‘Griple çarpan etkisi’ riskinin kapıda olması yeniden pik yapan virüse karşı önlemler için son virajda bulunduğumuzu gösteriyor. Ancak devlet, salgın zincirini kıracak adımlar atmak yerine vatandaşın tutumundan şikayet etmeye devam ediyor. İstanbul Valisi’nin 'Allah rızası için sokağa çıkmayın' çağrısı ile Ankara Valisi’nin 'Vaka sayısında birincilik başkente yakışmadı' sözleri problemli yaklaşımın değişmediğini gösterdi
Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’ın “30 Temmuz’da 10 binlerde olan aktif vaka 1 Eylül’de 19 binlere çıktı” sözleri tehlikeyi ortaya koydu. Ancak kapsamlı önlem yerine ‘taksit taksit’ adım atılması ve sorumluluğun sokağa bırakılması eleştirilere neden oldu. TTB “Merkezi otorite sorumluluğunu uyarı ve tedavi ile sınırladı. Artışta vatandaşın suçlu ilan edilmesi sorunlu bir yaklaşım” uyarısı yaptı.
BİRİNCİ PİKTEKİ HATALAR TEKRARLANMASIN
Toraks Derneği’nden Prof. Dr. Oya İtil de vatandaşın sorumlu tutulamayacağını vurguladı. Birinci pikteki hataların tekrarlanmaması gerektiği belirtildi. Ancak teşvikli tatil ve önlemsiz normalleşmeyle pike zemin hazırlanmasına rağmen tedbir hâlâ vatandaştan bekleniyor. Vaka artışlarından sonra İstanbul Valisi temaslılar için “Allah rızası için dışarı çıkmayın” çağrısı yaptı. Ankara Valisi “Birincilik başkente yakışmadı” dedi
KRİTİK 6 BAŞLIKTA HALA KAPSAMLI ADIM YOK
1- Kademeli mesai ve şehirlerarası seyahatte sıkı kontrol uygulanmadı.
2- Uyarılara rağmen yayılımı artıran ‘süper bulaştırıcılar’ taranmadı.
3- Veriler kamuoyu ile eksiksiz ve şeffaf bir biçimde paylaşılmadı.
4- Okulda eğitimde belirsizlik giderilemedi. Önlemler ortaya konmadı.
5- Bazı olumlu adımlara rağmen sağlıkçıların mağduriyeti giderilemedi.
6- Tedbirler parça parça alındı, zinciri kıracak etkili önlemler uygulanmadı.
81 İLDE VALİLİ, KAYMAKAMLI KOVİD DENETİMİ
Ülke genelinde bugün valiler, kaymakamlar, belediye başkanlarının da katılımıyla oluşturulan ekipler yaşamın tüm alanlarını kapsayacak şekilde denetimler gerçekleştirecek.
VALİLER-MUHTARLAR HABERLİ DENETİMDE
İçişleri Bakanlığı, valiliklere “Kovid-19 Tedbirleri Kapsamında 4 Eylül Denetimi” başlıklı genelge gönderdi. Bugün ülke genelinde vali, kaymakam, belediye başkanı, muhtar ve kolluk birimlerinin katılımıyla tedbirler denetlenecek. Halk sağlığı açısından risk ve süreklilik oluşturan ya da kurallara aykırı davranışlarda ısrar edenlere ceza verilecek.
Korona tablosu, grip endişesi kapıdayken kritik eşik boyutunu aştı. Verilerin gerçek olup olmadığı yüksek sesle tartışılmaya başlandı. Cılız tedbirler ve bireysel ikazdan öteye geçilmeyen mücadele topluma bırakıldı, sorumluluk vatandaşa atıldı. Uzmanların aylardır gündeme getirdiği kritik adımların hayata geçirilmemesi 83 milyonu bu noktaya getirdi.
Koronavirüsle mücadele, 1 Haziran’da başlayan normalleşme döneminin ardından olumsuz yönde seyretti. Vaka sayıları, yaz boyunca kritik eşikte bulunurken, sonbahar endişesiyle birlikte havalar henüz soğumadan tablo alarm verdi. 2 Eylül’de 1596 kişide Kovid-19 tespit edildi. 24 saatte 45 hasta vefat etti, 947 kişi iyileşti.
Ağır hasta sayısı ise bin 17, hastalarda zatürre oranı da yüzde 7.6 oldu. Vaka sayılarının artması, kontrolsüz normalleşme sürecinin sonucu olarak gösterildi ancak sorumlu tutulan vatandaşlar devlet teşvikli kredilerle tatile gitti. Mart-Nisan arasında sıkı tedbirler uygulanmıştı fakat normalleşme sonrası tablodaki her olumsuz ivmede fatura topluma kesildi, tedbirlere uyumun istenilen düzeyde olmadığı belirtildi. Yeni önlemlerin alınmasındaki inisiyatif yerel yönetimlere bırakıldı, burada da alınan kararlar kağıt üzerinde kaldı. Düğün, nişan, taziye gibi etkinlerle ilgili belirlenen kurallara uyulmaması ve denetim eksikliği vaka sayılarını patlattı. Hassas süreçte beş aydan uzun süredir pandemiyle mücadele eden sağlık çalışanları da görevlerinden ayrılmaya başladı. Yaklaşık 30 bin sağlıkçının virüse yakalandığı süreçte son günlerde çok sayıda hekim vefat etti. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası 1 Haziran’dan sonra 500 sağlıkçının istifa, emeklilik ve ücretsiz izin haklarıyla görevlerinden çekilmeyi tercih ettiğini duyurdu. Sağlık personellerinin taleplerinin yeteri kadar yerine getirilmediği, risk grubundaki kahramanlara düzenli olarak test yapılmadığı kaydedildi.
Kalıcı ve etkin önlemlerin devreye sokulamadığı süreçte, Kovid’le mücadele yöneticilerin bireysel ikazlarından öteye geçemedi. Açıklanan verilere dair soru işaretleri de arttı. Tabip odalarının ardından büyükşehir belediye başkanlarının da tablodaki rakamların gerçeği yansıtmadığına dair açıklamaları şeffaflık sorununu bir kez gündeme getirdi. Karar almada inisiyatifin verildiği İl Pandemi Kurullarında, İl Tabip Odaları yetkililerinin bulunmaması tepki çekti. Bu süreçte Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, çağrıların ardından Türk Tabipleri Birliği heyeti aile görüşeceği belirtildi. TTB Başkanı Sinan Adıyaman, Koca ile salgını ve hekimler ile sağlık çalışanlarının sorunlarını konuşmak üzere bir araya geleceklerini açıkladı.
AYLARDIR ATILMAYAN HAYATİ ADIMLAR
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, normalleşme sonrası sık sık şu önerilerde bulunmuştu:
Taziye ve düğünlere sayı sınırı konulmalı.
Şehirler arası seyahatlerde kontrol artırılmalı.
İmzalı taahhüt alınmalı.
Tarama testi ile vakalar yakalanmıyor.
Şu anda 200 bin aktif vaka var.
En azından sağlıkçılar, garsonlar ve hizmetliler taranmalı.
Maske takmayanlar grubu çeşitli yollarla uyarılmalı.
OKULA TARiH DEĞiL KRİTER GEREK
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, belirsizliğin sürdüğü okulların açılması konusunda ise şunları söylemişti: “Okulların açılmasının belli bir tarihe ertelenmesi, ertelendiği tarihte bu tartışmaları yeniden başlatacaktır. Bunun yerine, bir hedef kriter belirlenip (örneğin test sayısının %1’in altında olması veya günlük vaka sayısının 500’ün altında olması) ‘bu sağlandığında açılacaktır’ kararı daha uygun olacak. ‘Okulları açalım, hangi durumda kapatırız bakarız’ şeklinde bir yaklaşım güven vermeyecektir.”
‘YENİ VUHAN ANKARA’
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ‘’Şu an Türkiye’de vaka sayısının en fazla olduğu il Ankara. İstanbul’u iki kat oranında geçmiş durumda’’ ifadelerini kullandı. Koca’nın daha önce virüsün çıkış noktası olan Vuhan’a benzettiği İstanbul’un Türkiye genelindeki vakaların yüzde 47’sine sahip olduğu biliniyordu. Başkent’te kısa süre içinde yaşanan artışın nedenleri merak konusu olurken, Hacettepe Üniversitesi’nden iç hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran “Ankara Vuhan oldu” yorumunu yaptı. Cankurtaran, paylaşımında şunları yazdı: “Ankara Vuhan oldu. 10-14 gün sokağa çıkma yasağı gelmeli. Ankara sağlık kapasitesi aşabilir. Artık hasta yatıracak yoğun bakım zorlaşıyor. Kapalı her hastane açılmalı. Özel yoğun bakımlar pandemi için açılmalı. Halkın inisiyatifine bırakmak yanlış. Aman dikkat Ankara. Virüs aramızda. 60 yaş üstü kişiler ve onların yakınları daha da dikkat etmeli. Atlatacağız bu zor günleri. Maksimum dikkat, özen lütfen. Her yaş dikkat etmeli.”
VALİLERDEN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMALAR
‘BİRİNCİLİK BAŞKENT’E YAKIŞMADI’
Ankara Valisi Vasip Şahin “Koronavirüs salgınında birincilik Ankara’ya yakışmadı, yakışmıyor” dedi. Şahin, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Bunu değiştirmek, sabırla, dikkatle ve gayretle tedbirlere hep birlikte riayetimizle mümkün. Maalesef henüz başka bir yol, başka bir çare yok” ifadelerini kullandı.
‘ALLAH RIZASI İÇİN DIŞARI ÇIKMAYIN NE SÖYLEYEBİLİRİM BAŞKA’
İstanbul Valisi Ali Yerlikaya Kovid-19 temaslı vatandaşlara çağrı yaptı. Yerlikaya “Sizden bir şey istiyorum bu şehrin valisi olarak; Allah rızası için dışarı çıkmayın. Ne söyleyebilirim başka? İdari işlem yapmaktan haya ediyoruz. Pozitif olduğunu bilen kardeşimiz kendi sağlığını düşünmüyorsa bundan büyük bir kul hakkı nasıl olabilir? Şehirle nasıl helalleşeceksin?” dedi.
