Ege’de 72 saatlik yüksek tansiyon... Türkiye’nin, kıyılarına yüzme mesafesindeki Meis’te sismik araştırma için Navtex ilan etmesini gerilime çeviren Atina, orduyu alarma geçirdi. Meselenin ‘AB egemenliği’ boyutuna taşınıp yaptırım istenmesine Ankara sert cevap verdi. Donanmalar burun buruna gelince ‘kırmızı telefon hattı’ devreye girdi. Merkel’in, Miçotakis ve Erdoğan görüşmesiyle tansiyon kontrol edilebilir seviyeye çekildi.
Akdeniz’de keşfedilen zengin doğalgaz yatakları bölgede zaten yıllardır mevcut olan kıta sahanlığı tartışmalarını askeri çatışma boyutuna taşıyor.
Türkiye’nin salı günü Doğu Akdeniz’de Meis ve Rodos adası çevresinde “Navtex” (denizde haberleşme duyurusu) ilan etmesinin ardından Yunanistan gerilimi askeri boyuta taşıdı. Navtex ilanıyla söz konusu bölgede, 21 Haziran-2 Ağustos arasında Oruç Reis Araştırma Gemisi, Ataman Tedarik Gemisi ve Cengizhan Taşıma gemisinin faaliyet yürüteceği belirtilmişti. Yunanistan bunun ardından Türkiye’nin ilan ettiği araştırma sahasının kısmen kendi kıta sahasına girdiği ve egemenlik haklarını ihlal ettiği iddiasıyla donanmasını alarma geçirdi. Yunan donanmasından bir kaynak, “hazırlık seviyesini yükselten” Yunan donanmasının, gemileri Güney ve Güneydoğu Ege’ye gönderdiğini ve birimlerin “her türlü faaliyete karşılık vermeye hazır olduğunu” ifade etti. Buna karşılık Aksaz Deniz Üssü’nden Türk Deniz Kuvvetleri’ne ait 20 civarında savaş gemisi, bölgeye hareket ederken, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait F-16’lar ile Yunan savaş uçakları Meis Adası çevresinde uçuş yaptı. Gerginliğin sıcak çatışmaya dönme ihtimali üzerine Alman medyasına göre Almanya Başbakanı Angela Merkel devreye girdi.
Bild gazetesinin haberine göre, Merkel iki ülkenin donanmalarına ait gemilerin Meis Adası açıklarında karşı karşıya gelmelerine kısa bir süre kala Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis’i arayarak iki ülke arasında arabulucuk yaptı. Alman hükümet sözcü vekili Ulrike Demmer de Merkel ile Erdoğan’ın telefonda görüştüğünü teyit etti. Ankara ile Atina ise pozisyonlarından geri adım atmıyor. Önceki gün bir açıklama yapan Türk Dışişleri Bakanlığı, “Oruç Reis gemimizin araştırma yapacağı deniz alanı, ülkemizin Birleşmiş Milletler’e bildirdiği kıta sahanlığı sınırları ve 2012 yılında hükümetimizce TPAO’ya verilen ruhsat sahaları içindedir” açıklamasını yaparken, “Yunanistan’ın bu maksimalist kıta sahanlığı iddiası uluslararası hukuka, içtihata ve mahkeme kararlarına aykırıdır” ifadesini kullandı. Daha önce Kıbrıs Rum kesimi ile Türkiye arasında yine egemenlik iddialarının kesiştiği bölgede Ankara’nın yürüttüğü doğalgaz arama çalışmaları nedeniyle gerilim yaşanmıştı. Denizde petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına hazırlık olarak deniz tabanının sismik incelemesinin yapılması gerekiyor.
FRANSA’DAN YAPTIRIM TEHDİDİ
Libya konusundaki açıklamalarıyla Ankara’nın tepkisini çeken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye ile Yunanistan arasında Ege’de yaşanan son gerilimde de devrede. Macron, dün Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiades ile Paris’te görüştü. Yunanistan ile Rum kesiminin deniz sahalarındaki ihlallere karşı Brüksel’in yaptırım uygulamasını istediğini söyleyen Macron, “Doğu Akdeniz Kıbrıs ve Fransa için hayati önem taşıyor. Türkiye ile Rusya’nın kendilerini giderek daha fazla ortaya koyduğu ve AB’nin pek az şey yaptığı bir güç mücadelesi söz konusu. Türkiye’nin egemenliklerini ihlali karşısında Kıbrıs ve Yunanistan’ın tamamen arkasındayız. AB üyelerinin deniz alanlarının ihlal edilmesi ve tehdit altında olması kabul edilemez. Bunları yapanların cezalandırılmaları gerekir” diye konuştu. Fransa Cumhurbaşkanı, “Doğu Akdeniz’deki güvenliğimizi başka aktörle bırakmak ciddi bir hata olur. Bu, Avrupa için bir seçenek değildir ve Fransa buna izin vermeyecektir” dedi.
‘MACRON YİNE YANLIŞ YERDE’
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un açıklamalarına AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik tepki gösterdi. Çelik açıklamasında, “Türkiye’ye karşı kullanılan bu dil bir panik dilidir. Macron el attığı her konuyu hukuk dışı bir mecraya sürüklüyor. Macron, Rumlar’ın haksız ve hukuksuz faaliyetlerini desteklemek için yine yanlış yerde duruyor. Libya’da yaptığı yanlışı Doğu Akdeniz’de de yapıyor. Yakın zamanda Türk savaş gemisinin Fransız gemisini taciz ettiğini söyledi, o iddiası da çürütüldü. Cumhurbaşkanımız defalarca Suriye, Libya, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz meselelerinde Macron’a işin doğrusunu anlattı. Her seferinde Cumhurbaskanımızın dediğinin doğru, Macron’un dediğinin yanlış olduğu ispatlandı. Türkiye’ye karşı yaptırım çağrısında bulunan Macron, Libya’daki toplu mezarların arkasındaki suçluların en büyük destekçisi. Macron, Türkiye ile uğraşmak yerine Fransa’nın rotasını düzeltmelidir” ifadelerini kullandı.
