Vaka sayısının 100 gün sonra 1500’ü aşması sonbaharda beklenen ‘yeni pik’ öncesi tedirginliği artırdı. Ancak düğün ve taziyelerin ‘hız kesmeden’ devam ettiği süreçte bir de seyircili futbola dönüş kararı alındı. Virüsün yayılmasında en büyük neden olan bu etkinliklerin sürmesi halinde 83 milyonun yeniden eve döneceği değerlendirmeleri yapıldı.
Tatil beldelerinde yaşanan teşvikli rehavet, Anadolu’dan büyükşehirlere dönüşlerin başlamasıyla tabloya yansıdı. ‘Kovid eğrisi’ tırmanışını sürdürürken bakanlığın açıkladığı vaka sayıları bin 500 eşiğini aştı. Bulaşı artıran düğünlere ilişkin alınan kararlara da yenileri eklendi. 14 ilin ardından İzmir’de de düğünlere 2.5 saat sınırı geldi, sokak düğünü yasaklandı. Niğde’de de benzer adım atıldı.
"SALGIN KONTROLDEN ÇIKTI"
Enfeksiyon Hastalık Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, futbola ilişkin alınan karara tepki gösterdi. “Üçte bir seyircili diye bir şey olmaz” dedi. Yeni hasta sayısının on gündür iyileşen hasta sayısının üzerinde seyrettiğine dikkat çeken Ceyhan, salgının kontrolden çıktığını söyledi. Öte yandan pandemide alınan ilk tedbirlerden olan kamuda esnek çalışma modeli Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile uzatıldı.
Tehlikeye rağmen devam eden düğün, nişan ve cenazeler korona vakalarının 1500’ü geçmesine neden oldu. Tedbir, karantina ve cezalar da caydırıcı olmayınca İçişleri Bakanlığı 15 ilde toplu orgtanizasyonlara kısıtlama getirdi. Ancak bu kez de ekimde maçların seyircili oynatılacağı açıklanınca “Oluşacak hareketlilik bir kez daha bizi eve kapatır” tepkisini doğurdu. Uzmanlar da “Sosyal hareketlilik sürerse sonbaharda 1 Haziran öncesi yasakları geri gelebilir” uyarısı yaptı.
Normalleşme ile birlikte yükselişe geçen korona vakaları düğün, nişan, kına, cenazelerin ve teşfikli tatillerin de etkisiyle haftalardan beri sürdürdüğü yükselişini 1500’ün üstündeki vakalarla perçinledi.
Yasaklar, cezalar ve uyarılar da caydırıcı olmayınca içişleri bakanlığı 14 ilde bu toplu organizasyonlara kısıtlama getirdi. Ardından bu illerin arasına İzmir de eklendi. 81 İl Valiliğine Kovid-19 tedbirleri konulu genelge gönderen İçişleri Bakanlığı 26 Ağustos’tan itibaren Adana, Ağrı, Ankara, Bursa, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya,Mardin, Şanlıurfa, İzmir, Van ve Yozgat’ta sünnet düğünü, kına gecesi, nişan vb. etkinliklere müsaade edilmeyeceğini belirtti. Bu illerde yapılacak olan düğün ve nikahlar ise en fazla 1 saat içerisinde tamamlanacak. Düğün salonlarında dans/oyuna izin verilmeyecek, sandalye/koltuk düzeni dans/oyun pisti/alanlarını kapatacak şekilde oluşturulacak. Gelin ile damadın birinci ve ikinci derece yakını olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile 15 yaş altı çocukların düğünlere ve nikah merasimlerine katılması yasaklanacak. Ülke genelinde kamu kurum ve kuruluşlarında yemekhane hizmeti ve paketli su servisi hariç her türlü yiyecek içecek ikramı geçici süreyle durdurulacak. Ancak bu tedbirlerin Türkiye geneli uygulanmaması durumunda vakalardaki artışın süreceği ortadaykan düğün, nişan, sünnet ve kınaların yapıldığı salonların aldığı tedbirler yüzeysel kaldı. Ayrıca başta vakaların günlük 5 bin olduğu Rusya ile doğur Avrupa gibi ülkelerden günde tatil için binlerce turistin de gelmesi tehlikenin sadece yurt için den değil yurtdışından gelen hareketliliğe de dayandığını gösteriyor.
DENETİMİ İMKANSIZ OLUR
Zira ekim ayında futbol maçlarının tekrar seyircili oynatılmaya başlanacağının açıklanması oluşacak toplumsal hareketliliğin Türkiye geneli yeni yasaklara neden olacağı yorumlarına neden oldu. Uzmanlarda bu konuda uyararak vaka artışları bu şekilde artmaya devam ederse 1 Haziran öncesi uygulanan başta sokağa çıkma kısıtlaması olmak üzere yasakların geri geleceğini söylüyor. Okulların da başlamasıyla saece 18 milyon öğrencinin hareket etmeye başlayacağını vurgulayan uzmanlar velilerin de dahil edilmesiyle oluşacak hareketliliğin denetlenemeyeceğini vurguladı. Hali hazırda bulaşma kat sayısı 2,3 dolayında iken bu toploda oluşacak bulaşma hızını kontrol etmek imkansızlaşacak.
KARANTİNA DA EVDE TUTAMADI
Öte yandan artan vakalarla birlikte karantina haberleri de artmaya başladı. Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, şehirde 1345 evin karantinada olduğunu açıkladı. Karantina altındaki evlerdeki 35 kişinin tedbirlere aykırı davrandığını söyleyen Yavuz, vatandaşları duyarlı olmaya davet etti. Ayrıca kentte pozitif tanısı koyulan ya da temaslı olduğu için karantinada kalması gereken 190 kişi, karantina kuralını ihlal ederken yakalandı. Bu arada vaka sayısının arttığı Baybart’ta ise pozitif vakaların belirlendiği ikametler sokak veya mahallelriyle birlikte değilde sadece hane olarak karantinaya alınarak şeritle kapatıldı. Tedbirler konusunda gerekli hatırlatmaları yapan polisler, çekilen şeridin koparılmamasını, evden çıkılmamasını, ihtiyaç halinde de vatandaşın ihtiyacının yine polisler tarafından karşılanabileceğini söyledi. Korona test sonucu pozitif çıkan bir kişi ise sadece kendisine test yapıldığını, evde yaşayan diğer insanlara test yapılmadığını söyledi.
OYNAMAYAN KORONA OLSUN
Bursa’nın İnegöl ilçesinde bir düğünde piyanistin “Hadi herkes piste. Oynamayan korona olsun inşallah” demesi üzerine çok sayıda kişi çıkıp halay çekti. İlçe Emniyet Müdürlüğü ekipleri, geçen hafta sonu Kemalpaşa Mahallesi’ndeki düğünde bir piyanistin, “Hadi herkes piste. Oynamayan korona olsun inşallah.” diyerek katılanları oyuna davet ettiği iddiası üzerine çalışma başlattı. Davetin ardından yaklaşık 30 kişinin halay çektiği öne sürülen piyanist ile düğün sahibi hakkında toplam 6 bin 360 lira ceza uygulandığı öğrenildi.
SALGIN KONTROLDEN ÇIKTI
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ceyhan koronavirüsü salgını konusunda kontrolün kaybedildiğini söyledi. Ceyhan “Yaklaşık 10 gündür yeni hasta sayısı iyileşen hasta sayısının üzerinde devam ediyor. Bu durum kontrolün kaybedildiğini gösteriyor. Ne zaman iyileşen hasta sayısı yeni hasta sayısının üzerine çıkar ve günden güne bu durum iyileşir, o zaman yeniden kontrol altına almaya başladığımızı söyleyebiliriz” şeklinde konuştu. Açıklanan günlük veriler içerisinde en az ilgisini çekenin günlük vaka sayısı olduğunu belirten Prof. Ceyhan, “Çünkü biliyoruz gerçek vaka sayıları açıklananın on katı kadardır. Siz ne kadar çok ve doğru test yaparsanız yapın bu bütün ülkelerde böyledir. Eğer Türkiye’de yeterli sayıda ve doğru test yapılamıyorsa o zaman gerçek hasta sayısı daha da yüksektir. Ancak önemli olan iyileşen hasta sayısı ile yeni vaka sayısı arasındaki orandır” dedi. Mehmet Ceyhan, salgına karşı yeni tedbirler alınması gerektiğini de söyledi.
KESİN BİR ÇÖZÜM LAZIM
Bilim Kurulu Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Serhat Ünal ise “Bizim rakamlarımız dünya ve Avrupa ile karşılaştırılınca düşük gibi görünse de 1000 vaka bugünlerde çok fazla. Bunu uğraşıp, didinip 500’lerin altına, sıfırlara doğru çekmeliyiz” dedi. Dünyadaki tüm ülkelerin, Kovid-19’un tedavisini bulmak için uğraştığını belirten Ünal “Ona rağmen vaka artışları var. Kesin bir çözüm lazım. Ya yüzde yüz tedavi eden bir ilaç bulunacak ya da aşı bulunacak” diye konuştu. İnsanların aşı bulunana kadar vaka sayılarının artışlarını yavaşlatacak tedbirlere uymak zorunda olduğunu vurgulayan Ünal “Tek Türkiye’de değil, tüm dünyada maalesef artıyor çünkü 4-5 aylık sıkı ve stresli bir dönemden çıkıldı. Bir de ortada yanlış bir anlaşılma çıktı, ‘havalar ısınınca bu virüs ortaya çıkmayacak’ dendi, böyle bir şey yok. Havaların sıcak olduğu ülkelerde de bu hastalık devam ediyor” vurgusu yaptı. Öte yandan Anadolu’daki salgının yayılışına dikkati çeken İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek birçok şehirde durum pek iyi değil diyerek uyardı: “Anadolu’dan İstanbul’a dönüşler başladığında burada da bir miktar hareketlilik yapacak ve vaka sayısının çok rahat 2 bin 500’lere yükseleceğini tahmin ediyorum.” Alman BioNTech ile ABD’li Pfizer’in Türkiye’de insan üzerinde yapılacağı testlere de değinen Tükek, kızının bile aşı deneyi için gönüllü olduğunu anlattı. Tükek, aşının birçok ülke insanı üzerinde denenmesinin normal olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Türkiye’de hiçbir şekilde gönüllüye para ödenmiyor. Bizim kanunları
