CHP kurultaylar tarihi

CHP tarihinde, 12 Eylül 1980 öncesi 24 Kurultay ve 8 Olağanüstü Kurultay, 12 Eylül 1980 sonrası ise 9 Kurultay ve 6 Olağanüstü Kurultay olmak üzere, 33 Kurultay ve 14 Olağanüstü Kurultay gerçekleştirildi.Mustafa Kemal Atatürk ile başlayan genel başkanlık koltuğuna şu döneme kadar, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Deniz Baykal, Hikmet Çetin, Altan Öymen ve Kemal Kılıçdaroğlu oturdu.

CHP kurultaylar tarihi 1
1/32

1. Kurultay (4 Eylül 1919) : Sivas Kongresi'nde, ulusun kurtuluş ve bağımsızlık mücadelesinde Anadolu'nun çeşitli yörelerinde kurulmuş bulunan dernekler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleşti. Amaç, kurtuluş savaşını örgütlemek ve yönetmektir. Mustafa Kemal başkanlığında 16 kişilik bir "Heyet-i Temsiliye" oluşturuldu. Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi, aynı zamanda CHP'nin de ilk kongresi olarak kabul ediliyor.

CHP kurultaylar tarihi 2
2/32

2. Kurultay: 15 Ekim 1927.  Atatürk'ün "Büyük Nutuk"unu okuduğu kongre. Mustafa Kemal Atatürk, 15 Ekim'de başladığı konuşmasını 20 Ekim'de tamamladı. "Cumhuriyetçilik", "Halkçılık", "Milliyetçilik", "Laiklik" CHP'nin dört temel ilkesi olarak benimsendi. Bu kurultayda, partinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal, partinin değişmez genel başkanı olarak belirlendi. 

CHP kurultaylar tarihi 3
3/32

3. Kurultay: 10 Mayıs 1931. Bu kurultayda ilk kez tüzükten ayrı olarak bir de program yapıldı. "Cumhuriyetçilik", "Halkçılık", "Milliyetçilik", "Laiklik" ilkelerinin yanı sıra "Devletçilik" ve "Devrimcilik" ilkeleri de parti tüzüğü ve programına girdi. Böylece partinin simgesi haline gelen "Altı Ok" ile ilgili altı ilke belirlendi. 

CHP kurultaylar tarihi 4
4/32

4. Kurultay: 9 Mayıs 1935. Partinin adının "Cumhuriyet Halk Fırkası"ndan "Cumhuriyet Halk Partisi"ne dönüştürüldüğü bu kurultay, aynı zamanda parti genel başkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün katıldığı son kurultay oldu.

CHP kurultaylar tarihi 5
5/32

1. Olağanüstü Kurultay: 26 Aralık 1938. Atatürk'ün vefatı üzerine toplanan olağanüstü kurultayda Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, "değişmez genel başkanlığa" seçildi. Kurultay ayrıca, Atatürk'ü "Ebedi Şef" ilan ederken, İnönü'ye de "Milli Şef" unvanını verdi. Partinin Genel Başkan Yardımcılığına Başbakan Celal Bayar, Genel Sekreterliğine İçişleri Bakanı Refik Saydam getirildi.

CHP kurultaylar tarihi 6
6/32

5. Kurultay: 29 Mayıs 1939. 417 mebus ve 211 delegenin katılımıyla yapılan kurultayda, CHP tüzüğünde değişikliklere gidildi. Kabul edilen yeni tüzük ile parti genel başkan vekilinin değişmez genel başkan tarafından atanması hükme bağlandı.

CHP kurultaylar tarihi 7
7/32

6. Kurultay: 8 Haziran 1943. Bu kurultay, CHP'nin tek parti döneminde yaptığı son kurultay olarak tarihe geçti.

CHP kurultaylar tarihi 8
8/32

2. Olağanüstü Kurultay: 10 Mayıs 1946. Parti Genel başkanı ve Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, kurultay konuşmasında, yeni seçim kanununun yasalaşmasından sonra seçimlere gidileceğini açıkladı, "serbest seçim hedefimizdir" dedi.

CHP kurultaylar tarihi 9
9/32

7. Kurultay: 17 Kasım 1947. 19 gün süren bu kurultayda, önemli kararlar alındı. Genel Başkanlık Divanı kaldırılarak yerine kurultayca seçilen 40 üyeli "Parti Divanı" getirildi. 12 kişilik Genel Yönetim Kurulu'nun Parti Divanı arasından seçilmesi uygulamasına gidildi. 

CHP kurultaylar tarihi 10
10/32

8. Kurultay: 29 Haziran 1950.  14 Mayıs sonuçlarının etkisi altında gerçekleşen bu kurultayda, parti tüzüğünde önemli değişiklikler yapıldı. Genel başkan vekilliği kaldırıldı. İnönü'nün önerisiyle, genel sekreterin kurultayca seçilmesi, Parti Divanı üyesi sayısının 40'dan 30'a indirilmesi benimsendi. Kurultay'ta İnönü, 488 oydan 487'sini alarak tekrar genel başkan seçildi. 

CHP kurultaylar tarihi 11
11/32

9. Kurultay: 26 Kasım 1951. Kurultaya, partiden istifalar, parti içi çatışmalar ve 16 Eylül 1951 ara seçimi yenilgisinin etkisi (17 ilde 20 milletvekilliği için yapılan seçimlerde DP 18, CHP 2 milletvekili çıkardı. Bilecik'ten aday olan Genel Sekreter Kasım Gülek seçilemedi) altında gidildi. Yönetim Kurulu raporu sert eleştiriler aldı. Kurultayda, parti tüzüğüne "Atatürk CHP'nin ebedi şefidir" şeklinde bir madde eklendi. Öneri, "Atatürk'ün bütün partilere, millete ait olduğu" görüşüyle önce reddedildi, daha sonra benimsendi. 

CHP kurultaylar tarihi 12
12/32

3. Olağanüstü Kurultay: 25 Şubat 1954. Olağanüstü Kurultay'a, 2 Mayıs 1954 Genel Seçimlerinin hazırlıkları için gidildi ve seçimlerde genel merkeze aday gösterme konusunda, (örgütün veto yetkisi olmak kaydıyla) belli bir oranda kontenjan yetkisi verildi. 

CHP kurultaylar tarihi 13
13/32

11. Kurultay: 26 Temmuz 1954. 2 Mayıs genel seçimleri sonuçları partide "şok" etkisi yarattı. Parti Meclisi 5 Mayıs'ta toplantıya çağrıldı ve parti meclisinin güçlendirilmesi konusunda alınabilecek önlemleri belirlemek üzere "Islahat Komisyonu" oluşturuldu. 

CHP kurultaylar tarihi 14
14/32

12. Kurultay: 21 Mayıs 1956. Bu Kurultay, Genel Sekreter Kasım Gülek'in "tartışılmaz ikinci adamlığının" yara aldığı kongre oldu. Gülek, İnönü ile çatışmasına rağmen 880 oy ile tekrar genel sekreterliğe seçildi, ancak parti meclisi seçimlerinde istediği olmadı. Zira, 7 ayrı listenin çekiştiği seçimlerde, Gülek muhalifleri de parti meclisine girmeyi başardı. İsmet İnönü, 1021 delegenin 1020'sinin oyunu alarak tekrar genel başkan oldu.

CHP kurultaylar tarihi 15
15/32

13. Kurultay: 9 Eylül 1957. Bu kurultay, Demokrat Parti (DP) iktidarının artan baskılarına karşı, muhalefet ile işbirliği yapılmasının kararlaştırıldığı kongre oldu. Muhalefetteki üç parti Cumhuriyet Halk Partisi, Cumhuriyetçi Millet Partisi ve Hürriyet Partisi, 4 Eylül'de bir bildiri yayınlayarak, ortak hareket etme kararı aldıklarını açıkladılar. 

CHP kurultaylar tarihi 16
16/32

14. Kurultay: 12 Ocak 1959. 27 Ekim 1957 seçimlerinden sonra ülkede yaşanan sosyal ve ekonomik gelişmeler karşısında, CHP'de hızlı bir çalışma dönemine girildi, parti politikalarında önemli değişimler yaşandı. 14. Kurultay da , "iktidara yürüyen parti" havasında gerçekleştirildi ve "düzen değişikliği programı" niteliğindeki "İlk Hedefler Bildirisi" kabul edildi. 

CHP kurultaylar tarihi 17
17/32

15. Kurultay: 24 Ağustos 1961. Kurultay, İsmet İnönü ile Kasım Gülek arasında ciddi bir çekişmeye sahne oldu. Gergin geçen kurultayda, İnönü, yaptığı konuşmada delegeleri "ya o ya ben" seçeneği ile karşı karşıya bırakınca Gülek, ağır bir yenilgiye uğradı. İnönü, 1309 oydan 1164'ünü alarak yeniden genel başkan seçildi. 

CHP kurultaylar tarihi 18
18/32

16. Kurultay: 14 Aralık 1962. Kurultay parti içi grupların mücadelesine sahne oldu. Genel Başkan İnönü ile parti içindeki etkili isimlerden Kasım Gülek, Nihat Erim ve Avni Doğan arasında geçmişten gelen uyuşmazlık, kurultaya yaklaşıldıkça çatışmaya dönüştü. Gülek, Erim ve Doğan, 9 Aralık'ta 1 yıl süreyle partiden ihraç edildiler.

CHP kurultaylar tarihi 19
19/32

17. Kurultay: 16 Ekim 1964.  Hizip mücadelelerinin yaşanmadığı bir kurultay oldu. Tüzükte, teşkilatlanmaya ve delege sayılarına yönelik bazı değişiklikler yapıldı. 2 gün süren kongre sonunda "İleri Türkiye Ülkümüz" başlıklı bildiri yayınlandı.

CHP kurultaylar tarihi 20
20/32

18. Kurultay: 18 Ekim 1966. Genel Başkan İsmet İnönü'nün Temmuz 1965'de gazeteci Abdi İpekçi'ye verdiği mülakat sırasında açıkladığı ve o günden sonra tartışılmaya başlanan "ortanın solu" görüşü, kurultayda, partinin politik çizgisi olarak benimsendi. 

CHP kurultaylar tarihi 21
21/32

4. Olağanüstü Kurultay: 28 Nisan 1967. 18. Kurultay'da partinin resmi görüşü olarak benimsenen "Ortanın Solu" hareketinin, partide çeşitli tartışmalara ve anlaşmazlıklara neden olması üzerine Olağanüstü Kurultay'a gidildi. 

CHP kurultaylar tarihi 22
22/32

19. Kurultay: 18 Ekim 1968. "Ortanın Solu" tartışmaları bu kurultaya da damgasını verdi. İnönü, kurultay konuşmasında parti içinde aşırı solcular olmadığını bildirerek, "biz sosyalist parti değiliz, Cumhuriyet Halk Partisi'yiz" dedi. İnönü'nün yeniden genel başkanlığa seçildiği kurultayda, Parti Meclisi seçimlerini, İnönü ile Ecevit'in birlikte hazırladığı liste kazandı.

CHP kurultaylar tarihi 23
23/32

20. Kurultay: 3 Temmuz 1970. 1969 seçimlerinden sonra, partide Ecevit'e karşı muhalefet Kemal Satır'ın öncülüğünde daha da keskinleşti. Kurultaya bu ortamda gidildi. Parti Meclisi seçimleri, Ecevit listesinin zaferiyle sonuçlandı. 

CHP kurultaylar tarihi 24
24/32

21. Kurultay: 30 Haziran 1972. Bu kurultayda, partideki büyük iktidar değişiminin bir sonucu olarak, CHP tüzüğünün 35 maddesi birden değiştirildi. Kurultay, genel başkanlıktan istifa eden İsmet İnönü'nün bir CHP Kurultayına son katılmasıydı.

CHP kurultaylar tarihi 25
25/32

22. Kurultay: 14 Aralık 1974. Koalisyonda yaşanan sorunlar nedeniyle hükümetin bozulması, parti içinde yeni tartışmalara yolaçtı. Buna "demokratik sol" ve "ortanın solcuları" kavramları üzerindeki tartışmalar da eklendi. 

CHP kurultaylar tarihi 26
26/32

23. Kurultay: 27 Kasım 1976. 1974 tüzük kurultayı ile başlayan parti içi tartışmalar, gruplaşmalar, "5'ler" hareketi ve diğer gelişmelerle yoğunluğunu daha da artırdı. Genel Başkan Ecevit bu tartışmalarda tarafsız kalacağını ilan etti.

CHP kurultaylar tarihi 27
27/32

7. Olağanüstü Kurultay: 4 Kasım 1978. Bu Kurultay, 29 Kasım 1978 tarihinde toplanacak 24. Kurultay için bilgisayarda üye yazımının yetiştirilememesi ve Anayasa Mahkemesi'nden alınan uyarı üzerine gerçekleştirildi.

CHP kurultaylar tarihi 28
28/32

24. Kurultay: 24 Mayıs 1979. Kurultay'a 1976 yılında kaldırılan Parti Meclisi'nin tekrar oluşturulması tartışmalarıyla girildi. Muhalefeti oluşturan Ali Topuz ve Deniz Baykal grupları, "parti meclisinin, partide uyum sağlanması için gerekli olduğunu" savunurken, Ecevit, parti meclisinin  kurulmasının geriye dönüş anlamı taşıyacağını belirtiyordu. 

CHP kurultaylar tarihi 29
29/32

8. Olağanüstü Kurultay: 4 Kasım 1979. 14 Ekim Ara seçimlerde CHP'nin oy oranının yüzde 41'den yüzde 29'a düşmesi ve Ecevit'in kendisine güvenoyu istemesi üzerine olağanüstü kurultaya gidildi. Kurultayda, muhalefetteki Deniz Baykal ve Ali Topuz grupları, yönetimi sert dille eleştirdiler. 

CHP kurultaylar tarihi 30
30/32

25. Kurultay: 9 Eylül 1992. CHP'nin yeniden açılışı... 1979'daki 24. Kurultay delegeleriyle toplanan bu kurultayda, "CHP'nin aynı ad ve amblemle açılması" kararı alındı. Genel Başkanlığa SHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal 679 oy ile seçildi. 

CHP kurultaylar tarihi 31
31/32

28. Kurultay: 23 Mayıs 1998. Kurultaya erken seçim tartışmaları ile girildi. Baykal, kurultay konuşmasında, iktidar mücadelesi yaptıklarını belirterek, "Başbakanlık istiyorum" dedi. Baykal'ın, müzik ve ışık gösterisi altında hazırlanan bir platformdan salona girişi, kurultayın en fazla iz bırakan yönü oldu. Baykal tekrar genel başkan seçildi.

CHP kurultaylar tarihi 32
32/32
Bunlar da İlginizi Çekebilir
'Dünyanın en büyük insan zinciri' İstanbul'dan geçti... Kutuplaşan dünyaya inat!
Kutuplaşan dünyaya inat!
Tam 1500 yıllık... İşte Hristiyanların gizli mabedi
İşte Hristiyanların gizli mabedi
Bilecik'ten dünyaya salyangoz dolması!
Bilecik'ten dünyaya salyangoz dolması!
İstanbul kayboldu, yoğun sis kenti sardı
İstanbul kayboldu
'Şelale cenneti'ne hoş geldiniz... İşte doyulmaz manzaralar
'Şelale cenneti'ne hoş geldiniz
12 bin yıllık tarihe sahip! Latmos'un 'barış resimleri' dünyaya açılacak
Latmos'un 'barış resimleri' dünyaya açılacak
Bu mağaraya gelenlerin tek bir ortak özelliği var! İşte karşınızda 'Keloğlan Mağarası'
'Kel Çoban' efsanesiyle adı duyuldu