Dünyanın ortak tepkisi karşısında çıkmaza giren Rusya saldırdıkça kaybediyor. Biden, ABD’nin hava sahasını Rus uçaklarına kapattığını duyurdu. “Putin izole edildi. Özgür dünya onu hesaba çekiyor” dedi. Batılı devletlerden, şirketlerden, örgütlerden yeni yaptırım adımları geldi. Kremlin pazarlıkta elini güçlendirmek için söylemlerini sertleştirirken Dışişleri Bakanı Lavrov “Üçüncü Dünya Savaşı nükleer ve yok edici olur” dedi.
PUTİN KIRIM’DAN CESARET ALDI, UKRAYNA SON DURAĞI OLMAYACAKTI
Kremlin’e destek veren Belerus’un lideri Lukaşenko’nun güvenlik konseyiyle toplantısında kullandığı harita ise gündem oldu. Haritada Ukrayna’nın dört parçaya ayrılması ve Moldova’nın daire içine alınması dikkat çekti. Rusya’nın bir sonraki hedefinin Moldova olduğu yorumları yapıldı. Rusya’nın tarihsel bakışını ortaya koyan harita, Kırım’dan cesaret alan Putin’in yayılma hayallerini Ukrayna’dan sonra da sürdürmek istediğini gösterdi.
SIRADA MOLDOVA'MI VAR?
Rusya’nın ‘böl-parçala-yut’ taktiği çerçevesinde yeni hedefinin Moldova olduğuna dair işaret, Belarus lideri tarafından verildi. Lukaşenko’nun Moldova’ya planlı bir saldırıyı gösteren harita önündeki görüntüsü dünya gündemine oturdu. Kremlin’in, Moldova’nın Rusya yanlısı ayrılıkçı Transdinyester bölgesindeki sorunu kullanarak bu ülkeyi de işgal edebileceği yönündeki endişeler arttı.
Son 14 yıldır kendi nüfuz alanında saydığı ülkelerde askeri operasyonlara imza atan Rusya’nın nerede duracağı tartışıladursun, yeni hedefinin Moldova olabileceği ortaya çıktı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in savaş ortağı olan ve kendisini ‘Avrupa’nın son diktatörü’ diye niteleyen Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun, Ukrayna operasyonu konusunda Güvenlik Konseyi’ne bilgi verirken çekilen görüntülerindeki harita viral oldu.
Rusya’nın Ukrayna’ya karadan girmek için topraklarını kullandığı Belarus’ta yayınlanan görüntülerde, Lukaşenko bir haritanın önünde, elinde çubukla Güvenlik Konseyi’ne operasyona ilişkin bilgi veriyor. Askerlerin hareketlerini anlattığı düşünülen haritada, Ukrayna ile NATO üyesi Romanya arasında yer alan Moldova’nın da işaretli olması, Rusya’nın bu ülkeye de girmeyi planladığına dair iddiaları beraberinde getirdi. Haritada aynı zamanda, Ukrayna’nın dörde bölünmüş şekilde görülmesi de dikkat çekti.
Görüntüleri paylaşan Belaruslu muhalif gazeteci Tadeusz Gizcan, haritanın ‘gerçek bir işgal haritası’ gibi göründüğünü ve Rusya’nın ‘Ukrayna’dan sonraki planlarını gösteriyor olabileceğini’ söyledi. Moldova’nın da tıpkı Ruslar tarafından yutulan Donbas, Kırım ile Gürcistan’ın Kuzey Osetya bölgesi gibi Rus azınlığın yaşadığı ayrılıkçı Transdinyester bölgesine sahip olması dikkat çekiyor. Rusya son 14 yılda üç defa askerlerini Güney Osetya, Kırım ve Donbas’ta sahaya sürdü. Bu bölgelerin ortak özelliği ise Rus yanlısı ayrılıkçılara sahip olmalarıydı. Buradaki ayrılıkçı eğilimleri kullanan Moskova, sözkonusu bölgelerin bağlı olduğu ülkelerde NATO ve Batı’ya yakınlaşma eğilimi güçlendiği anda askeri müdahalelerde bulundu. Ukrayna’da 2014 yılı başlarında dönemin Rus yanlısı cumhurbaşkanı devrilince, Rusya Kırım’ı yasadışı olarak ilhak etti.
Yine Ukrayna’nın Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy dönemiyle birlikte NATO ve AB’ye yaklaşmasıyla, Kremlin, Rus ayrılıkçıların kontrolündeki Donetsk ve Luhansk’taki sözde cumhuriyetleri tanıdı. Ardından bu bölgelerdeki gerginliği bahane ederek askerlerini ülkeye soktu. Özetle Moskova eski nüfuz alanındaki ülkelerde hep aynı ‘böl-parçala-yut’ taktiğini uyguladı. 2008’de NATO’ya üye olmak isteyen Gürcistan’a bağlı Kuzey Osetya ve Abhazya’yı kopardı. Gürcistan o tarihlerde NATO ve AB’ye katılmak için diplomatik girişimlerde bulunmuştu.
Şimdi de 1992’den itibaren dondurulmuş sorun olarak kalan Moldova’nın yüzde 30 oranında Rus nüfusa sahip Transdinyester sorununun benzer bir işgale yol açmasından korkuluyor. Moskova’nın, Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ‘de facto’ bir cumhuriyet olan Transdinyester sorununu kullanarak Avrupa sınırlarına dayanabileceği değerlendirmeleri yapılıyor.
RUSYA VURUYOR SİVİLLER ÖLÜYOR
Ukrayna işgalinde sıkışan Rusya kentlere füze ve roket yağdırıyor. Ukraynalı yetkililer 2 binden fazla sivilin öldüğünü bildirdi, “her saat başı kadınlar, çocuklar ölüyor” diye dünyaya seslendi. Kırım’ın kuzeyindeki Herson’u ele geçirdiklerini iddia eden Rus güçler Harkov’a asker indirdi, Kiev’e de kuzey kesimlerinden ilerlemeye çalışıyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal harekatı bir haftasını doldururken insani felaket giderek büyüyor. Ukrayna’dan yapılan açıklamada, Rusya’nın harekatının başlamasından bu yana 2 binden fazla Ukraynalı sivilin öldüğü belirtildi. Açıklamada, “Çocuklar, kadınlar ve savunma kuvvetleri saat başı ölüyor” denildi. Rus ordusunun Ukrayna’nın doğusundaki ikinci büyük kenti Harkov’a dün sabah havadan asker indirirken, kente füze saldırılarında son 24 saatte 21 sivil hayatını kaybetti, çok sayıda yaralı var. Harkov Belediye Başkanı Ihor Terekhov, “Harkov Rusça konuşan bir kent. Her dört kişiden birinin Rusya Federasyonu’nda akrabaları var. Fakat kentin bugün Rusya’ya bakışı, hiçbir zaman olmadığı kadar farklı. Bunun olabileceğini hiç beklemiyorduk; topyekun yıkım, yok etme, Ukrayna halkına karşı soykırım- bu kabul edilemez” dedi. Harkov Valisi Oleh Synyehubov da, kentin Rus ordusunun yoğun füze ve top ateşine maruz kaldığını, Rus mekanize birliklerinin şehrin kuzeydoğu ve kuzey kesimlerinden saldırı girişiminde bulunduğunu, ancak tüm saldırıların geri püskürtüldüğünü kaydetti. Rus güçleri bir yandan da kuzey ve kuzeybatıdan başkent Kiev’e doğru ilerlemeye çalışıyor.
Ukrayna ordusu, Rus güçlerinin Sumi, Lebedyn ve Okhtyrka kentlerini ele geçirme girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlandığını belirtirken, Donetsk bölgesinde, Rus güçlerinin Mariupol kentini çevrelemeye çalıştığını duyurdu. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın güneyindeki 300 bin nüfuslu liman kenti Herson’da tamamen kontrol sağladıklarını açıkladı. Bölge valisi ve Herson belediye başkanı kentin hâlâ Ukrayna ordusunun kontrolünde olduğunu açıklarken, Rusya’nın iddiasının doğrulanması halinde bu durum Moskova açısından kritik bir kazanım olacak. Karadeniz kıyısında önemli bir liman ve sanayi kenti olan Herson, Rusya açısından batıdaki Odessa limanına geçişte stratejik olarak da önemli bir askeri üs işlevi görebilir. Bu arada Ukrayna Başbakan Yardımcısı, Papa Francis’ten çatışma bölgelerinde insani koridor açılması için Putin’le görüşmesini istediklerini açıkladı.
ABD HAVA SAHASINI KAPATTI
ABD Başkanı Joe Biden göreve geldikten sonraki ilk ‘Birliğin Durumu’ konuşmasında Ukrayna’daki operasyonu devam eden Rusya’ya yüklendi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında “Diktatörler saldırganlıklarının bedelini ödemediklerinde daha fazla kaosa yol açarlar” diyen Biden, ABD hava sahasının da Rus uçaklarına kapatıldığını açıkladı. Biden sözlerine “Putin yanlış hesap yaptı. Ukrayna’ya gireceğini dünyanın da onu izleyeceğini sandı. Ama bunun yerine hiç hayal etmediği hiç beklemediği güçlü bir duvarla karşılaştı. Ukrayna halkıyla karşılaştı” diyerek başladı.
Biden, “Her Ukraynalının cesareti tüm dünyaya ilham kaynağı oluyor. Halk tankların önüne geçiyor. Vatandaşlar kendilerini tankların önünde atıyor. Öğrenciler, emekliler, hepsi askere dönüştü kendi ülkelerini koruyorlar” dedi. Biden daha sonra konuşmayı Kongre’de First Lady Jill Biden’ın yanında izleyen ABD’nin Ukrayna Büyükelçisi’ni işaret etti ve kongreye “Lütfen verdiğimiz desteği gösterelim” dedi. Kongre üyeleri de büyükelçiyi ayakta alkışladı. ABD Başkanı, “Yaptırımlar için aylarca koalisyonlar oluşturduk. Şimdi özgür dünya 27 AB ülkesi, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve dünya hatta İsviçre Rusya’nın karşısına geçti ve ona yaptırım uyguluyor. Putin hiç olmadığı kadar dünyadan izole edildi” dedi. Joe Biden, “Müttefiklerimizle şu anda çok güçlü ekonomik yaptırımları uyguluyoruz. Putin’in 650 milyar dolarlık savaş fonunu değersiz hale getirdik. Yıllarca sürecek bu etkiler” ifadelerini kullandı.
ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI NÜKLEER VE YOK EDİCİ OLUR
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “3. Dünya Savaşı nükleer ve yok edici olur” dedi. Lavrov, Ukrayna’nın nükleer silah sahibi olması durumundan Rusya’nın “gerçekte tehlike altında olacağını” söyledi. Rus Bakan, bu sebeple Ukrayna’nın nükleer silah sahibi olmasına “izin vermeyeceklerini” belirtti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen günlerde nükleer caydırıcı güçlerini özel savaş görevi durumuna geçirilmesi için emir vermişti. Putin, Ukrayna’ya saldırının sonlandırılması için Ukrayna’nın silahsızlandırılmasını şart koşmuştu. Lavrov, daha sonra Al Jazeera’ya yaptığı açıklamalarda Ukrayna’nın müzakereleri ABD’nin emriyle geciktirdiğini iddia etti. Rusya’ya yönelik yaptırımalrı değerlendiren Lavrov, “Rusya yaptırımlara hazırlıklıydı ama sporcuların, gazetecilerin ve kültür endüstrisi temsilcilerinin hedef alınmasını beklemiyordu” diye konuştu.
NAVALNY'DAN RUSLARA: HER GÜN SOKAĞA ÇIKIN
Cezaevinde tutulan Rus muhalif lider Aleksey Navalnıy, Rusya’da günlük olarak savaş karşıtı protestoların düzenlenmesi çağrısı yaptı. Dün Rusya’da, Ukrayna ile savaşın durdurulması ve barışın sağlanmasını isteyen yüzlerce kişi sokaklara çıktı. Başkent Moskova’daki Ukrayna Büyükelçiliği’ne giden 2 anne ve 5 çocuk ise Rus polisler tarafından gözaltına alındı. Ekaterina Zavizion ve Olga Alter isimli 2 anne, Sonya, David, Matvey, Liza ve Gosha isimli çocuklarını da alarak Ukrayna Büyükelçilik binası önüne gitmek istedi. En küçüğü 7, en büyüğü 11 yaşında olan çocuklar “Savaşa hayır” yazılı pankartlar taşıyarak, Büyükelçilik binası önüne çiçek bıraktı. Bu sırada çevrede güvenlik önlemleri alan Rus polis ekipleri, 2 anne ve 5 çocuğu gözaltına alarak ekip araçlarına bindirdi. Karakola götürülen kadınlar ve çocuklar, sorgularının ardından serbest bırakıldı. Olay Rusya’da büyük tepki toplarken, Rusya İçişleri Bakanlığı’ndan ise henüz olaya ilişkin bir açıklama gelmedi.
