Brüksel’de yapılan açıklamada, AB Konseyi’nin “Göç ve İltica Anlaşması Ortak Uygulama Planı” kapsamında 2026 yılında “Dayanışma Havuzu” kurulmasına ilişkin siyasi bir mutabakata vardığı duyuruldu.
Mekanizma, 12 Haziran 2026’da uygulanmaya başlanacak planla birlikte yürürlüğe girecek ve göç baskısının yoğun olduğu ülkelere destek sağlamayı amaçlayacak.
YENİDEN YERLEŞTİRME YA DA MALİ DESTEK
Anlaşmaya göre üye ülkeler, dayanışma yükümlülüklerini iki yoldan biriyle yerine getirebilecek:
- Göç baskısı altındaki ülkelerden en az 21 bin kişinin yeniden yerleştirilmesi,
- Ya da yeniden yerleştirme yerine mali katkı sağlanması.
Ayrıca, ülkeler insani dayanışma, mali destek ve alternatif tedbirlerin kombinasyonunu da tercih edebilecek.
AB Komisyonu tarafından yapılan değerlendirmede mekanizma için yaklaşık 420 milyon dolar büyüklüğünde bir finansman ihtiyacı tespit edildi.
AB, göç baskısının en yoğun hissedildiği ülkeleri de açıkladı. Buna göre:
ÖNCELİKLİ DESTEK ALACAK ÜLKELER
- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
- Yunanistan
- İtalya
- İspanya
Bu ülkeler “Dayanışma Havuzu”ndan doğrudan faydalanabilecek.
MUAFİYET VEYA İNDİRİM TALEP EDEBİLECEK ÜLKELER
Önceki yıllarda birikimli göç baskısına maruz kaldığı belirtilen bazı ülkeler ise katkı paylarında tam veya kısmi indirim isteyebilecek:
- Avusturya
- Bulgaristan
- Hırvatistan
- Çekya
- Estonya
- Polonya
Bu ülkelerin “önemli bir göç durumu” ile karşı karşıya olduğu tespiti rapora yansıdı.
RESMİ ONAY 2025 SONUNA KADAR GEREKİYOR
Siyasi anlaşmanın ardından uygulamanın yürürlüğe girebilmesi için AB Konseyi’nin resmi kabul sürecini tamamlaması gerekiyor. Kararın 31 Aralık 2025’ten önce onaylanması şart.
AB Komisyonu, 12 Kasım’da yaptığı açıklamada mekanizmanın ilk kez devreye alınmasını önermiş ve üye ülkelerin dayanışma katkısını yeniden yerleştirme, mali destek, alternatif yöntemler veya bunların kombinasyonu şeklinde seçebileceğini duyurmuştu.
