Suriye’yi bombalayan bir İsrail savaş uçağının düşürülmesinin ardından bölgede yükselen tansiyon dünyayı da alarma geçirdi. Hatalı bir adımın savaşa neden olacağına dikkat çeken uzmanlar İran ve İsrail’in bilerek tırmandırdığı gerilimden nasıl döneceklerini de bilmediklerini belirtiyor.
İsrail’in Suriye’deki İran hedeflerine saldırı düzenlemesi ve bir F-16 uçağının bu saldırılar sırasında düşürülmesiyle tırmanan gerginlik söz konusu iki ülkenin Suriye’de işi ne kadar ileri götürebileceği sorusunu gündeme getirdi. Uzmanlar, İsrail’in, İran’ın Suriye’deki varlığıyla ilgili kırmızı çizgilerinden ödün vermeyeceğini ifade etse de bunun İran ile İsrail arasında bir savaşla sonuçlanmayacağı tezini savundu.
İki ülke arasındaki gerilimin geçmişi birkaç ay öncesine dayanıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçen aylarda İran’ın Suriye’deki varlığına karşı uyarıda bulunmuş ancak İran tarafı buna pek kulak asmamıştı. Netanyahu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yanı sıra ABD ve Avrupalı yetkililerle gerçekleştirdiği görüşmelerde de bu sorunu gündeme getirmiş ancak ne Suriye ne İran ne de Rusya bu konuya ihtimam göstermişti. İsrailli siyasi analist Avi Issacharoff, İran’ın Suriye’de çok büyük bir askeri varlığı olduğuna dikkat çekiyor.
İsrail uçağının düşürülmesinin 1980’lerden bu yana görülmeyen yeni ve olağan dışı bir durum olduğunun altını çizen Issacharoff “Yine de her halükarda bu uçak İsrail sınırları içinde düşürüldü ve pilotlar da alıkonulmadı. Sanıyorum İsrail için Suriye ve İran hedeflerini bombalamak yeterli bir cevaptı. Ama asıl sorulması gereken soru, İsrail ile İran’ın işi nereye vardırmaya çalıştıklarıdır” diye konuştu. Netanyahu’nun izlediği politikanın, iktidarda kalma politikası olduğunu söyleyen Issacharoff, İsrail’in İran’la savaşa girmesi durumunda bu politikanın ona bir fayda sağlamayacağını, kaybedilecek bir savaşın Netanyahu’nun popülaritesinde büyük bir düşüşe neden olacağını ve onun da bunu istemediğini belirtti. Issacharoff, gerilimin tırmandırılmasında taraflardan hiçbirinin çıkarı olmadığını dile getirdi.
İsrail konusunda uzman Antoine Shalhat da yaşananlara atıfta bulunarak bu zamana kadar ortamın hiç bu kadar gerilmediğini belirtti ve sözlerini “Ancak görünen o ki, ne İran cayıyor ne de İsrail, İran’ın Suriye’deki varlığıyla ilgili dillendirdiği kırmızı çizgilerden taviz veriyor” şeklinde sürdürdü. Yaşanan son gelişmenin gerilimi ne derece tırmandıracağı ile ilgili Shalhat “Milyon dolarlık soru bu, ama kimse bu sorunun cevabını bilmiyor. Taraflar savaş istemese de en ufak bir olay ortalığı karıştırabilir” yorumunu yaptı. Shalhat şöyle devam etti: “Bu çok tehlikeli boyutlara varabilir ancak bu her iki tarafın da karşılıklı mücadeleye girmeyi istediği anlamına gelmiyor. Bunu da Netanyahu’nun Rusya’dan Suriye’ye müdahale etmesini istemesinden anlıyoruz. İşlerin nasıl gelişeceği, sahadaki gidişatla bağlantılı ama anlaşılan o ki taraflar ağaca çıktı ve nasıl ineceklerini bilmiyorlar.”
‘DEMİR KUBBE’YE EK GELİYOR
İsrail ordusu, İsrail-Suriye sınırında yaşanan gerginliğin ardından kuzey sınırındaki ‘Demir Kubbe’ olarak adlandırılan hava savunma sistemini güçlendirme kararı aldı. İsrail’in ‘Reshet 14’ kanalında yer alan habere göre, kuzey sınırında yaşanan gelişmeler nedeniyle İsrail ordusu, bölgede hava savunma sistemini güçlendirme kararı verdiği bildirildi.
NETANYAHU ZAFER HAVASINDA
İsrail savaş uçağının Suriye tarafından düşürülmesiyle tırmanan gerilim sürüyor. Suriye’deki İran ve rejim hedeflerini vuran İsrail’den yeni açıklama geldi. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu “İran ve Suriye güçlerine ağır darbe indirdik” dedi. İsrail Bakanlar Kurulu, İran’a karşı atılacak adımları görüşmek üzere toplandı. Netanyahu toplantı sonrasında yaptığı açıklamada “Dün İran ve Suriye güçlerine ağır darbe indirdik” dedi. Netanyahu sözlerini “Bize yönelik her türlü saldırı girişimine karşılık vereceğiz. İzlediğimiz siyaset buydu, öyle de kalacak” şeklinde sürdürdü.
ABD’DEN TEL AVİV’E DESTEK TAHRAN’A UYARI
ABD yönetimi, İran ve Suriye’ye karşı İsrail’in kendini savunma hakkını desteklerken İran’ı bölgede ‘provokatif’ eylemler gerçekleştirmekle suçladı. Beyaz Saray Basın Sözcülüğü’nden yapılan yazılı açıklamada, ABD yönetiminin İsrail’e destek verdiği belirtildi. Açıklamada “İsrail, ABD’nin sadık müttefikidir, biz İsrail’in İran destekli Suriye’ye ve Suriye’nin güneyindeki milislere karşı kendini savunma hakkını destekliyoruz. İran ile müttefiklerini, provokatif eylemlerine son vermeye ve bölgesel barış yolunda çalışmaya çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.
