Herkes seçime kilitlenmiş durumda: Cumhur İttifakı mı kazanacak; yoksa Millet İttifakı mı? Ya da başka bir ittifak ve/veya lider mi?
Kimin kazanacağını son seçimde göreceğiz. Hatta bu son seçim Türkiye’de oy vererek iktidar değiştirme seçeneğimizin de ‘son seçimi’ olabilir.
Örnek mi: Venezuela...(Dikkat edin 2015 yılından beri Arjantin yanında özellikle nihai varacağımız yer olarak Venezuela örneğini veriyorum)
Ama bugün meselemiz bu değil.
Kim kazanacaktan ziyade kimin kaybedeceğini analiz edeceğiz.
Kazanacakları 15 Mayıs günü görebiliriz ama kaybedecekler şimdiden belli. Herkes aynaya bakar ise kaybedeceklerin kimler olduğunu görebilir.
Aslında 14 Mayıs seçimleri ne kadar kaybedeceğimize karar vermeyi oylayacağız: Az mı kaybedeceğiz yoksa çok mu kaybedeceğiz? Buna karar vereceğiz; bunu oylayacağız.
***
Şu anda bir tane soğanın 7,5 lira; 100 gr kıymanın 30 lira vs olduğu yazılıp çiziliyor. Efendim fiyatlar almış başını gitmiş diyorlar...
Kesin olarak söyleyebilirim: Seçimden sonra bu fiyatları da mumla ararsınız...
Ama dedim ya bu fiyat seviyesinin ne olacağına biz karar vereceğiz? İşte oylarımız bunu belirleyecek.
Seçimden sonra bizi neler bekliyor?
Bir kere kesin olarak belli ki Kuranı Kerim’deki Nass... ortadan kalkacak. Yani bunu kullanan iktidarın seçilse bile Nass’ı sürdürmesine imkan yok. Ha, sizlerin de bugün seccadeye gösterdiğiniz kutsiyet ve ilgiye rağmen o gün ayet olan Nass söz konusu olduğunda umurunuzda olmayacak.
Bunu biraz daha açalım: Geçen yıl büyüme (reel) %5,6 olurken üretim %3,3 ila çok ama çok geride kaldı.
Üretmeden nasıl büyüdük: Tabii kredili tüketimle büyüdük.
Bunun sonucu olarak 43 milyar dolar olan dış ticaret açığımız 117 milyar dolara, 8 milyar dolar olan cari açığımız da 52 milyar dolara fırladı. Kısaca bunun izahı şudur: Deli gibi dolara ihtiyacımız var.
Seçim sonrası hem dolara olan ihtiyaç azaltılmak hem de dolar ödemek için yeni kapılar aramak durumundayız. Bunun tek anlamı var: Faizler artırılacak ve kemerler sıkılacak.
Ya da şöyle söyleyelim: Bu tüketim seviyesini taşıyamayız ve kesinlikle tüketimi kısmak zorundayız.
Bunun ana yolu da faiz artırımında.
Ama burada bir başka nokta daha var. Mevcut yönetim güven kaybı ve kapalı tavrı ile adeta uluslararası piyasadan yeni döviz bulamıyor. Sadece ikili ilişkilerle ama karşılığı ne olduğunu bilmediğimiz paralar geldi (Putin, BAE ve S Arabistan...). Hatta daha acısı şu ki seçim sonrası ödenmek üzere yeni veresiye defterlerimiz de açıldı.
Hepsi seçim sonrası...
***
Seçim oldu ve iktidar değişmedi... O geceden başlamak üzere dolar ne olur? İşte en büyük muamma burası.
Formülü vereyim mi?
İktidar değişirse dolar pek değişmez ama iktidar değişmezse dolar çok değişir... Formül bu kadar basit.
Bu döviz formülüne bir de faiz formülü yazalım mı?
İktidar değişirse faiz az artsa da etkisi çok olur ama iktidar değişmezse faiz çok artsa da etkisi az olur.
***
Formüller ne diyor?
Tercih elinizde.
İktidar değişmezse hem döviz hem de faizde ciddi artış olasılığı yüksek... Ama maalesef bu yükselişlerin istenen etkileri de düşük olacaktır. İktidar değişirse güven unsuru yerine geleceğinden sadece faiz yükselişi olası ama olumsuz etkisi ise çok daha sınırlı kalacaktır.
Kısaca iktidar değişirse yumuşak geçiş yaşayabiliriz. Ama iktidar değişmez ise çok sert geçişler yaşarız.
Diyelim ki iktidar yerel seçimleri düşündü ve Nass.. görünümlü politikasına devam etti... Edemez ve de devamı ülke iflası gibi çok daha vahim sorunlara gebe olur.
O nedenle aslında nasıl bir gelecek yaşayacağımız bizim elimizde.
Seçimden sonra tek kaybedenin biz olacağımız belli ama bu oranı nasıl sağlarız işte aslında onu oylayacağız.
Yoksulluk fakirlik kalıcı olarak sürsün ve artışa geçsin mi istiyoruz yoksa biraz nefes almaya ihtiyacımız var deyip sonrasında da kendimize mi geleceğiz?
Hepsine bizler karar vereceğiz ve hepsini 15 Mayıs’ta göreceğiz.
