Özel sektörün 224 milyar dolarlık dış borcunun 130 milyar doları Avrupa’dan alındı. Bize borç veren ülkeler arasında 33 milyar dolar ile Birleşik Krallık ilk sırada bulunurken, ikinci sırada 20,3 milyar dolar ile ABD yer aldı.
Hazine Müsteşarlığı verilerine göre Türkiye’nin dış borç stoku 1990 yılında 52,4 milyar dolardan 2000 yılında 118,6 milyar dolara yükseldi. 2010 yılında dış borçlar 291 milyar 785 milyon dolar iken Ekim 2016 itibari ile 416 milyar 732 milyon dolara yükseldi. Yine Hazine Müsteşarlığı verisine göre dış borçların GSYH içindeki oranı da 1990 yılında yüzde 26,1 iken Ekim 2016 itibari ile yüzde 49,0 sınırına yükselmiş oldu.
Türkiye’nin dış borç dağılımına bakıldığında ise en yüksek borcun özel sektöre ait olduğu anlaşılıyor. 103 milyar 293 milyon dolarlık kısa vadeli dış borca karşılık 313 milyar 439 milyon dolar da uzun vadeli dış borca sahip ülkeyiz. Bu borçların ise 102 milyar 462 milyon doları kısa vadeli ve 166 milyar 946 milyon doları uzun vadeli olmak üzere toplam 269 milyar 408 milyon doları Türk özel sektörüne ait olduğu görülüyor. Resmi kurumlar harici özel sektör dış borcu ise 224 milyar 207 milyon dolar olarak kayıtlarda yer alıyor.
Kısa vadeli dış borç: 103.293 milyon dolar
Uzun vadeli dış borç: 313.439 milyon dolar
Toplam Dış Borç: 416.732 milyon dolar
Türk özel sektörünün kısa ve uzun vadeli dış borcu, geçen yıl ekim sonu itibarıyla 224 milyar doları aşarken, bunun 130 milyar doları Avrupa’dan alınan borçlardan oluştu. 33 milyar dolarlık borç bulunan İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’nın içinde bulunduğu Birleşik Krallık ise bu alanda ilk sırada yer aldı.Türk özel sektörünün toplam borcu 2016 Ekim ayı itibarıyla 224 milyar doları aşarken, bunun 207 milyar doları uzun, 17 milyar doları ise kısa dönemli borç olarak kayıtlara geçti.
Türk özel sektörünün uzun vadeli en fazla borcunun bulunduğu ülke 29,27 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. İkinci sırada 20.3 milyar dolarla ABD, üçüncü sırada ise 20,01 milyar dolarla Almanya yer aldı. Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya’yı 16,7 milyar dolarla Hollanda, 12,05 milyar dolarla Lüksemburg, 11,44 milyar dolarla Bahreyn, 9,33 milyar dolarla Avusturya, 7,37 milyar dolarla Fransa, 5,39 milyar dolarla Belçika izledi.
Kısa vadeli borçlarda da ilk sırayı 3,7 milyar dolarla Birleşik Krallık aldı. Ardından 2,25 milyar dolarla Hollanda, 1,83 milyar dolarla Almanya, 1,8 milyar dolarla Belçika, 1,22 milyar dolarla ise Birleşik Arap Emirlikleri geldi.
ASYA ÜLKELERİ 2’NCİ SIRADA
Türk özel sektörün Avrupa ülkelerinden aldığı toplam borç yaklaşık 130 milyar dolar olarak hesaplandı. Bunu 34 milyar dolarla Asya ülkeleri, 25,5 milyar dolarla Amerika kıtasındaki ülkeler takip etti. Borcun alacaklıya göre dağılımına bakıldığında ise söz konusu borcun, 17,9 milyar doları hükümet kuruluşları, uluslararası kuruluşlar, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası, İslam Kalkınma Bankası, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası gibi kuruluşlardan sağlandı. 34,2 milyar doları tahvil alacaklılarından, geri kalan 155,53 milyar doları da özel alacaklılardan oluştu. 
EN ÇOK DOLAR BAZINDA ALIYORUZ
Dış borçların döviz dağılımına bakıldığında ise karşımıza en yüksek borcun dolar bazında olduğu çıkıyor. Türkiye’nin 416 milyar 732 milyon dolarlık dış borcunun 238 milyar 433 milyon dolarlık kısmı ABD doları bazında. Bu durumda dış borçların yüzde 57,2’si dolar bazında alınmış oluyor. Euro bazında alınan dış borçlar ise 133 milyar 947 milyon dolar karşılığı ediyor.
DEVLETİN AZALDI ÖZELİN ARTTI
Türkiye’nin dış borç dağılımında son yıllarda özel sektör dış borçları özellikle dikkat çekiyor. 1990 yılında 52 milyar 381 milyon dolar olan dış borçların sadece 10 milyar 770 milyon doları özel sektöre ait iken 2016 itibari ile 416 milyar 732 milyon dolar olan dış borçların 293 milyar 692 milyon doları özel sektöre ait görülüyor. Kısaca 1990 yılında dış borçların sadece yüzde 20,6’sı özel sektörün iken, bugün bu borçların yüzde 70,5’i özel sektörün sırtında taşınıyor. Özel sektör borçlarındaki artış ise hız kesmiyor.
YARISI FİNANSAL YARISI REEL SEKTÖRÜN
Özel sektörün dış borç dağılımında finansal kuruluşların ve reel sektörün dağılımının dengeli seyrettiği görülüyor. Özel sektör yurtdışından 207 milyar 691 milyon dolar uzun vadeli kredi kullanıyor. Bu dış borçların 107 milyar 310 milyon doları finansal kuruluşlar tarafından alınmış durumda. Reel kesimin kullandığı uzun vadeli dış borçlar ise 100 milyar 381 milyon dolar olarak görülüyor.
Türkiye’deki finansal kurumlar ise yine borçlanmada ağırlıklı olarak yabancı finansal kuruluşları tercih ediyor. 88 milyar 875 milyon dolar yabancı bankalardan alınmış dış borç olarak görülüyor. Bu borcun da 64 milyar 478 milyon doları doğrudan kredi olarak alınmış durumda. Reel sektör ise 100 milyar dolar dış borcun 88 milyar dolarını doğrudan kredi olarak kullanmış görülüyor. Bankalar 24,3 milyar dolar tahvil yolu ile dış borç kullanırken, reel sektör 5 milyar 709 milyon dolarlık yabancı kuruluşlardan tahvil karşılığı dış borç kullanmış görülmektedir.
