Reuters’ın kapsamlı incelemesi, Çin’in otomotivdeki küresel yükselişinin yalnızca elektrikli araç stratejisine dayanmadığını; aynı zamanda iç pazarda değeri düşen benzinli araçların “dünyaya ihraç edilmesi” üzerine kurulu sessiz bir dönüşüm yaşandığını ortaya koyuyor.
Gazete Oksijen'de yer alan habere göre son yıllarda Çin’de elektrikli araç (EV) satışları toplam pazarın yarısına ulaşarak benzinli modelleri hızla geriye itti. Geleneksel Çinli üreticilerin ve yabancı markaların iç pazardaki payı düşerken, şirketler çareyi biriken benzinli stokları ihraç etmekte buldu.
Reuters’ın analizine göre:
- 2020’den bu yana Çin otomobil ihracatının %76’sı fosil yakıtlı araçlardan oluştu.
- Toplam ihracat 1 milyon adetten 2024’te 6,5 milyon adede yükseldi.
Bu eğilim, Çin’i hacim bazında dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı konumuna taşıdı.
BATI EV’YE ODAKLANDI, ÇİN BENZİNLİYİ DÜNYAYA YAYDI
ABD ve Avrupa ülkeleri Çin’den gelen sübvansiyonlu elektrikli araçlara karşı ticaret duvarlarını artırırken, Çinli üreticiler benzinli modelleri şarj altyapısının zayıf olduğu geniş pazarlara hızla yaymaya başladı.
Bu pazarlar arasında:
- Latin Amerika
- Afrika
- Doğu Avrupa
- Güneydoğu Avrupa
- Rusya
- Orta Doğu
gibi bölgeler öne çıkıyor.
DEVLET DESTEKLİ EV ATAĞI: YABANCI DEVLERİ ZAYIFLATTI
Çin’de yıllardır verilen EV teşvikleri, yerli üreticilerin yükselmesine ve sert fiyat rekabetine yol açtı. Bu süreç:
VW, GM, Nissan gibi yabancı markaların Çin operasyonlarını çökertecek ölçüde etkili oldu.
Geleneksel içten yanmalı motora odaklanan Çinli devlet şirketlerinin benzinli araç stoklarını hızla dış pazarlara yöneltmesine neden oldu.
Örneğin:
SAIC–GM’nin Çin’deki satışı 2020’de 1,4 milyondan 2024’te 435 bine düştü.
Dongfeng’in Avrupa yöneticisi Jelte Vernooij durumu şöyle özetliyor:
“Devlet şirketi olmamız bizim için kritik. Hayatta kalacağımızdan hiç şüphe yok.”
CHERY ÖNE ÇIKTI: 4 YILDA 730 BİNDEN 2,6 MİLYONA
Çin’in benzinli araç ihracatında en agresif yükselişi Chery gerçekleştirdi:
- Dört yılda satışları 3,5 kat arttı.
- Satışlarının %80’i benzinli modeller.
Top 10 Çinli ihracatçı içinde yalnızca BYD ve Tesla tamamen elektrikli araç gönderiyor.
AŞIRI ÜRETİM KAPASİTESİ BENZİNLİYİ DÜNYAYA İTTİ
Çin’in EV yatırımları devasa üretim kapasitesi yarattı; bu da benzinli hatları atıl bıraktı.
Automobility CEO’su Bill Russo’ya göre Çin’de yıllık 20 milyon araçlık kullanılmayan benzinli kapasite bulunuyor.
Bu kapasiteyi eritmek için üreticiler fiyat kırarak dünya pazarlarına yöneliyor.
HANGİ PAZARLARDA ÇİN MARKALARI HIZLA YÜKSELİYOR?
DOĞU AVRUPA – POLONYA’DA ÇİNLİ SUV PATLAMASI
2023’ten itibaren 30’dan fazla Çinli marka Polonya pazarına girdi. Şarj altyapısı yetersiz olduğu için benzinli SUV modeli talebi yüksek.
GÜNEY AFRİKA – ÇİNLİLER %16 PAZAR PAYINA ULAŞTI
Yılın ilk yarısında:
- Yalnızca 11 elektrikli araç satıldı,
- Buna karşılık 30 bin benzinli Çin aracı teslim edildi.
ŞİLİ – PAZARIN ÜÇTE BİRİ ÇİNLİLERİN
Engebeli coğrafya ve zayıf altyapı nedeniyle:
- Çin pickup ve SUV modelleri hızla yayıldı.
- Çinli markalar pazarın %33’ünü kontrol ediyor.
MEKSİKA – ÇİN’İN EN STRATEJİK İHRACAT KAPISI
- Çinli markaların pazar payı %14.
- Meksika Çin araçlarına %50 gümrük tarifesi getirdi.
- Bu kararın ardında ABD baskısı olduğu belirtiliyor.
RUSYA – ÇİN MARKALARI PAZARIN %64’ÜNÜ ALDI
Batı şirketlerinin çekilmesi sonrası:
- 2024’te 900 bin Çin aracı satıldı.
- Rusya ithalat akışını yavaşlatmak için araç başına 7.500 dolar ek vergi getirdi.
