 70’i buldu.
Dağıtım hatlarından kaynaklanan enerji kayıpları yüzde 3 olarak hesaplanıyor.
Türkiye’de geçen yıl tüketilen elektrik miktarı 260 kilovat saat (kWh).
Bu yıl aynı tüketim olursa, KDV hariç dağıtım bedeli 30 milyar TL hesaplanıyor.
Türkiye’de 2014’te kullanılan elektriğin yüzde 48 i doğalgazdan üretildi.
Bu oran 2015 yılında da yüzde 39 oranında gerçekleşti.
Atatürk Barajı’ndan 2015 yılında 4.6 milyar kWh elektrik üretimi sağlandı.
Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt illerindeki kayıp-kaçak elektrik kullanımı yaklaşık 16 milyar kWh olarak hesaplandı.
Bu 6 ilde 21.5 milyar kWh elektrik kullanılırken, sadece 22’si tahsil edilebildi.
4 KALEM ‘DAĞITIM BEDELİ’NDE
TÜSODER’in hazırladığı rapora göre, Türkiye’de kullanılan elektriğin yüzde 39’u geçen yıl doğalgazdan üretildi. EPDK, 1 Ocak 2016 tarihinde açıkladığı fiyatlarla Kayıp/Kaçak bedeli, Dağıtım, İletim, Sayaç okuma ve Perakende Satış Hizmet bedelini Dağıtım adı altında topladı. Bu bedelleri tek bir birim fiyat üzerinden almaya başladı. Böylelikle, itirazların önüne geçilmeye çalışıldı.
ÇIKACAK FATURA 30 MİLYAR
19 Aralık 2015’te Resmi Gazete’de yayımlanan EPDK Tebliği ile işletme giderleri ve dağıtım giderleri, 2 hesaptan oluşacak. TÜSODER’e göre, Türkiye’de 2015’te 260 milyar kWh (kilovat saat) elektrik üretildi. Aynı tüketim bu yıl da olduğu taktirde, KDV hariç yaklaşık 30 milyar lira dağıtım bedeli ödenecek.
