Koroner arter hastalığının (KAH) tedavisi büyük oranda hastalığın hangi aşamada olduğu ve kalp damarlarındaki hastalığın yaygınlığına göre belirleniyor. Hastalığın durumunu anjiyografi yöntemiyle belirleniyor. Üç ana tedavi seçeneği var; ilaç tedavisi, balon anjiyoplasti ve stent işlemleri, koroner bypass ameliyatı. Ayrıntıları ise şöyle:

İlaç tedavisi: Koroner arter hastalığı olan fakat anjiyografide durumu bir stent işlemi veya ameliyat gerektirmeyen hastalara uygulanıyor. İlaç tedavisiyle öncelikle sıkıntı yaratan ve koroner arter hastalığına neden olan risk faktörlerinin tedavisi amaçlanıyor.

* Tansiyon ilaçları: Yüksek tansiyonu düşürmek ve kalbin üzerindeki iş yükünü hafifletmek için kullanılır.

* Kolesterol düşürücü ilaçlar: KAH için bir risk faktörü sayılan bozuk kolesterol dengesinin tedavisi için tercih ediliyor.

* Şeker ilaçları: KAH’ın en önemli risk faktörlerinden olan şeker hastalığının kontrol altına alınması yaşamsal öneme sahip.

* Damar genişletici ilaçlar : KAH nedeniyle daralmış damarları genişleterek kan akımını artırmaya yönelik.

* Kan sulandırıcı ilaçlar: KAH nedeniyle daralmış damarlarda pıhtı oluşumu sonucu tıkanmayı önlemek için kullanılır.

İlaç tedavisiyle hastaların şikayetlerinde ve kalp krizi geçirme riskinde azalma sağlanır ancak hastaların yaşam tarzında önemli değişiklikler yapmaları şarttır.

Balon anjiyoplasti/stent tedavisi: Bu işlem kalbi besleyen bir veya iki koroner damarda belirgin ve yerel darlık olduğu durumlarda uygulanır. İşlemde hastanın kasık veya el bileği damarından içeri balonlu bir kateter sokularak kalbi besleyen koroner damarlara girilir. Koroner damarın daralmış bölgesinde kateterin balonu şişirilerek darlık bölgesi genişletilir, sonra da aynı bölgeye geniş ve açık kalması için ‘tel kafes’ şeklinde bir stent yerleştirilir. Bu işlemin iki ajantajı var; nispeten düşük riskli ve başarı oranı yüksek bir işlem; aynı gün veya ertesi gün eve çıkmak, bir hafta içinde de normal yaşantıya dönülmesini sağlar. Dezavantajları ise şunlar: Uzun süre tehlikeli kan sulandırıcı ilaçlar kullanma gereği. Kısa veya uzun vadede stentli damarın tıkanma ihtimali.

Koroner bypass ameliyatı: Koroner bypass ameliyatı çoğunlukla bir ‘açık kalp ameliyatı’, yani kalbin durdurularak ‘kalp-akciğer makinesi’ne bağlandığı bir ameliyattır. Daralmış veya tıkalı olan damarların sayısına göre bacaktan alınan ‘safen ven’ damarı ve göğüs kafesinden indirilen ‘internal mammary arter’ kullanılarak bypass yapılır. Bypass, birçok kişinin sandığı gibi ‘damar değiştirme’ ameliyatı değildir. Hasta damar kalp üzerindeki yerinde durur, damarın hasta bölgesinin üzerinden bypass damarıyla köprü yapılarak darlık ötesine kan akımı sağlanır. Ameliyat başarılı olduğunda kalbin kanla beslenme sorunu büyük oranda gideriliyor. Hasta sonrasında kendine iyi baktığı takdirde uzun yıllar tamamen normal bir yaşantı sürdürebiliyor. Ancak dezavantajları da var; hastanın yaşına ve durumuna göre yüzde 1-5 arasında ölüm riski, 5-10 gün hastanede yatış süresi, bir-iki ay süren nekahat süresi.

BİR OPSİYON DAHA

Enhanced External Counter Pulsation (EECP) son yıllarda koroner arter hastalığı tedavisinde tedavi opsiyonu olarak giderek önem kazanıyor. EECP hastanın kalp atımlarıyla uyumlu çalışan özel bir ‘bilgisayar kontrollü’ cihaz vasıtasıyla hastanın kalbine kanın geri dönüşünü artıran ve böylece koroner damarlar ve kalbin daha iyi beslenmesini sağlayan bir yöntem. ‘Kansız veya Doğal Bypass’ olarak da anılan bu tedavi 30-40 kez bir saatlik seanslar şeklinde uygulanır ve hastaların sıkıntılarında dramatik iyileşmeler sağlanır. EECP’den kimler yararlanıyor?

* Koroner bypass ameliyatı olması değişik nedenlerden dolayı sakıncalı olanlar.

* Stent veya koroner bypass’tan fayda görememişler.

* Stent veya koroner bypass olmuş fakat stent veya bypassları tıkanmış hastalar.

* Kalp yetmezliği bulunanlar.

*Ameliyat olmak istemeyenler.

GÜNÜN SÜPER GIDASI: CEVİZ

Kalp hastalıklarına karşı koruduğunu bildiğimiz onlarca gıda arasında bir sıralama yapmak gerekse şahsen ilk sıraya cevizi koyardım. Son yıllarda kuruyemişler üzerine yapılan bilimsel çalışmalar başta ceviz olmak üzere, badem, Antep fıstığı ve fındığın faydalarını belgeliyor.

Akdeniz diyetinin kalp hastalıklarından korunma üzerine etkisinin araştırıldığı “PREDİMED” çalışmasının sonuçları günde sadece 30-50 gram ceviz yemenin her türlü nedenden ölme riskini yüzde 50 gibi önemli bir oranda azalttığını gösteriyor. 2012 yılında Yale Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma günde sadece 56 gram ceviz yenmesinin damarlarımızın genişleme kapasitesini (Endothelial FMD) önemli oranda artırdığını göstermiştir. Günde 4-5 ceviz içi yemekte sonsuz faydası var. Düzenli ceviz tüketimi sayesinde kan kolesterol düzeyinde yüzde 10’luk bir azalmaya neden oluyor. İyi kolesterol (HDL) düzeyini artırıyor. Sağlıklı doymamış yağlar ve omega 3 yağ, kalp ve bağırsak sağlığı için önemli posa kaynağıdır. Belki de en önemlisi damarlarımızın genişleme kapasitesini artırıyor.