Ankara ile Moskova arasındaki normalleşme sürecine rağmen Rusya’nın ‘Suriye sınırını kapatın’ talebi değişmedi. Halep’e Türkiye üzerinden giden desteğin kesilmesi, şehrin rejimin eline bırakılması anlamına geliyor.
Rusya ile Türkiye arasında normalleşme sürecine giren ilişkilerde en önemli konu başlıklarından biri Suriye krizinin çözümü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ziyaretinde Viladimir Putin’le Suriye konusunda çalışmak üzere iki ülkeden asker, istihbaratçı ve diplomatların bulunduğu üçlü heyetler kurulması konusunda anlaşmıştı. Tarafların Suriye’de siyasi çözüm için uzlaştığı belirtilmiş, ancak ayrıntı verilmemişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün yaptığı açıklamada iki liderin konuştuğu bir konuya daha değindi. Lavrov, Putin’in Türkiye-Suriye sınırında kontrol noktaları kurulması talebini Erdoğan’a ilettiğini, Cumhurbaşkanı’nın da sınırda uluslararası denetim sağlanması konusunu değerlendireceğine söz verdiğini belirtti. Rus haber ajansı Sputnik’e göre Putin, bu talebi BM’nin 2165 sayılı kararı üzerinden iletti. Bu karar, Türkiye’den Suriye’ye yapılacak insani yardımları düzenliyor. Rusya, uzun süredir ‘teröristlere destek verildiği’ gerekçesiyle Türkiye-Suriye sınırının kapatılması konusunu gündemde tutuyordu. Lavrov’un açıklamaları, ilişkilerdeki normalleşmenin bu konuyu etkilemediğini gösterdi. Türkiye sınırından Suriye’ye gönderilen yardımların, özellikle Halep için hayati önemde olduğu biliniyor.
KIRILMA NOKTASI
New York Times gazetesi, geçen hafta Halep’te kuşatmanın yarılmasında Türkiye’den giden yardımların payının büyük olduğunu yazmıştı. Gazetenin haberinde, ABD ve Türkiye’nin, Halep’in düşmesinin barış görüşmelerinde Esad’ın elini fazlasıyla güçlendireceği kaygısıyla harekete geçtiği belirtilmişti. Esad rejimi Temmuz sonunda Halep’i kuzeyden kuşatmış, muhaliflerse bir hafta sonra bu kuşatmayı kentin güneyinden kırmıştı. Halep’te şiddetle devam eden çatışmaların sonucunun, Suriye savaşı açısından kritik önemde olacağı belirtiliyor.
Konuya ilişkin görüşlerini aldığımız siyaset bilimci Galip Dalay, Türkiye’nin Suriye’de sadece muhalifler için değil, toplum için de ‘can damarı’ konumunda olduğunu ve Türkiye’nin böyle bir adımı kabul etmesinin hem Suriye politikasına, hem de egemenlik haklarına aykırı olduğunu vurgadı. Dalay, Rusya’nın talep ettiği şekilde bir uygulamanın Türkiye tarafından kabul edilmesini muhtemel görmediğini belirtti.
Moskova ile Ankara arasındaki mutabakatın ayrıntılarının bilinmediğini, ancak görülebildiği kadarıyla siyasal çözüm için diyaloğun sürmesi konusunda anlaşıldığını ifade eden Dalay, buna karşın Suriye krizindeki temel meselelerde halen anlaşmazlıklar bulunduğunu söyledi. Suriye’deki muhtemel bir siyasal çözümün, ancak askeri sonuçların ortaya koyduğu çerçevede gerçekleşebileceğine dikkat çeken Dalay, Halep’teki kuşatmanın yarılmasının, siyasal çözüme önemli etkisinin olacağını dile getirdi.
BOGDANOV’DAN ÜÇLÜ GÖRÜŞME SİNYALİ
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Halep’te ABD ile ortak hareket etmeye çok yakın olduklarını söyledi. İki ülkenin Halep’teki farklı tarafları desteklemesi nedeniyle sürpriz olarak karşılanan açıklamasında Şoygu, “Amerikalı arkadaşlarımızla müzakerelerin aktif bir safhasındayız. Halep’e barış getirmek için birlikte savaşacağımız bir plana adım adım yaklaşıyoruz” diye konuştu. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ise Türkiye ve İran’la üçlü bir görüşme yapabileceklerini söyledi.
