Sporcuların müsabakalarda kalp krizi nedeniyle ölümüne yol açan duruma bilim insanları el koydu. ABD’de yapılan araştırmada özellikle genç sporcuların ani ölümlerine neden olan kalp hastalığını tetikleyen gen ilk kez başarıyla onarıldı.
ABD’de yapılan araştırmada, ‘hatalı genler” düzeltilerek kalp hastalığına neden olan ‘mutasyon riski’ ortadan kaldırıldı. Temmuz ayı sonunda insan embriyolarını genetik olarak başarıyla ilk kez değiştirdiği açıklanan ABD’li bilim adamlarının araştırma sonucunun detayları, bilim dergisi Nature’de yayınlanan bir makalede yer aldı. Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi liderliğindeki Amerikalı, Çinli ve Güney Koreli bilim adamları ekibi tarafından yapılan araştırmada, özellikle genç sporcuların ani ölümlerine neden olan bir kalp hastalığını tetikleyen genler ilk kez başarıyla onarıldı.
Araştırmayla ilgili makalenin baş yazarlarından Kazakistan doğumlu Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi’nde görev yapan bilim adamı Shoukhrat Mitalipov, insanların genetik modifikasyonuyla ilgili daha kapsamlı, etik ve yasal bir tartışmaya ihtiyaç olduğunu belirtti. Mitalipov, yaptıkları çalışmanın genleri, değiştirme yerine düzeltme üzerine olduğunu kaydetti. Bilim insanları bu çalışmayla insan embriyolarının DNA’sını kalıcı bir kalp rahatsızlığını silmek üzere başarıyla düzenledi. Araştırma komitesinin eş başkanlığını yapan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden kanser araştırmacısı Richard Hynes ise söz konusu çalışmayı ‘büyük bir buluş’ olarak nitelendirdi. Hynes “Geçmişte hep gen düzenlemesi yapılmamalı diyorduk. Çünkü güvenle yapılamıyordu. Bu hala doğru ama, şimdi yakında güvenli bir şekilde yapılabilecek gibi görünüyor. Raporumuzun belirttiği, teknik engellemelerin ortadan kaldırılmasının ardından, göz önüne alınıp tartışılması gereken toplumsal meseleler olacaktır ve şimdi onun zamanıdır” ifadelerini kullandı.
Gen düzenlenmesinin yapıldığı ‘CRISPR-Cas9’ tekniğinin keşfinde çalışan biyokimyacı Jennifer Doudna da “Bu birazcık, ‘insanlar için küçük adım, insanlık için büyük bir sıçrayış’ hissi veriyor” değerlendirmesinde bulundu.
YEŞİL SAHADA DA YAKALIYOR HAVUZDA DA
Geçmişte pek çok sporcu müsabaka esnasında kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi. Ancak vakalar son yıllarda daha sık görülmeye başlandı. Hatta amatör olanlar arasında bile kalp krizi nedeniyle yaşama veda edenler var. İşte birkaç örnek:
İspanya’nın Sevilla kulübünde forma giyen 22 yaşındaki Antonio Puerta, 2007 yılında maçta hiçbir şey yokken yere yığılıp kalmıştı. Genç futbolcu kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi.
Geçen şubat ayında Newcastle United’dan ayrılarak Çin’in Beijing Enterprises takımına transfer olan Cheick Tiote, iki ay önce antrenman sırasında fenalaşarak hayatını kaybetti. 30 yaşındaki oyuncunun da kalp krizi sonucu hayatını kaybettiği belirtildi.
Ajax’ın Werder Bremen’le oynadığı hazırlık maçında Ajax’ın genç yıldızı Abdelhak Nouri baygınlık geçirdi. 19 yaşındaki Nouri saha içinde yaklaşık 10 dakika tedavi edildi. Genç futbolcuya kalp masajı da yapıldığı belirtildi. Oyuncunun sağlık durumunun ciddi olduğu ifade ediliyor.
2006’da Elazığ’da antrenman sırasında hayatını kaybeden Elazığsporlu futbolcu 28 yaşındaki Gökmen Yıldıran’ın da ölüm nedeni kalp kriziydi.
Geçen mart ayında Runatolia Uluslararası Antalya Maratonu Fetih Koşusu’nun bitiş çizgisine 600 metre kala fenalaşan ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden 35 yaşındaki Zeynel Murat Batur’un da ölüm sebebi kalp kriziydi.
2003 yılında ENKA Spor’un Ataköy Avni Akyol Kapalı Yüzme Havuzu’nda Heybeliada ile yaptığı karşılaşmada forma giyen Caner Erdoğru’nun karşılaşmadan sonra evinde kalp krizi geçirdi. 25 yaşındaki sporcu doğum gününde yaşamını yitirdi.
Matt Gadsby, Hinckley United forması giyerken 2006 yılında hayatını kaybetti. Takımının Harrogate Town ile oynanan maçta aniden fenalaşarak yere yığılan sporcunun kalp krizi nedeniyle öldüğü duyrulmuştu.
OLASI BİR KRAMPTA EGZERSİZE HEMEN SON VERİN
Yapılan spor aktivitesi sırasında vücut normal yaşam anına göre yaklaşık 10 kat daha fazla strese maruz kalır ve aşırı enerji tüketir. Yaz aylarında hava sıcaklığı fazla olduğu için spor sırasında stresin normalden daha fazla olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Sadi Kayıran “Bu nedenle mümkün olduğunca günün erken saatlerinde, daha serin zamanlarda spor yapılmalı veya bulunduğumuz ortam havasının yapacağımız aktiviteye uygun olduğu salon, kompleks spor merkezleri gibi alanlarda spor yapılması tercih edilmeli” dedi. Spor öncesi bol sıvı alınmasını öneren Kayıran, yemek yemenin de en az 1 buçuk saat öncesinde bırakılmasını tavsiye etti. Spor antrenmanından sonra en az 15 dakika sıvı alınması gerektiğini kaydeden Kayıran, diğer önerilerini şöyle sıraladı: “Kasların aşırı yüklenmelerde veya hazır olmadıklarında çabuk yorulup krampa maruz kalabilir. Bu nedenle olası kramp anında spora son verilmeli. Ayrıca şiddetli çarpıntı, bulantı, halsizlik veya huzursuzluk durumlarında da spor yapılmamalı ve çalışma sonlandırılmalı.”
