İrlanda’nın 19. yüzyıldaki patates felaketi, tarihin en trajik tarım krizlerinden biri olarak kayıtlara geçti. And Dağları’ndan Avrupa’ya taşınan patates, yüksek verimi ve besleyiciliğiyle kısa sürede halkın temel gıdası haline geldi; özellikle İrlanda’da nüfusun yarısı neredeyse sadece patatesle besleniyordu.
Ancak tek tip tarım uygulaması ve genetik çeşitliliğin yokluğu, 1845’te ortaya çıkan Phytophthora infestans adlı su küfüyle birleşince büyük bir felakete yol açtı. Hastalık hızla tarlaları yok etti, Britanya yönetiminin yetersiz yardımı ise krizi insani trajediye dönüştürdü. On yıl içinde İrlanda nüfusu 8 milyondan 6 milyona gerilerken, yaklaşık 1 milyon kişi hayatını kaybetti ve milyonlarca insan göç etmek zorunda kaldı.
Evrimsel biyolog Scott Travers, bu trajediyi sadece biyolojik bir çöküş olarak değil, aynı zamanda genetik çeşitliliğin önemine dair insanlık için ders niteliğinde bir uyarı olarak değerlendiriyor. Patatesin verimli ve dayanıklı görünmesi, onu hem “süper gıda” hem de savunmasız bir hedef haline getirdi.
