ABD basınında İsrail’in İran’ı vurabileceği haberleri çıkarken Trump hükümeti ‘Çatışma riski var’ diyerek bölgedeki misyonlarını tahliye etmeye başladı. Tel Aviv yönetiminin Washington’un izni olmadan tetiğe basamayacağına işaret eden diplomatik çevreler ise ‘Beyaz Saray’ın İsrail kozunu oynayarak muhatabını masaya getirmeye çalıştığı’ yorumunu yaptı.
SAVAŞ ÇANLARI MI STRATEJİK HAMLE Mİ?
Trump'ın seçilmesiyle ABD-İran nükleer gerilimi nüksetti. İki taraftan gelen 'anlaşma' işaretleri sonrası müzakere masası kuruldu. Ancak Tahran tarafının ‘ABD'nin dayatmalarının kabul edilebilir olmadığı’ açıklaması üzerine kriz çıktı. Trump 'Sonuç alamazsak İran’ı bombalarız' dedi. Bunun üzerine İran'dan 'Bize çatışma dayatılırsa askeri üslerini vururuz' açıklaması geldi. Art arda gelen mesajlar 'Orta Doğu'da savaş çanları' yorumlarına neden olurken ABD, diplomatik misyonlarını tahliye etmeye başladı.
İSRAİL KISA SÜRE İÇİNDE İRAN’I VURACAK
Beyaz Saray'ın talimatıyla Irak, Bahreyn, Kuveyt’ten diplomatlar çekilmeye başlarken ABD basını İsrail'e dikkat çekti. NBC News, hükümet kaynaklarına dayandırarak Tel Aviv'in İran'a askerî müdahaleyi birkaç gün içinde yapacağını yazdı. ABD'den izinsiz adım atamayacağı bilinen Siyonist yönetime ilişkin iddianın İran’ı müzakere masasına getirmeye yönelik bir tehdit olduğu yorumu yapıldı. Daha önce de Kiev'i nadir elementler için anlaşmaya zorlamak için kullanılan Rusya kozu hatırlatıldı.
İRAN’IN NÜKLEER RESTİNE KARŞI İSRAİL KARTI ÇIKTI
Ukrayna’yı nadir elementler anlaşmasına zorlamak için Putin rejimine tavizler veren ABD şimdi de nükleer müzakerelerde rest çeken İran’a karşı İsrail kartını oynuyor. İsrail’in kısa süre içinde İran’a saldırmaya hazırlandığı iddiaları güçlendi. ABD, Irak’taki elçiliğini boşaltmaya başlarken, bölgedeki askeri üslerde sivillerin tahliyesine izin verdi.
ABD ile İran arasında nükleer müzakerelerde anlaşma sağlanamamasının ardından İsrail’in bu ülkeye saldırmaya hazırlandığı belirtiliyor. ABD medyasına konuşan kaynaklar, İsrail’in birkaç gün içerisinde İran’a askeri operasyon yapmayı planladığını iddia ediyor. İran’a yönelik bir harekata daha önce karşı çıkan Trump yönetiminin ise Tahran’ı anlaşmaya zorlamak için, tıpkı Ukrayna’ya karşı Rusya’ya tavizler verdiği gibi olası İsrail saldırısını koz olarak kullanmak istediği yorumları yapıldı. ABD, bölgedeki artan güvenlik riskleri nedeniyle Irak’taki Bağdat Büyükelçiliği’nden kısmi tahliye hazırlığı yapıyor. Ortadoğu’daki bazı askeri üslerde bulunan asker yakınlarının da gönüllü olarak ayrılmasına izin verilecek. ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer programına ilişkin yürütülen görüşmelerin başarısız olması durumunda bu ülkeyi vurmakla defalarca tehdit etmişti. Çarşamba günü yaptığı açıklamada ise Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmayı kabul edeceğine dair inancının azaldığını söyledi. İran Savunma Bakanı Aziz Nasirzade ise aynı gün yaptığı açıklamada, eğer nükleer müzakereler başarısız olur ve ülkesine saldırı düzenlenirse, ABD’nin bölgedeki üslerine misillemede bulunacaklarını ifade etti.
Trump, Orta Doğu’daki ABD’li personelinin bazılarının ülkelerinden ayrılması kararını, “bölgenin tehlikeli bir yer haline gelebileceği” gerekçesiyle aldıklarını söyledi. ABD Başkanı, “Asla nükleer silaha sahip olamazlar. Bu kadar basit. Buna izin vermeyeceğiz.” dedi. Trump, ABD’nin bazı personelini Orta Doğu’dan geri çekme kararından saatler sonra, “İlerleyen günlerde ABD Ordusu’nun zafer üstüne zafer kazanacağına her zamankinden daha fazla inanıyorum.” açıklaması yaptı. ABD’nin Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde askeri varlığı bulunuyor. Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili de, ‘bölgesel gerilim ihtimaline bağlı güvenlik endişeleri’ nedeniyle büyükelçilik çalışanlarının ‘kısmi tahliyesinin’ doğrulandığını söyledi. Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun dün akşam İran’a ilişkin son durumu almak üzere güvenlik kabinesiyle toplantı yaptığı aktarıldı.
ULUSLARARASI ATOM ENERJİSİ KURUMU: TAHRAN NÜKLEER YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ İHLAL ETTİ
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) İran’ın, nükleer silahların yayılmasının önlenmesine yönelik yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıkladı. Böyle bir ihlal 20 yıldan sonra ilk defa gerçekleşti. Kurumun yöneticilerinin aldığı karara göre bu yükümlülüklerin ihlalinin devamı halinde İran Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne şikayet edilebilir. IAEA geçen hafta yayınladığı başka bir raporda da İran’ın denetimler konusunda işbirliği yapmadığını aktarmıştı.
‘YENİ KURULAN ERİŞİLMEZ TESİSTE URANYUM ÜRETİMİNİ ARTIRACAĞIZ’
İran bu kararı siyasi olarak nitelendirdi ve zenginleştirilmiş uranyum üretimini “önemli ölçüde artıracağını” duyurdu. İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulunda alınan karara karşılık kuracakları yeni zenginleştirme tesisinin daha önceden inşa edilen “güvenli ve erişilemez bir yer” olduğunu ve santrifüjlerin kurulduğu an faaliyete başlayacağını bildirdi. İsrail ise, uluslararası toplumu, İran’ın “nükleer silah geliştirmesini önlemek” için harekete geçmeye çağırdı.
PEZEŞKİYAN: ABD’NİN BASKILARINDAN KORKMUYORUZ
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkenin sorunlarının çözümü için ABD ile müzakerelere bel bağlamadıklarını belirterek, Washington’un baskılarından korkmadıklarını söyledi. İlam eyaletini ziyaretinde yaptığı konuşmada, ABD ile müzakere sürecine ve ülkesine yönelik saldırı tehditlerine değinen Pezeşkiyan, “Biz ümidimizi Allah’a besliyoruz, Amerika’ya değil. Bu, dünyayla savaşmak istediğimiz anlamına gelmiyor aksine dünyayla konuşmak istiyoruz ancak zorlamaya, baskıya veya zorbalığa boyun eğmeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.
