Washington ile sancılı dönemin yaşandığı süreçte Moskova trafiği hızlandı. Akar ve Fidan bir hafta sonra yeniden Rusya’ya gitti. Ankara, tehditlerini sürdüren Trump’a net mesajı mevkidaşıyla görüşen Çavuşoğlu’nun ağzından verdi: Rusya bizim için stratejik ortak.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, resmi ziyaret için gittiği Rusya’nın başkenti Moskova’da mevkidaşı Lavrov ile bir araya geldi. İkili kritik görüşme sonrası düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu. Trump’ın kesintisiz tehdit savurduğu dönemde gerçekleşen görüşmenin ana gündem maddesi İdlib’di. Bölgede 3 milyondan fazla sivil yaşadığını ve teröristlerle sivillerin ayırt edilmesi gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu “Bizim için terör örgütlerinin hepsi aynıdır. Hepsiyle de mücadele etmek gerekiyor. Diğer taraftan, burada askeri bir çözüm bir felaket olur. Sadece İdlib bölgesi için değil, Suriye’nin geleceği bakımından da bir felaket olur” dedi. İdlib’in Astana anlaşması içinde geri kalan tek çatışmasızlık bölgesi olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, bölgedeki radikal grupların, ılımlı muhalefet ile oradaki sivil halkı rahatsız ettiğinin altını çizdi. Suriye’de Anayasa Komisyonu konusunda listelerin verildiğini hatırlatan Çavuşoğlu, “Bir an önce Anayasa Komisyonu’nun oluşturulması ve çalışmalara başlaması Suriye’nin geleceği için önemlidir. Biz bu süreci destekliyoruz.” şeklinde konuştu. Dışişleri Bakanı, İdlib’in çatışmasızlık bölgesi olarak kalması için Türkiye’nin gerekli çalışmayı sürdüreceğini de vurguladı.
Rusya ile ilişkileri her alanda en üst düzeye çıkarmak için yoğun gayret sarf ettiklerini belirten Çavuşoğlu, “Bu yakın iş birliği ve dostluk bazı ülkeleri ve kişileri kıskandırmıyor değil ama biz bölgede istikrar için, ekonomik kalkınma için, iki ülke arasındaki ilişkileri de geliştireceğiz, bölgesel konulardaki iş birliğimizi de arttıracağız” dedi. “Rusya bizim için stratejik bir ortaktır.” diyen Çavuşoğlu, enerjiden tarıma, turizmden ticarete ve savunma sanayisine kadar birçok alanda ilişkilerin sürekli geliştiğini ve somut projeler ortaya koyduklarını belirtti.
LAVROV’DAN VİZE MÜJDESİ: Lavrov da, iki ülke arasındaki temasların daha önce görülmemiş bir seviyeye ulaştığını vurguladı. “Ticaretimiz arasındaki engellerin kaldırılması konusunda mutabakat sağladık. Gelecek yıl turizm yılı olacak Türkiye ve Rusya arasında. Bu sene Türkiye’ye giden Rus turist sayısı 5 milyonun üzerine çıkacak” dedi. İdlib konusuna da değinen Lavrov “Toplantıda ilgi odağımız Suriye oldu. Mültecilerin evlerine dönüşü için uygun ortam oluşturulacak. Oradaki teröristlerin köklerinin kazınması ülkenin istikrar kavuşması görüşüldü. Teröristler sivil insanları zırh gibi kullanıyor. Elbette bu ayrıştırmayı yapmak için elimizden geleni yapmamız lazım. Ve riskleri siviller için en aza düşürmemiz gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu. Rus Bakan, vizenin kaldırılması konusunda ise şunları söyledi:
Uzmanlarımıza talimatlar verilecek. Atılacak adımlar görüşülecek. Mutabakat sağlamak o kadar zor değil. Hizmet pasaportlar ve hususi pasaport taşıyıcıları için vizelerinin kaldırılması için bir nota gönderdik. Umarım en kısa zamanda müjdeyi alacaksınız.
‘TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİMİZ DERİNLEŞİP ZENGİNLEŞİYOR’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, başkent Moskova’da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan’ı Kremlin Sarayı’nda kabul etti. Görüşmede Türkiye ile hızla gelişen ikili ilişkilere işaret eden Putin, “Türkiye ile ilişkilerimiz hem derinleşiyor hem de yeni içeriklerle zenginleşiyor. İş birliğimiz bölgesel ve ekonomik konularda hızla artıyor” dedi. Suriye gibi hassas konularda da Rusya ve Türkiye’nin gösterdiği çabayı öven Putin, “Ayrıca İran, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve ABD’nin de katkılarıyla da ciddi bir şekilde Suriye meselesinin çözümüne yaklaşabildik” ifadesini kullandı. Çavuşoğlu ise şöyle konuştu: Sizleri en yakın zamanda Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyacağız. Özellikle İstanbul’da birlikte balık yeme konusunda mutabakatınız vardı. Önümüzdeki süreçte yapılacak üçlü zirve konusunda hazırlıklar sürüyor. İkili ilişkilerimizin yanında bölgesel konulardaki iş birliğimizi güçlendirmek için birlikte çalışmamızın önemli olduğunu düşünüyoruz.
AKAR VE FİDAN BİR HAFTA SONRA YİNE RUSYA'DA
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile MİT Başkanı Hakan Fidan, Rusya’ya gitti. Heyet, Rusya Federasyonu Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile bir araya geldi. Görüşmede, bölgesel güvenlik, Suriye’deki durum ve ikili iş birliği konularının ele alındığı öğrenildi. Bakan Akar ve MİT Başkanı Fidan, 17 Ağustos’ta da Moskova’ya giderek, Rusya Savunma Bakanı Şoygu ve diğer yetkililerle bir araya gelmişti.
‘TAM KAPSAMLI İŞ BİRLİĞİNE HAZIRIZ’
Rusya Federal Askeri ve Teknik İşbirliği Dairesi Başkanı Dmitriy Şugayev, Türkiye’nin talep etmesi halinde tam kapsamlı askeri-teknik işbirliği yapmaya hazır olduklarını söyledi. Şugayev, “Türk tarafından Rus sistemlerine, hava komplekslerine yönelik bir talep gelirse, bunu gözden geçirmeye hazırız. S-400 füze savunma sistemlerine olumlu tepki verdiğimiz ve anlaşma imzaladığımız gibi, Türkiye ile tam kapsamlı askeri-teknik işbirliğine hazırız” dedi. Rus yetkili, Türkiye’nin Rus savaş uçakları almak için henüz bir talepte bulunmadığını da sözlerine ekledi.
WASHINGTON'DA S-400 SANCISI
Trump’ın “Yaptırımlardan taviz vermeyeceğiz” çıkışıyla bir yandan ipleri germeye devam eden ABD, Türkiye’nin Rusya’yla yakınlaşmasından rahatsızlık duyuyor. Daha önce Türkiye’nin Rusya’dan alacağı S-400 hava savunma sistemlerine ilişkin “NATO sistemine uygun değil” açıklamasıyla rahatsızlığını dile getiren Washington, Rus füzelerinin 2019’da Türkiye’ye teslim edileceğinin açıklanmasıyle birlikte konuyu yeniden masaya taşıdı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Rusya’nın 2019’da Türkiye’ye S-400 hava savunma füze sistemlerinin teslimatını başlatmayı planlamasından endişe duyduklarını belirtti. Günlük basın toplantısında gazetecilerin “Rusya 2019’da Türkiye’ye S-400 teslimatına başlayacak. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu üzerine Nauert “Eğer doğruysa bu bizim için endişe verici. Türkiye gibi bir NATO müttefikinin S-400 sistemini kullanması bizim politikamıza uygun değil” dedi. Nauert, “Partnerlerimiz veya müttefiklerimizden birinin S-400 almasına karşıyız” ifadesini de kullandı. Dışişleri Sözcüsü “S-400 alımı Türkiye’ye yönelik yaptırımları kışkırtır mı?” sorusuna da şu karşılığı verdi: Ülke ve şirketlere yönelik yaptırımları nelerin kışkırtabileceğini net bir şekilde anlatmıştık.
