Suriye’de yaşanan yakıt ve gıda kıtlığı, birbirini yok etmek için savaşan tarafları işbirliği yapmak zorunda bırakıyor. Bu ‘zorunlu barış’ın en görünür hale geldiği yer olan Ebu Deli köyü, Türkiye’yi Şam’a bağlayan bir ‘serbest ticaret bölgesi’ haline gelmiş durumda.
İç savaşın beş buçuk yıldır bütün yıkıcılığıyla devam ettiği Suriye’nin Ebu Deli köyüne sanki savaş hiç uğramamış gibi. Rejimin ve muhalif grupların kontrolündeki bölgelerde yaşayan insanlar buraya serbestçe girip çıkarken, köyde tek bir mermi dahi patlamıyor. Köyü uğrak yeri haline getirenlerin amacı ise ticaret. Savaş nedeniyle ekonomisi çöken Suriye’de, özellikle gıda ve yakıt konusunda büyük kıtlık yaşanıyor. Bu durum, savaşan tarafların birtakım işbirlikleri yapmasını da beraberinde getiriyor.
TÜRK MALLARI YAYGIN
Esad rejimi kontrolündeki Hama vilayetinin kırsal kesiminde bulunan Ebu Deli, rejime bağlı aşiretler tarafından idare ediliyor. Bunların başında, aynı zamanda Suriye milletvekili olan Şeyh Ahmed Derviş bulunuyor. Köyün en büyük binası, Ahmed Derviş’in misafirhanesi. Ticaret yapmak için gelenler burada ağırlanıyor. Ebu Deli’den geçen yollar, tarafların anlaşması sonucu silahsızlandırılmış. Köyde de birçok yerin aksine, silahlı milislerin beklediği bir kontrol noktası bulunmuyor.
Suriyeli yurttaş gazetecilerden oluşan Enab Baladi gazetesi, köye giderek buradaki yaşamı gözledi. Gazeteye konuşan Taleb Barazi, tacirler, kaçakçılar ve savaşan grupların, köyden geçen yolların silahsızlandırılması konusunda anlaştığını söylüyor. Barazi, rejim bölgelerinin daha çok gıdaya, muhaliflerinse daha çok yakıta ihtiyaç duyduğunu ifade ediyor. Gıda ürünleri ticareti yapan Ekrem Halebiye, muhaliflerin kalesi İdlib’de yaşıyor. Halebiye, rejim bölgelerinde yasaklı olan Türk malı ürünlerin, Ebu Deli üzerinden gönderilediğini söylüyor. Ticaretini yaptığı hemen hemen bütün ürünlerin Türk malı olduğunu kaydeden Halebiye, rüşvet verildiği takdirde Ahmed Derviş’in koruma araçlarının, ticaret konvoylarını dahi koruduğunu söylüyor. Ahmed Derviş’e bağlı unsurlar, aynı zamanda rejim bölgelerinden kaçarak muhaliflerin kontrolündeki yerlere geçmek isteyen kişilere de yardım ediyor. Eski bir rejim askeri olan, şimdiyse muhalif saflarda savaşan bir komutan, rejimin bunları bildiğini, ancak Ebu Deli’den gelen gıdanın önemli olması nedeniyle göz yumduğunu ifade ediyor.
TEHDİT VE ŞANTAJ POLEMİĞİ
Suriye’deki ateşkesin çökmesinin ardından Rusya ile ABD arasında başlayan gerginlik, karşılıklı açıklamalarla devam etti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Suriye’deki iç savaşın devam etmesi durumunda Rusya’nın da büyük zarar göreceğini söyledi. Kirby, “Rus şehirleri saldırılara maruz kalabilir. Rus askerleri ceset torbalarında ülkelerine dönebilir” diye konuştu. Moskova’dan bu açıklamalara sert yanıt geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Riyabkov, Kirby’nin açıklamalarını “Teröristlerin Rusya’ya saldırması için davetiye” şeklinde yorumladı. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov ise ABD ile işbirliğine devam ettirmeye hazır olduklarını, ancak tehdit ve şantajla ilerleyemeyeceklerini söyledi.
